Poliklinik ve Klinik Hizmetlerinde Bilgi Sistemleri Kullanımı

Poliklinikler; ayaktan muayene, tetkik, teşhis ve tedavi hizmetlerinin yapıldığı hastaların yataklı tedavi kurumlarında ilk ve temel müracaat üniteleridir. Bu temel ünitelerin işleyiş sürecine bağlı olarak bilgi sistemlerinin kullanılması ve sürekli geliştirilmesi gerekmektedir.

Klinikler, uygulamada klinik hizmetleri ayakta bakılması gereken hastaların tanılarının yapıldığı yerlerdir.

Poliklinik bilgi sistemleri, hastanın polikliniğe müracaatından hastaneyi terk etmesine kadar geçen süreçte ihtiyaç duyulan tüm resmi, tıbbi ve mali işlemlerin elektronik ortama aktarılması, ilgili kayıtların tutulması ve bu bilgilerin gerektiğinde incelenmesini sağlayan bilgi sistemleridir. Bu bilgi sistemlerinin etkin kullanılmasıyla, hastanın teşhis ve tedavi süreci kısaltılabilir, polikliniklerde daha fazla sağlık hizmeti sunulabilir, hastanelerin verimliliği arttırabilir ve gerekli bilgilere anlık olarak ulaşılabilir.

Poliklinik bilgi sistemlerinin güvenirlilik, kullanırlılık, esneklik, güvenlik ve etkinlik özellikleri taşıması gerekmektedir.

Poliklinik bilgi sistemleri uygulama alanlarına indirgenerek daha işlevsel hâle getirilebilir. Bu bağlamda, kayıt işlemleri, tıbbi bilgi giriş ve görüntüleme, tıbbi raporlama, ilaç ve sarf malzeme istemi ile poliklinik raporlama aşamalarında bilgi sistemlerinin nasıl kullanılması gerektiğinin iyi bilinmesi gerekmektedir.

Kayıt işlemleri, hastanın poliklinik giriş işlemlerinin yapıldığı aşamadır. Tıbbi bilgi girişi hekimler tarafından ilgili hasta hakkında tıbbi bilgilerin girişlerinin yapıldığı aşamadır. Tıbbi rapor hazırlama hastaya ait tüm tanı ve sonuçların raporlandığı aşamadır. İlaç ve sarf malzeme istek aşamasında, arama ve görüntüleme işlemlerin yapılabilmesi ve ilgili bölümlere aktarımların yapılması hedeflenir. Poliklinik raporlama ise, poliklinikler ile ilgili istatistiksel raporların çeşitli zaman aralıklarında ve dilimlerinde yetkililer tarafından görülebilmesini sağlar.

Poliklinik hizmetlerinde bilgi sistemlerinin kullanılmadığı veya yetersiz kaldığı durumlarda maddi kayıpların artacağı, basılı evrak kullanımının ve kırtasiye malzemesi kullanımının artacağı, istatistiksel karşılaştırma olanaklarının zayıflayacağı ve verimliliğin düşeceği unutulmamalıdır.

Bilgi sistemleri, hekim tarafından hasta hakkındaki temel tıbbi bilgileri girebileceği serbest bir bölüm içermelidir. Hastanın tedavi gördüğü tüm birimler ve tıbbi bilgi girişlerinin aynı anda görüntülenmesi sağlanmalıdır.

Raporlama işlemlerinin tüm ülkedeki sağlık kurumları tarafından ilgili hastanın müracaatında görüntülenebilir ve yazdırılabilir olması gerekmektedir. Bunun yanında ilgili bilgi sisteminin tıbbi rapor hazırlama açısından bazı unsurlar dikkate alınarak tasarlanması gerekmektedir. Bu tasarımda özellikle tıbbi rapor hazırlama yetkisinin sadece hekimlere verilmesine ve diğer kullanıcılara erişim yetkisi verilmemesine dikkat edilmelidir.

Tıbbi raporlarda kullanılacak tanı kodlarının listeler hâlinde hekim tarafından görülebilir ve listeden seçilebilir olması gerekmektedir. Sistem, yatan ve ayaktan hasta için farklı seçeneklerde tanı giriş ve raporlamaya izin vermelidir. Sitemin üreteceği rapor ve listelerin her türlü ofis programları ile uygun olması sağlanmalıdır.

İlaç ve sarf malzeme istek, arama ve görüntüleme işlemlerinin yapılabilmesi ve ilgili bölümlere aktarımın sağlanabilmesi için geliştirilen bilgi sistemlerinin, takibi kolaylaştıracak şekilde tasarlanması gerekmektedir. Bu işlevle ilgili tasarımda aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir: İlaç ve sarf malzemelere ilişkin kodlar, standartlaşmış kodlar olarak listeler hâlinde kullanıcılara sunulmalıdır.