Havalimanı Görsel Yardımcıları
Uçağı uçururken en kritik iş piste yaklaşma manevrasının planlanmasıdır. Yaklaşma sırasında hat takibi için yatay dikey ve ileri yönde kumanda kontrolleri gerekmektedir. Her uçakta farklı olmak üzere inişteki kontrolleri yapmak, yaklaşma hattı takibini yapmak en zor işlerdendir. Teker koyduktan sonra pist üzerinde kalan mesafeyi görmek, çıkış taksiyolunun pozisyonu gibi bilgilere ihtiyaç duymaktadır. Pist boşaltıldıktan sonra uçağı karmaşık taksiyolları üzerinden parklandırma pozisyonuna götürmesi gereklidir. Özellikle büyük uçaklarda oldukça yüksekte oturan pilot kendi oturduğu yer ile ana iniş takımlarının pozisyonunu hesaplayarak dönüşlerini yapmak zorunda kalmaktadır. Kanat uçlarının da kokpitten görünmemesi ya da zorlukla görünmesi kontrol için zorluklar meydana getirmektedir. Bütün havalimanı ışıklarını kapsayan 4C unsuru ortaya çıkmıştır.
- Configuration
- Colour
- Candelas
- Coverage
Yaklaşma ve iniş sırasında pist ile dinamik üç boyutlu oryantasyonun oluşturulması ve muhafaza edilmesi özellikle kısıtlı görüş koşullarında çok karmaşık hale gelmektedir. İnişten park yerine kadar görsel yardımcılara ihtiyaç duyulmaktadır.
IMC (IFR Meteorologycal Conditions-Aletli Meteorolojik Koşullar)’de havaalanı yerinin tespit edilmesi görsel olmayan yardımcılara bağlıdır. Hassas olmayan yaklaşma prosedürleri için geceleri havaalanının yerinin belirlenmesinde yardımcı olmaktadır. Yaklaşma ışıkları, pist kenar ve turlama kılavuz ışıkları yürütülen uçuş operasyonuna bağlı olarak kullanılmaktadır.
Havaalanının ayırt edilmesi y alnızca hassas olmayan yardımcılar kullanıldığında problem olmaktadır. Birbirine çok yakın iki havaalanında pistler aynı yönde bulunduğunda hassas olmayan aletki yaklaşma yardımcıları kullanıldığında yanlış havalimanına inmek mümkün hale gelmektir. Bu şartlarda tanıtma bikını en güzel yardımcı olmaktadır.
Zamanın boşa harcanmasını ve gereksiz pas geçme prosedürlerini önlemek amacıyla pilotların aletli yaklaşma prosedürüne başlamadan önce tüm ilgili iniş bilgilerini elde etmeleri esastır.
Hassas olmayan yaklaşma pisti b ir direkt, hassas olmayan yaklaşma posedürü iniş pistine 30 dereceden fazla bir yön değişikliği gerektirmektedir. ALS aydınlatması konulursa uzatılan pist merkez hattı aydınlatması sayesinde pilot daha önceden ilgili görüşü sağlayacaktır.
Gömme ışık armatülerinin çevreleyen yüzeyin üzerinde minimum dikey bir korumaya ve tüm yönlere eğimli olması gereklidir. Beklenen en büyük uçağın en büyük lastik basıncına mukavemet gösterebilmelidir. Uçakların gömme ışıkların bulunduğu alanda ulaşacakları hızlara da dikkat edilmelidir. Aynı zamanda karla mücadele faaliyetleri için de engel teşkil etmektedir.
Bazı devletler gömme ışıkların sıcaklığını ölçmek ve lastiklere olan etkisini görmek için birtakım testler gerçekleştirmiş olup sonuç olarak lastiğin 10 dakika süreyle ışığın üzerinde durması sonucu 160 dereceye kadar ulaşan sıcaklığın lastiğe herhangi bir hasar vermediği görülmüştür.
Havaalanlarında emniyetli ve verimli uçak taksi yapma ve yer hareketinin kazanılması, hareket alanında pilotlar ve araç sürücüleri tarafından kullanılacak bir levhalar sisteminin sağlanmasını gerektirmektedir. Pilotlar ve araç sürücüleri, levhaları hareket alanındaki pozisyonlarını tanımlamak üzere kullanırlar. Bu verilerle, kokpitte veya araçta mevcut yer haritası bilgileri arasında bağlantı kurarak, her zaman kendilerine tahsis edilmiş güzergâh üzerinde bulunmalarını temin edebilirler. Gerekli olduğu üzere, pozisyonlarını ATC'ye de bildirebilirler.
Bir zorunlu talimat levhası, bir pilotun veya araç sürücüsünün ATC'nin spesifik izni olmaksızın geçmemesi gerektiği hareket alanı üzerindeki bir lokasyonu/konumu tanımlamaktadır. Zorunlu talimat levhaları bu nedenle hareket alanlarının üzerindeki emniyet tedbirlerinin önemli bir unsurudur.
Bilgilendirme levhaları, pilotlara ve araç sürücülerine hareket alanındaki pozisyonlarını sürekli izleme olanağını vermektedir. Bu levhaların, tüm uçakların ve araçların emniyetli ve verimli seyrüseferi için bir yardımcı olarak öngörülmüştür.
Bilgilendirme levhaları, yön levhalarını, konum levhalarını, destinasyon levhalarını, pist çıkış levhalarını, pist boşaltılmış levhalarını ve kavşak kalkış levhalarını içermektedir.
Maniaların işaretlenmesi ya da aydınlatılmasındaki temel amaç maniaların varlığını göstererek hava araçlarına yönelik tehlikeleri azaltmaktır.