Kovuşturma Evresine İlişkin Yazışma Örnekleri

Kovuşturma evresi, iddianamenin kabulüyle başlayıp mahkemece verilen hükmün kesinleşmesiyle son bulan ceza muhakemesi evresidir. Kovuşturma evresi; duruşma hazırlığı, duruşma ve son karar (hüküm) olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır. Bu ünitede yukarıda bahsi geçen aşamalarda yapılan belli başlı muhakeme işlemleri, bu işlemlerin içerikleri ve nitelikleri üzerinde durularak kovuşturma evresi genel hatları ile ele alınmıştır.

Ceza davasına katılma, mağdur, malen sorumlu veya suçtan zarar görenin savcı tarafından açılmış bulunan bir ceza davasına katılarak iddia makamına yardımcı olması anlamına gelmektedir. Ceza davasına katılma talebi, ilgili mahkemeye verilecek bir dilekçe ile yapılabileceği gibi duruşma sırasında sözlü olarak bildirilen katılma talebinin duruşma tutanağına geçirilmesi suretiyle de yapılabilir. Ünite içerisinde ceza davasına katılma dilekçesinde hangi unsurların bulunması gerektiği anlatılmış ve ceza davasına katılma dilekçesi örneğine yer verilmiştir.

Esas hakkında savunma, kovuşturma evresinde sanık, sanığın yasal temsilcisi, eşi veya müdafi tarafından yapılan ve sanığın hukuken korunmasını amaçlayan savunma faaliyeti olup ilgili mahkemeye verilecek bir dilekçe ile esas hakkında savunma yapılabilecektir. Ancak savunmada bulunacak kişiler isterlerse dilekçe vermek yerine esas hakkındaki savunmalarını duruşmada beyan ederek de savunma faaliyetinde bulunabilir. Ünite içersinde esas hakkında savunma dilekçesinde hangi unsurların bulunması gerektiği anlatılmış ve esas hakkında savunma dilekçesi örneğine yer verilmiştir.

Duruşma tutanağı, duruşmada yapılan iş ve işlemlerin kaydedildiği bir tutanak olup bu tutanak duruşmanın kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun yapılıp yapılmadığı hususunda kesin delil teşkil etmektedir.

Keşif tutanağı ise keşif sonucu keşifte yapılan incelemelerin ve keşif sonucunun yazıldığı tutanaktır. Keşif tutanağına keşifte elde edilen bilgi ve bulgular ile elde edilmesi umulan ancak elde edilemeyen bilgi ve bulgular eklenilecektir. Ünitede duruşma ve keşif tutanaklarında hangi unsurların bulunması gerektiği anlatılarak bu tutanaklara örnekler verilmiştir.

Hüküm, mahkemenin yargılama sonunda verdiği nihai karardır.

Yüklenen fiilin kanunda suç olarak tanımlanmamış olması, yüklenen suçun sanık tarafından işlenmediğinin sabit olması, yüklenen suç açısından failin kast veya taksirinin bulunmaması, yüklenen suçun sanık tarafından işlenmesine rağmen, olayda bir hukuka uygunluk nedeninin bulunması, yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması hâllerinde beraat kararı verilir. Yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin mevcut kanıtlarla sabit olması hâlinde mahkûmiyet kararı verilir.

Yüklenen suçla bağlantılı olarak yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya sağır ve dilsizlik hâli ya da geçici nedenlerin bulunması, yüklenen suçun hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi suretiyle veya zorunluluk hâli ya da cebir veya tehdit etkisiyle işlenmesi, meşru savunmada sınırın heyecan, korku ve telaş nedeniyle aşılması, kusurluluğu ortadan kaldıran hâllerde hataya düşülmesi, etkin pişmanlık, şahsi cezasızlık sebebinin varlığı, karşılıklı hakaret, işlenen fiilin haksızlık içeriğinin azlığı hallerinde ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir.

Aynı fiil nedeniyle aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa davanın reddine karar verilir.

Türk Ceza Kanunu'nda öngörülen düşme sebeplerinin varlığı ya da soruşturma veya kovuşturma şartının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması hâlinde davanın düşmesine karar verilir.