Havaalanı Yönetim ve İşletim Kuralları

Yönetim Kuralları

Şikago Konvansiyonu gereğince yayınlanan Ek ‐14 ile ülkeler temel havaalanı tasarım ve yönetim kurallarını kabul etmektedir. ICAO’ya üye ol an devletler, kendi ülkeleri sınırları içindeki sivil havaalanlarının işletim ine yönelik düzenlemeleri belirlemek zorundadır.

Yine ICAO yükümlülükleri gereğince bir devlet, havaalanlarının denetlenmesi, havaalanlarının ve havacılık personellerinin lisanslandırılması ve bu lisansların denetlenmesi, hava trafik sisteminin denetlenmesi, hava aracı kazalarının incelenmesi gibi temel konularda sorumlu kalmalıdır. Ülkemizin sorumlu kuruluşu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'dür.

Havaalanı El Kitabı (HEK)

SHGM, yönetim ve işletim kurallarıyla ilgili talimatlar yayınlamaktadır. Bu talimatlardan birisi de havaalanı işleticileri tarafından hazırlanması gereken havaalanı el kitabıdır.

HEK, havaalanı işleticisi tarafından hazırlanır ve ilgili otoritelere sunulur. Bu doküman, havaalanının emniyet yön etim sistemi temel prensiplerini de yansıtmalıdır.

Otorite(SHGM) tarafından uygun bulunması durumunda havaalanı sertifikalandırılır ve sertifika yine uygun bilgileri içerecek şekilde “Ek –15 Havacılık Bilgi Yayınları” usullerince ilan edilir.

Emniyet Koordinasyonu

Havaalanı El Kitabı hazırlayan işleticinin sertifikalandırma süreci de tamamlandığında bir sonraki aşama olan havacılık emniyetinin sağlanması safhasına geçilir.

Havaalanı işleticisi, yer hizmetleri şirketleri de dahil tüm meydan paydaşlarının emniyet düzenlemelerine uygun çalıştıklarını gözlemlemek ve gerekirse tedbir almak zorundadır.

Yine devlet gözetiminde olmak şartıyla havaalanlarında meydana gelen emniyetle ilgili önemli olaylar uygun formlar aracılığıyla ilgili otoriteye ulaştırılmalıdır.

Havaalanlarıyla ilgili mania kont rollerinin yapılması da devletlerin sorumluluğundadır. Bu manialar gerek havaalanı tasarlandığı ilk anda gerekse havaalanı işletildiği sürece düzenli olarak kontrol edilmelidir.

İşletim Kuralları

Yangınla Mücadele (RFF)

Havaalanlarındaki kurtarma ve hav a aracı yangınla mücadele bir imleri de emniyet tedbirleri arasında incelenmektedir. Havaalanlarındaki yangınla mücadele ekiplerinin kapasitesi ve standartlara göre belirlenmiş olan seviyesi ülkelerin Havacılık Bilgi Yayını (AIP) yayınlarında belirtilmelidir.

Havaalanlarında yangınla mücadele servis yollarının belirlenme si, düzenli tatbikatların yapılması ve ilgili birimlerin yeterli ekipmanla donatılması da havaalanı işleticilerinin sorumluluklarındandır.

AIP Yayınları

Havaalanı işleticileri havaalanı verileriyle ilgili tüm bilgileri eksiksiz olarak AIP yayınlarına raporlamak zorundadır. Havaalanı hareket sahasıyla ilgili tüm verilerin bulunduğu planlar da aynı şekilde belirlenmeli ve yayınlanmalıdır.

Havaalanlarına özel olarak yayınlanan havacılık haritalarında mania haritaları da bulunmak zorundadır.

Bu haritalarda maniaların konumu ve yerden yüksekliği bildirilmelidir. Bu yayınlarda meydan ve pistlerin rakımları kesinlikle bildirilmesi gereken bilgilerdendir.

Acil Durum Planı

Her meydanda acil durum planı hazırlanmalıdır. Bu planlar hazırlanırken SHGM tarafından belirlenmiş özellikleri barındırmış olması gerekmektedir.

Planla ilgili farklı paydaşlar da rol alacaksa bu paydaşların da sorumluluklarının ve irtibat bilgilerinin bulunması gerekmektedir.

Hareket Sahası

Hareket sahasının sürekli olarak denetlenmesi ve sahanın kontrolünün bulunduğu hava trafik birimleriyle koordine hâlinde olunması da yine havaalanı yönetiminin en önemli konularından birisidir.

Hareket sahasında bulunan pist, taksi yolları ve apronların bakımı ve sorumluluğu da havaalanı işleticisine aittir. Hareket sahasının denetimleri düzenli ve mümkün olduğunca sık gerçekleştirilmelidir.

Hareket sahalarıyla ilgili olarak ilan edilmesi gereken en öne mli verilerden birisi mukavemet değerleridir. Bu değer işletici tarafından ölçülmeli ve standart değer olan kaplama sınıflandırma derecesi (PCN) şeklin de yayınlanmalıdır.

Görsel Yardımcılar

Bir hava alanında birden fazla pist olması durumunda kavşak noktalarında tüm pistlerin yönlerini gösteren tabelalar bulunmalıdır. Hatta bu pistlerden hassas yaklaşma türü olanların da özellikleri bu tabelalarda gö sterilmelidir. Her pist için; pist eşiğinin önünde pist tanıtma numarası bulun malıdır.

Hava araçlarının park pozisyonları da karışıklıkların önlenmesi açısından ICAO standartlarına göre tasarlanmalıdır.

Meteorolojik Olaylar

Havaalanı işleticileri meteorolojik olaylarda da tedbirler almak zorundadır. Kar ve buz oluşumu gibi tehlikeli durumlarda kullanılacak olan bir kış şartları kontrol planı hazırlanmalıdır.

Havaalanında düşük görüş operasyonlarının uygulanması gerekiyorsa bununla ilgili tasarımlar yapılması, gerekli teknik donanımın sağlanması zorunludur.