Hava Aracı Bakım Checklist ve Dokümanları

Uçak imalatçılığı, bakımı ve işletmeciliği yapmak için uyulması gereken ulusal ve uluslararası kurallar vardır. Ülkemizde havacılık sektörü ile ilgili kural ve düzenlemeleri Ulaştırma Bakanlığına bağlı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) yapmaktadır. SHGM aynı zamanda uluslararası havacılık örgütlerinden biri olan Avrupa Birliği kökenli JAA (Joint Aviation Authorities) örgütünün bir üyesidir.

SHGM’nin ülkemizde yapılan uçak imalatı, bakımı ve işletmeciliği ile ilgili tüm kamu veya özel kuruluşları denetlemek için üyesi olduğu JAA’nın kurallarını esas alırken uyması gereken minimum kuralları başka bir sivil havacılık örgütü olan ICAO’dan (International Civil Aviation Organisation) almaktadır. Güvenlik önce gelir = Safety comes first söylemi havacılıktaki ilk ve genel slogandır.

Bakım talimatlarının da bu kapsamda ana ilkesi uçuş güvenirliğidir. Bakım talimatları, uçağın ve parçalarının üretiminden kullanım ömrü bitene kadar olan tüm süreci kapsayacak şekilde ve rasyonel temellendirmeler üzerine düzenlenmiştir.

İmalatçı -Otorite ve Hava Yolu Dökümanları

Uçak bakım onarım faaliyetlerinde kullanılan dokümanlar genellikle üretici (manufacturer) referanslı olup, uçak sistemlerini meydana getiren işlevsel mekaniğin speklerini baz almaktadır. Bu spesifikasyonlar ilgili sistem elemanının ömrünü, operasyonel kabiliyetlerini ve performans bilgilerini sunar.

Bakım talimatlarına tam olarak uyan bir kuruluşun uçağı işletim sırasında güvenden kaynaklanan müşteri artışı, planlı çalışmanın getirdiği bakım zamanı, malzeme ve işçilik masraflarının azalması gibi etkenlerden dolayı ekonomik açıdan daha kârlı çıkacağı bir gerçektir. Bakım talimatları, şekil itibari ile yazılı belgelerdir. Bu talimatlara uyulduğu yazılı belgelerle ispat edilmek zorundadır.

Uçak teknisyeni yapacağı işler ile ilgili olan bakım talimatları ve kurallarını bilmek ve tutması gereken bakım kartlarını veya kayıtlarını uygulamakla sorumludur.

Söküm/takım/tamir/reset gibi operasyonel bakım işlemleri için vazgeçilmez olan bu dokümanlar, komponente doğru müdahale edebilmenin de anahtarıdır. Yanlış işlem yapılmak suretiyle kal edilen/takışta arıza veren sistem bileşenlerinin operatör veya havayolu şirketine maliyeti milyonlarca lira maddi kayba neden olabilmektedir.

Referanslarla çalışmak havacılığın olmazsa olmazlarındandır. Planlı ve plansız denetlemelerde de dikat edilen hususların en başında gelen bu konu, uçak bakım sektöründe "dirty finger" olarak bilinir. Kirli parmak izi bulaşmış bir bakım manueli, referanslarla çalışıldığının en güzel kanıtıdır

Bakımda Kullanılan Checklist ve Dokümanlar

Uçaklar oldukça karışık, teknolojik araçlardır. Tahmin edileceği gibi bakımları da belli bir plan ve standardizasyon bulunmak zorundadır. İşte bu nedenle uçak bakımında bir takım kitaplar ve referans manueller kullanılır.

Genel Bakım Anlayışı

Uçaklar, insanları ve kargo yüklerini kilometrelerce öteye sağlıklı ve konforlu olarak kısa süre içerisinde ileten teknoloji harikalarıdır. İşlevi bu denli önemli olan bu makinelerin bakımlarının yapılması da doğal olarak ince detayları ve sıkı kuralları içerir. Havacılıkta öncelikli ve değişmez hedef önce uçuş Emniyet’ idir ve tüm havacılık kuralları bu hedefe kilitli olarak üretilmişlerdir.

Sivil havacılık sisteminde yolcu veya kargo taşımacılığında kullanılan uçakların bakımlarının nasıl yapılacağı kesin çizgilerle çizilmiş kurallarla belirtilmiştir.