Kara Sahası Tesisleri

Havayolu taşımacılığı gerek kendi ulaşımımız gerekse kargo, üretim, tüketim ürünlerimizin bir noktadan başka bir noktaya ulaşımını sağlayarak günlük yaşantımızın her anına dahil olmuştur.

Seyahatlerimizde içerisinden geçtiğimiz yolcu terminalleri bilet satıştan yemek yemeye, uygun koşullarda uçuş saatini beklemeye hatta konaklamaya kadar içerisindeki tesisler sayesinde birçok imkan sunmaktadır.

Kargo ulaşımında ürünleri bir an önce ve sağlam olarak tedarik etmemiz kimi zaman hayati önem arz etmektedir. Yeri geldiğinde küçük paketlerin, yeri geldiğinde de ağır sanayi için gerekli malzemelerin taşınmasında kargo terminalleri büyük öneme sahiptir. Her geçen gün bünyelerinde barındırdıkları imkanları arttıran ve iyileştiren terminal hattı tesisleri diğer taraftan birçok taşıma modeli kullanılarak taşıma merkezi haline getirilmişlerdir.

"Kara Tarafı", bir havaalanının, yolcu yükleme araçlarının yolcu binasıyla birleştiği noktasından başlayıp, yolcu binaları ile kargo tesislerinin içinden ve onları da kapsayacak şekilde uzanan ve yer ulaşım sistemine bu sistemi de içine alarak erişen bölümüne verilen addır. Bir havaalanının "kara tarafı" olarak ifade edilen kesimini oluşturan ana elemanlar yolcu terminal binası, kargo tesisleri ile yer ulaşımı ve araç parkları olarak tanımlanabilirler.

Havaalanı yolcu terminal binası hava ulaşımı ile kara ulaşımı arasındaki bağlantıyı sağlayan ara yüz olarak hizmet görür. Terminal binası yolcular, havayolları, havaalanı işleticisi gibi farklı havaalanı kullanıcılarının her biri için farklı gereksinimlere hizmet vermektedir. Terminal, yolcular için check-in olarak adlandırdığımız bilet kontrol ve uçuşa kayıt, güvenlik, pasaport ve gümrük kontrolleri ile bagaj teslim süreçlerinin gerçekleştirildiği alan işlevi görürken diğer yandan uçuşlar arasında bekleme ve transfer olanaklarını, alışveriş, restoranlar, mağazalar ve araba kiralama hizmetleri gibi olanakları da sağlar.

Bir yolcu terminalinde verilen hizmetleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Havaalanı işletmecisi tarafından verilen yolcu hizmetleri,

Havayolu işletmesi tarafından verilen yolcu hizmetleri,

Havayolu ve diğer işletmelerin faaliyetleri,

Kamusal hizmetler,

Yolcu ile ilişkili olmayan havaalanı işletim faaliyetleri.

Havaalanında bulunan yolcu terminalinin fonksiyonu yolcular için hava tarafına geçiş maksadıyla bağlantı oluşturmak, bu bağlantıyı oluştururken de gerekli hizmetleri sunmaktır.

Yolcu terminali içerisinde, yolcuyla ilgili gerekli işlemlerin yerine getirilmesi için tasarlanmış alanlara gereksinim vardır:

Havaalanına erişim

Biletleme ve check-in,

Pasaport-Göçmenlik kontrolleri

Sağlık kontrolleri,

Güvenlik kontrolleri,

Bagaj teslim etme ve alma

Uçağa biniş ve uçaktan iniş

Terminal süreçlerinin merkezi ya da dağıtılmış bir biçimde mi gerçekleştirileceği yolcu terminali konfigürasyonu için önem arz etmektedir. Örneğin merkezi yolcu işlem süreçleri kullanılacaksa yolcunun bilet, check-in, güvenlik, gümrük, pasaport gibi kullanacağı tüm hizmetler aynı terminal binası içerisinde yer alacaktır.

Doğrusal terminallerin en yaygın ve temel biçimi, yolcuların tek bir terminal içerisinde işlemlerini gerçekleştirip yürüyerek aprondan uçağa bindikleri basit terminallerdir.

Pier/parmak tipi terminaller merkezi yolcu işlem birimi olan ana terminale parmak şeklinde uzantıların eklenmesi ile elde edilen tasarım konseptidir. Bu parmakların her iki tarafında uçak park pozisyonları, boarding salonları ve kapıları bulunur.

Uydu tipi terminal konfigürasyonunun temel özelliği merkezi yolcu işlem birimi olan terminalin çeşitli biçimlerde uzaktaki uydu terminallere bağlanmasıdır. Bu bağlantının şekli yer düzeyinde, yer düzeyinin üzerinden ya da altından yapılabilir.

Açık apron/taşıma konseptine sahip terminaller günümüzde de hâla birçok havaalanında kullanılmakta olan bu konseptte, hava araçları terminalden uzakta belirlenmiş park pozisyonlarına park etmekte ve bu park pozisyonları ile yolcu terminali arasındaki ulaşım, çeşitli araçlarla sağlanmaktadır.

Hava kargo endüstrisi 1970-1980 yılları arasında hızlı teknolojik değişimlere ve büyük bir büyümeye sahne olmuştur. Hava kargo taşımacılığı, esasen birçok havayolu ve havaalanı için yolcu pazarı kadar ticari öneme sahiptir.