Havalimanı İşaretlemeleri

Havacılık sektörünün hızlı gelişimi, havaalanları etrafında arazi kullanımı ve gürültü kirliliği açısından olduğu gibi, hava araçlarının seyrüseferlerini emniyetle sürdürmesi bakımından da pek çok problemi beraberinde getirmiştir. Havaalanları etrafında bulunun yüksek yapılar özellikle iniş ve kalkış safhasında hava araçları için ve o bölgede yaşayan insan toplulukları için potansiyel bir tehlike oluşturmaktadırlar. Bu sebepten dolayı havaalanları ve çevreleri hava araçlarının seyrüfeserlerini emniyetle sürdürme konusunda en fazla risk taşıyan ve bu nedenle otoriteler tarafından özel planlama ve analizlerin yapıldığı sahalar olarak işlem görmektedir. Bu yüzeylerin oluşturulması, havaalanı etrafındaki arazi ve yer şekilleri ya da insan eli ile inşa edilen tesislerin ilgili havalimanları etrafında şekillenmesinin düzenlenerek yaşanan problemler için çözüm haline gelmesini sağlamıştır.

Bir havalimanında hava araçlarının iniş ve kalkış operasyonları için doğal ya da yapay maniaların fazlalığı kaza riskini arttırmaktadır. Havalimanın kurulduğu alanda kentleşmenin artması kaçınılmaz halde olup civardaki yapıların ya da yükseltilerin incelenmesi bir zorunluluktur.

Mania planı havaalanı civarında engellerle ya da yükseltilerle ihlal edilmemesi gereken alanı gösteren planlardır. Yaklaşma ve tırmanma yüzeyi, konik yüzey, iç yatay yüzey, geçiş yüzeyi gibi hesaplama kriterleri pist ve meydan kullanım özelliklerine göre belirlenmektedir.

İç yatay yüzey ve konik yüzeylerin amacı, genelde iniş için kullanılmayan bir pistin hizasındaki bulutun içinden geçerek alçaldıktan sonra yapılan “görerek turlu yaklaşma” için hava sahasının korunmasıdır.

Yaklaşma ve geçiş yüzeyleri , bir uçağın iniş için gerçekleştirdiği yaklaşma manevrasının son aşamasındaki mânialardan arındırılması gereken hava sahası bölümünü tanımlamaktadır. Bunların eğimleri ve boyutları, havaalanı referans koduna ve piste uygulanan yaklaşma türüne göre değişmektedir.

Kalkış tırmanma yüzeyi , bir uçağın emniyetli kalkışı için mümkünse mânialardan arındırılması, mümkün değilse mâniaların işaretlenip ışıklandırılması gereken bölgeyi tanımlamaktadır.

İç yaklaşma, iç geçiş ve zorunlu olarak vazgeçilen iniş yüzeyi , bir hassas yaklaşma pistinin yakın çevresindeki mâniadan arındırılmış bölge olarak bilinen hava sahasını tanımlamaktadır.

Şerit saha p ist boyunca, pist merkez hattından her iki tarafa 75 veya 150’şer metre genişliğinde ve pist sonunda -mevcut olsun olmasın -pist referans koduna uygun uzunlukta “Durma Uzantısı”(Stopway) uzunlukları da dahil olmak üzere dikdörtgen şeklinde bir sahadır.

Mânia sınırlama yüzeyleri gereklilikleri, ilgili pistin kullanım amacına (kalkış, iniş, yaklaşma tipi) göre belirlenir ve böyle bir kullanım sırasında ihtiyaç olduğu için tasarlanır.

Mania planının uygulanmasında önemli olan faktörler mania planlarının üretilmesi, yayınlanması, bu planların imar planlarına işlenmesi ve yapay engellerin tespit edilebilmesi için sürekli olarak ilgili alanlardaki engellerin yükseklikleri ölçülerek sınırlama yüzeylerini delip delmediği kontrol edilmesidir.

Sivil ya da askeri havaalanı uygulama farkı yoktur. Yüzeyler ikisinde de aynı özelliklere sahiptir.

Havaalanı mânia planlarında yer alan iniş –kalkış koridorlarının pist başlarından itibaren ilk 6 kilometrelik bölümü içerisinde her türlü parlayıcı, patlayıcı, akaryakıt tesisi ve depoları ile bunlara benzer yapılar ve yoğun duman çıkaracak tesislerin planlanmaması ve inşa edilmemesi gerekmektedir.