Laboratuvar, Radyoloji İşlemlerinde Bilgi Sistemleri Kullanımı

Laboratuvar hizmetleri, genel olarak hekimin hastalığın tanı ve tedavisini gerçekleştirebilmek için hastadan istediği testlerin yapıldığı ve sonuçlarının raporlandığı birimlerdir. Resmi Gazete'de yayınlanan Tıbbi Laboratuvarlar Yönetmeliği'ne göre, bu tür hizmetler 6 sınıfa ayrılmıştır. Bunlar; basit hizmet laboratuvarları, kapsamlı hizmet laboratuvarları, eğitim hizmet laboratuvarları, gözetimli hizmet laboratuvarları, test bazında referans yetkili laboratuvarlar ve ulusal referans hizmet laboratuvarlarıdır.

Laboratuvar; hastalığın tanısı, önlenmesi ve tedavisine yönelik bilgi sağlamak veya bir insanın sağlık durumunu değerlendirmek amacıyla insan vücudundan alınan materyallere ilişkin biyolojik, mikrobiyolojik, immünolojik, kimyasal, immünohematolojik, hematolojik, biyofiziksel, sitolojik, patolojik ve diğer analizleri yapabilen, sonuçları yorumlayabilen ve konsültasyon hizmeti sağlayabilen ünitelerdir.

Laboratuvar bilgi sistemleri, hekim tarafından hastadan istenen testlerin kayda alınmasını, takip edilmesini, sonuçlandırılmasını, raporlandırılmasını ve faturalandırılmasını destekleyen bilgisayar tabanlı sistemlerdir. Bu sistemlerin kullanılmasıyla birlikte test istem kayıtlarından başlayıp sonuçların iletilmesine kadar geçen süreç hızlı ve güvenli bir şekilde yapılmaktadır.

Laboratuvar hizmetlerinde etkinliği artırabilmek için kurumların ihtiyaç duyduğu laboratuvar bilgi sistemlerinin esneklik, uyumluluk, kullanım kolaylığı, kurulum kolaylığı, izlenebilirlik, güvenirlilik, tutarlılık, faturalandırma kolaylığı, geliştirilebilirlik, bakım ve onarım kolaylığı gibi özelliklere sahip olması gerekmektedir.

Laboratuvar işlem sürecinde, hasta kendinden istenen tetkikleri verdikten sonra bekleme sürecine geçilir. Alınan örneklerin laboratuvara taşınması bizzat hasta tarafından yapılabileceği gibi hastane personeli tarafından da bu işlem yapılabilir. Test sonuçları, istenilen testlerin özelliğine göre belli bir zaman alır ve ilgili uzman tarafından onaylanarak raporlama işlemine geçilir. Testlere ait raporlar ilgili departmandan alınarak tetkik görme muayenesine girilir. Bilgi teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte tetkik raporları hasta tarafından çevrim içi görüntülenebilmekte veya tetkik sonuçları ilgili hekimin ekranında görüntülenebilmektedir.

Radyoloji; tıbbi görüntülemenin gerçekleştiği ve hastanenin yoğun olarak kullanıldığı bir bölümdür ve vücudun iç organlarındaki olası hastalıkların teşhisi ve tedavisi ile ilgili bir bilim dalıdır. Bu teşhis ve tedavileri gerçekleştirirken röntgen, gamma, ses dalgaları, radyo frekansı ve radyasyon metotları kullanılmaktadır.

Radyoloji hizmetlerinde, tıbbi görüntüleme gerçekleşir. Radyoloji bölümü hastalarının yoğun olarak kullandığı bölümlerden biridir.

Radyoloji bilgi sistemleri; hastaların radyoloji isteklerinin karşılanabilmesi için kayıt, randevu, tetkik kabulü, onaylama işlemleri, raporlama, görüntüleme ve faturalandırma işlemlerinde kullanılan bilgi sistemleridir. Bu bilgi sistemlerinin kullanımı hastalara, hekimlere, sağlık personeline ve hastane yönetimine birçok avantaj sağlamaktadır.

Gerek laboratuvar bilgi sistemlerinin gerekse radyoloji bilgi sistemlerinin hastanelerde kullanılması hasta bakımı, iş yönetimi, destek işlemleri, laboratuvar performansı, radyoloji performansı ve hasta hizmetlerinin iyileştirilmesi açısından önemlidir.

Görüntü Arşivleme ve İletişim Sistemleri (PACS), tıbbi görüntülerin saklanması, arşivlenmesi, geri çağırılması, iletilmesi ve sunulması amacıyla geliştirilen ve radyoloji bilgi sistemleri ile bütünleşmiş çalışan yazılım ve ağlardır.

Hastane bilgi yönetim sistemleri ile eş zamanlı çalışan PACS sistemlerin kullanılmasıyla hekimlerin eski ve yeni çekimlere hızlı ulaşımı sağlanır; girdi, personel ve kıstasiye maliyetlerinde tasarruf elde edilir ve daha etkin bir arşivleme olanağı mümkün olur.