Bakım ve Onarım Uygulamaları

Uçak bakım ve onarım uygulamaları dersinin en temel amacı, uçak bakımına ait temel tanımın kavratılarak yöntem ipolojileri ve mevzuat etkisinin kavratılmasını sağlamaktır.

Bakım

Uçak bakım faaliyetleri oldukça kompleks bileşenler ve birbirleriyle yakından ilişkili kavramsal unsurlar üzerinde şekillenmektedir. Uçak bakım faaliyetlerinin amaç ve hedefleri göz önünde bulundurulduğunda bu ilişkiselliğin önemi daha net anlaşılabilecektir. Uçak bakımının temel öğretileri arasında birincil amacı iyi anlamak, sınıflandırmayı eksiksiz yapabilmek ve mevzuatı doğru yorumlayabilmek birçok açıdan kritik önem taşımaktadır.

Uçak bakımının tanımı ve temel amaçları gereği önemli fonksiyonları bulunmaktadır. Uçuşa elverişlilik (Airworthiness) maliyetlerden daha yüksek önem ve ağırlığa sahiptir.

Bakımın Gelişimi

Bakım yönetim sistemleri incelendiğinde 1940'larda 1.nesil ile başlayıp günümüzde 3.nesil gelişimin inovasyon ve teknolojik gelişmelerle desteklendiği görülmektedir.Yeni nesil bakım yönetim sistemiyle birlikte yönetim felsefeleri yüksek güvenilirlik ve güvenlik, üst sınıf ürün kalitesi, çevreye azami duyarlılık, uzun ekipman ömürler ve ekstra maliyetleri etkin biçimde minimize edecek yaklaşımlar ön plana çıkmaya başlamıştır.

Bakım Tipleri

Uçak Bakım faaliyetleri her ne kadar bir çok alt kırılımda kategorize edilebilse de temel olarak önleyici ve düzeltici bakım sınıflarında düşünülmeli ve uygulamadaki değerlendirmeler bu pencereden yapılmalıdır. Bakım yönetim sistemlerindeki değişim ve teknolojik yeniliklere paralel olarak gelişen yeni bir bakım yöntemidir. Son yıllarda kullanılmaya başlanmıştır. Önleyici bakımın amacı makinalarda ve tesislerde donanım arızalarının ortaya çıkarılması değil başlangıç safhasında arızaların arızaların ortaya çıkmasının önlenmesidir. Önleyici bakımda; makine ve tesislerin donanımların tasarımında ve işletme şartlarında yapılacak olan değişiklikler ile arızalar ve yanı sıra sebeplerin ortadan kaldırılması hedeflenir.

Arıza oluştuktan sonra gerçekleştirilen müdahaleler ve alınacak aksiyonlar bütünü olarak tanımlanmaktadır. Operasyonel arızalar, hasar ve rutin dışı bildirimlere gerçekleştirilen işlemler bu kapsamda değerlendirilir. MRO (Onaylı Bakım Onarım Kuruluşları) faaliyetlerinde “Yaz Operasyonu” olarak adlandırılan ve zaman baskısının oldukça yüksek seviyelerde hissedildiği dönemlerde düzeltici bakım faaliyetlerinin ağırlığı ciddi bir düzeye ulaşmaktadır.

Etkili bir bakım sistemi anlayışı 1940’lardan günümüze gelişimini kesintisiz devam ettirmiştir. “Bozuldukça tamir et” anlayışından güvenilirlik, maliyet ve yüksek kalite konseptine belirgin bir dönüşümün yaşandığı şeklinde özetlenebilir. Özellikle önleyici bakımlarla proaktif bakım anlayışı kurgusu başta yetkili uçak bakım kuruluşları MRO (Maintenance&Repair Organisation) olmak üzere birçok kurum / kuruluş tarafından hedeflenmektedir

Mevzuatın Etkisi

Mevzuatlar bakım yönetimi ve uygulamalarının belkemiğini oluşturmaktadır. Mevzuata, talimat, yönetmelik, prosedürler ve üretici dokümanları ile beraber bağlantılı tüm referanslara uygunluk havacılık bakım onarımında en önemli parametreleridendir. Özellikle mevzuat değişikliklerinin bakım sistemine zaman kaybetmeksizin enjekte edilmesi, çoğu zaman kritik hataların önüne geçilmesi noktasında büyük önem taşımaktadır. Bu perspektifte uçak bakım onarım faaliyetleri ve onaylı uçak bakım onarım merkezlerinin son derece dinamik bir yapıda olması gerektiği anlaşılacaktır. Bakım kavramı, uçakların faal şekilde sorunsuz uçması, uçuşa elverişlilik gereksinimlerini yerine getirmesini ve arızalara karşı alınacak tedbirler bütünü olarak bilinse de önleyici bakım hizmetleri bu yaklaşımın bir adım ötesine geçmiştir. Mevzuatlarda meydana gelen güncelleme, revizyon ve yeniliklerle ilgili güncellemeler dikkatle takip edilmeli, filo efektivitesi ekseninde değerlendirilerek operatör bilgisi dahilinde ve ivedilikle uygulamaya geçirilmelidir.