Havacılık Kuralları Tarihi

Havacılık Tarihi

Motor gücüyle yapılan uçuşların devri 17 Aralık 1903’te Orvill e Wright’ın kardeşi Wilbur Wright ile geliştirmiş oldukları hava aracıyla başlamıştır.

1.Dünya Savaşı’nda askeri gücü görülen hava araçları, savaştan sonra posta taşımacılığı alanında da kullanılmıştır.

Havacılık endüstrisi liderleri hava araçlarının devlet desteği ve standartları olmadan ticari potansiyeline tam olarak ulaşamayacağına inanmaktaydı. Bunun sonucunda havacılık alanında ilk ciddi devlet çalışması olan yasa ABD'de 1926 yılında Hava Ticareti Yasası olarak onaylandı.

İkinci Dünya Savaşı süresince ise radar teknolojisi keşfedildi , binlerce savaş uçağı üretildi, hava seyrüseferi alanında gelişmeler yaşandı.

Havacılık Kuralları Tarihi

Havacılık kuralları tarihi literatürde sivil havacılık kuralları olarak yer almaktadır. Havacılık kurallarının tarihi gelişimini ve önemli olayları incelediğimizde ön plana çıkan gelişmeler ünitede işlenmiştir.

Havacılık Kurallarının Gerekliliği

Ülkeler havacılıkla ilgili çözmeleri gereken sorunları keşfetmişti:

Çözülmesi gereken bu engellerden birisi; bir ülkenin bayrağını taşıyan bir uçağın başka bir devletin hava sahasında uçup hükümranlığını zedelememesi ve bu işlem için her seferinde özel izin alınmamasıydı.

Ülkelerin ortak standartlar belirleyip bu standartlara göre seyrüsefer sistemleri dizayn etmesi ve uçuşların tüm dünyada aynı standartlarla yapılabilmesinin mümkün hale getirilmesi

Tüm bu durumlar göz önünde bulundurularak 1944 yılı Kasım ayın da ABD Şikago şehrinde bir konferans düzenlendi. 52 ülkenin katıldığı bu konferansın amacı şu şekilde ilan edilmişti: “Uluslararası sivil havacılığı n gelecekteki büyümesini teşvik etmek, dünya insanları arasında karşılıklı anlayış ve dostluk kurulmasına yardım etmek ve genel güvenliğe yönelik tehdit oluşumunu engellemek.”

Havacılık Kuralları Tarihinde Öne Çıkan Olaylar

1916 yılında Birinci Pam‐Amerikan Havacılık Konferansı Şili’ni n Santiago şehrinde düzenlenmiştir.

1919 yılında Fransız “the Farm an Company” isimli şirket, Paris –Londra arasında uluslararası ticari uçuş gerçekleştirmiştir.

İlk uluslararası sivil havacılık anlaşması ise 13 Ekim 1919’da Milletler Cemiyeti’nin himayesinde Paris’te düzenlenen barış konferansı sonucunda imzalanmış olan Hava Seyrüseferi Düzenlemeleri Konvansiyonu olarak kabul edilmektedir.

1925 yılında ise “Birinci Uluslararası Özel Hava Hukuku Konferansı” Paris’te toplanmıştır.

1926 yılında Uluslararası Hava Aracı Tescil Bürosu kurulmuştur .

1927 yılında Hollanda’nın Lahey şehrinde Sovyetler Birliği’nin çabalarıyla Birinci Uluslararası Hava Posta Kongresi toplanmıştır. Washingt on,D.C’de Uluslararası Radyo Konvansiyonu toplanmıştır.

1928 yılında Havana Konvansiyonu, Küba’nın Havana şehrinde toplanmıştır. Bu toplantının katılımcıları ise Amerika Birleşik Devletleri ve 20 farklı devletten oluşmaktaydı. Aynı yıl Uluslararası Sivil Havacılık Konferansı toplanmıştır.

1929 yılında ise Varşova’da toplanan konvansiyon sonucunda “Uluslararası Hava Taşımacılığına İlişkin Bazı Kuralların Birleştirilmesine Dair Sözleşme” imzalanmıştır. Bu sözleşme; hava taşıyıcılarının uluslararası hava taşımacılığı konusunda taşıma süreciyle ilgili yükümlülüklerinin ve şartlarının belirlendiği ve ülkemizin de taraf olduğu bir metindir.

1933 yılında Roma’da 3.Uluslararası Özel Hava Hukuku Konferansı düzenlenmiştir.

1944 yılında ise Amerika Birleşik Devletleri’nin davetiyle 54 ülkenin temsilcileri Şikago’da toplanmıştır. Şikago konvansiyonu kurulmasıyla 1919 yılında Paris’te, 1928 yılında Havan a’da imzalanmış olan konvansiyonlar yürürlükten kaldırılmıştır.

1947 yılında yeni kurulmuş olan Birleşmiş Milletler ile ICAO arasında imzalanan anlaşmayla BM; ICAO’nun statüsünü “uzmanlaşmış kurulu ş” olarak belirlemiş; Şikago Konvan siyonu kapsamında uygun gördüğü düzenlemeleri yapma yetkisini kabul etmiştir.

1955 yılında ICAO’nun aktif desteğiyle Avrupa Konseyi’nin bir kuruluşu olarak ECAC (Avrupa Sivil Havacılık Konferansı) Fransa’da kuruldu.

1958 yılında FAA kuruldu.

1960’ta EUROCONTROL adıyla bilin en “Avrupa Hava Seyrüsefer ve Uçuş Emniyeti Teşkilatı” kurulmuştur. Ülkemiz de bu kuruluşa üyedir.

1990 yılında JAA kuruldu; ülkem iz 2001 yılında bu kuruluşa katıldı.

Şikago Konvansiyonu

7 Aralık 1944 tarihinde 52 ülke tarafından imzalanmış; 4 Nisan 1947 tarihinde ise tüm kuralları yürürlüğe girmiştir.

Şikago Konferansı sonucunda her ülke sınırları içerisindeki hava sahasından tam hükümran kabul edilmiştir. Ülkeler arasında yolcu ve yük ta şımacılığı yapabilme özgürlüğü getirilmiş ve bu taşımacılık işlemleri birden fazla hava sahası üzerinden geçilerek de yapılabilecek şekilde düzenlenmiş tir.

Yine hava sahası kuralları, hava araçları tescil işlemleri ve güvenlik, havacılık seyahatlerine özel haklar getirilmesi ve uçak yakıtlarının vergiden muafiyeti gibi sektörü geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmıştır.