Alacak Sigortaları
Alacak, bir malın teslimi, bir hizmetin görülmesi karşılığında doğan ya da belli bir miktar paranın borç olarak verilmesi ya da diğer sebepler nedeniyle doğan bir talep hakkıdır. Alacak hakkının karşılığı belli bir miktar paradır. Alacak hakkı bir ticari işletmenin mal ve hizmet satışlarından kaynaklanıyorsa bu tür alacaklara “ticari alacak” denilmektedir.
Alacak sigortaları ile ödeme güvencesinin sağlanabilmesi için birtakım koşulların sağlanmış olması gerekir. Bunlar;
Alacağın konusunu oluşturan mal ve hizmet satışının poliçe geçerlilik süreleri içerisinde gerçekleşmiş olması gerekir,
Alacak sigortası poliçesi satın alınabilmesi için satışların en çok 180 günlük vadelerde yapılması gerekir,
Alacak sigortasından yararlanılabilmesi için alacakların senetli alacak olması gerekir.
Kredi Sigortası
Kredi sigortası, mal ve hizmet satışında bulunan tedarikçilerin kredili ve açık hesap şeklindeki satışlarından kaynaklanan ticari riskleri teminat kapsamına alan bir sigorta türüdür. Kredi sigortası poliçesinde sigortalı konumunda olan tedarikçilerdir. Tedarikçilerin mal satışında bulunduğu müşteriler ise kredi sigortası poliçesinde ödememe riskini taşıyan alıcı konumundadırlar. Şayet alıcı ve sigortalı aynı ülkede ise yurtiçi ticaretten kaynaklanan riskler yurtiçi kredi sigortaları ile alıcı ve sigortalı farklı ülkelerde ise yurtdışı ticaretten kaynaklanan riskler ihracat kredi sigortası ile teminat altına alınır. Ticari bir alacak riskinin kredi sigortasına konu olabilmesi için mal ve hizmet anlaşmalarından kaynaklanması yani ticari bir işlemle doğrudan bağlantısı olmak zorundadır. Şayet böyle bir bağlantı yoksa ödenmemiş borç kredi sigortasının konusunu oluşturmamaktadır.
İhracat Kredi Sigortası
İhracat kredi sigortasıyla, ihracatçının yabancı ülkedeki alıcısına satmış olduğu mal veya hizmet bedeli, teminat altına alınmaktadır. İhracatçı mal veya hizmetini peşin olarak bedelini tahsil etmek suretiyle değil, mal tesliminden veya hizmetin yapılmasından belli bir süre sonra, bedelinin ödenmesi kaydını kabul ederek, satmış bulunmaktadır. Böylece ihracatçı, satılan malın veya yapılan hizmetin bedeli kadar alıcısına kredi vermiş olmaktadır ki, işte ihracat kredi sigortası ile bu kredi teminat altına alınmıştır.
Kefalet Sigortası
Bir kişinin, başkasının karşı karşıya olduğu tehlike nedeniyle malvarlığının azalması riskini üzerine aldığı sözleşmelerden olması nedeniyle gerek sigorta gerekse kefalet sözleşmesi teminat sözleşmesi olarak değerlendirilmektedir. Kefalet sözleşmesi ile borçlunun, borcunu ifa etmeme riskine karşı alacaklıya teminat sağlanmakta iken; sigorta sözleşmesinde sigorta ettirenin para ile ölçülebilir bir menfaatinin zarara uğraması riskine karşı sigorta ettirene ya da sigortalıya teminat sağlanmaktadır. Kefalet sigortası sözleşmesinde ise sigortacı, prim karşılığında, borçlunun, alacaklı ile arasındaki hukuki ilişkiden kaynaklanan borcunu ifa etmeme riskine karşı alacaklıya teminat sağlamaktadır.
Kefalet sigortasının sağladığı teminat türleri
- İhaleye Katılım Teminatı
- Porformans Teminatı
- Avans Ödeme Teminatı
- Ödeme Teminatı
- Bakım Onarım Teminatı
- Gümrük Teminatı
Bina Tamamlama Sigortası
Bina tamamlama sigortası, satıcının ölmesi, iflası ya da gaipliği gibi durumlarda inşaat projelerini tamamlayamaması durumunda sigorta şirketi tarafından poliçede belirtilen limitler dahilinde teminat sağlayan bir sigorta türüdür. Sigorta sözleşmesine konu olan inşaat projesinin ön ödemeli konut satışına konu bir proje olması gerekmektedir. Bina tamamlama sigortasında sigorta şirketi ön ödemeli konut satışına konu proje için sigorta poliçesi düzenleyerek satıcıya genel bir teminat limiti tahsis eder. Müşterilere proje kapsamında konut satışının yapılmasından sonra her bir müşteri için konut bedelinin üst sınırını geçmemek üzere müstakil teminat senetleri düzenlenir. Bina tamamlama sigortası kapsamında sağlanan teminatlar, güvenceler iflas ve tasfiye masalarına konu edilemez, haczedilemez, üzerlerinde ihtiyari tedbir kararları uygulanamaz.
Devlet Destekli Ticari Alacak Sigortası
4 Haziran 2018 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile uygulamaya konulan “Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere Yönelik Ticari Alacak Sigortası Sunulmasını İçeren Devlet Destekli Sistemin İşleyişine Dair Karar” a dayanılarak Devlet Destekli Ticari Alacak Sigortası Türkiye’de uygulanmaya başlanmıştır. Sigorta 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren KOBİ’lere yönelik uygulanmaya başlanmıştır.
Sigorta Priminin Hesaplanması
Devlet Destekli Ticari Alacak Sigortasında teminat tutarı ve sigorta primlerinin tespiti Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. Sigorta şirketleri belirlenen bu tutarlar üzerinden sigorta poliçesi düzenleyebilirler. Sigorta poliçesini sisteme dahil olan sigorta şirketleri düzenleyebilmektedir. Bu sigorta branşında standart bir prim yoktur. Sigorta primleri alacağın vadesine göre değişmektedir. Aynı zamanda sigortadan faydalanacak olan şirketin son mali yıldaki vadeli satışlardan elde ettiği ciroda prim hesabında dikkate alınır.
Risk Değerlendirme
Devlet Destekli Ticari Alacak Sigortasında risk değerlendirmesi Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Olağandışı Riskler Yönetim Merkezi tarafından yapılmaktadır. Yapılan risk değerlendirmesi kapsamında sigortadan faydalanacak şirketin alacağı olduğu şirketlerin mali durumu, ödeme gücü, finansal tablolarına yönelik araştırma yapılmaktadır.