Hastane Bilgilerinin Toplanması Depolanması ve Kullanılması

Hastane sistemi aslında karmaşık süreçlere sahip birçok altsistemi barındıran bir çatı sistemdir. Bu çatı sistem de diğer hastaneler, ilaç ve malzeme tedarikçileri, sigorta kurumları ve koordinasyon sağlayan üst kurumlarla birlikte sağlık sistemi denilen birsüper sistemin öğesidir.

Bilgi sistemlerinde veriler dijital olarak depolanır. Dijital kavramı yalnızsıfır ya da bir değeri alabilen birimleri ifade etmektedir.

Verileri depolamanın amacısonradan ihtiyaç duyulduğunda, doğru ve hızlı birşekilde yeniden erişilebilmesidir. Bu nedenle depolama faaliyetinin düzenli, iyi planlanmış ve sistemli birşekilde yapılması önemlidir.

Hücreler verilerin kaydedildiği alanlardır. Bir birime ait bir özelliği ifade ederler. Hücreler satır ve sütunlar halinde dizilerek tabloları oluşturur. Satırlar aynı birime ait özellikleri, sütunlar ise tüm birimler için aynı özellik değerlerini gösterir. Tablolar ise benzer birimleri ya da aynı konudaki özellikleri bir araya getirir.

Hastaneler büyük ve karmaşık kurumsal yapılardır ve yönetim, finansman, klinik, tedarik gibi birçok fonksiyonu bir arada yürütmektedir. Bu nedenle hastane veri tabanları çok farklı konularda veriyi birbiriyle ilişkili olarak saklamak durumundadır. Bu tür büyük yapılar söz konusu olduğunda veri tabanı yönetim sisteminin farklı bir işlevi daha ortaya çıkmaktadır. Hastane içerisinde birçok bilgisayarın aynı verilere ulaşması, yani merkezi bir veri tabanından tüm bilgisayarlara veri paylaşımı yapılması veri tabanı yönetim sisteminin yürütmesi gereken önemli bir iştir. Bu iş için hastane veri tabanının merkezi bir sunucuda tutulması ve diğer kullanıcıların bu sunucuya erişerek kendi görevleri doğrultusunda işlem yapmalarının sağlanması gerekir. Veri tabanı yönetim sisteminin bir tür ağ işletim görevi de yaptığı bu yapılanmaya İstemci-Sunucu Mimarisi adı verilir.

Veriler depolanırken hastane sisteminin çalışması sırasında ortaya çıkacak bilgi ihtiyacının göz önünde bulundurulması gerekir. Verileri depolamanın amacı sonradan ihtiyaç duyulduğunda, doğru ve hızlı bir şekilde yeniden erişilebilmesidir. Bu nedenle depolama faaliyetinin düzenli, iyi planlanmış ve sistemli bir şekilde yapılması önemlidir. Bu noktada veri tabanı kavramı ortaya çıkmaktadır. Veri tabanını tanımlayabilmek için öncelikle bazı veri tabanı kavramlarını açıklamak gerekir. Bunlar: tablo, satır, sütun, hücre, veri türü, anahtar, ilişkilendirme ve geçerlilik kuralı kavramlarıdır.

Veri tabanı, belirli bir konuda, birbiri ile ilişkili ve düzenli veriler topluluğudur.

Veri tabanı yönetim sistemi bilgisisteminin temel bileşenlerindendir. Görevi, veri tabanlarını yönetmek ve bilgi sistemi ile veri tabanı arasında etkileşimi sağlamaktır.

Veri tabanı yönetim sisteminin (VTYS) işlevleri birer alt sistem olarak çalışır. Bu nedenle her kullanıcı tüm işlevlere ulaşıp istediği değişiklikleri yapamaz. Kullanıcılar yalnız yetkili oldukları alanlara erişebilirler. Muhasebe departmanı mali verileri kullanırken tahlil sonuçları istemi yapan doktortarafından görüntülenebilmelidir. Kurum yöneticileri ise daha çok karar vermede yardımcı olacak sorgulama ve raporlama işlemleri ile ilgilenirler.

Veri tabanında depolanan veriler yeniden kullanılmak üzere veri tabanından geri alınır ve kullanılacağı amaca uygun şekilde hazırlanır. Verilerin kullanıma hazırlanması için yapılacak başlıca işlemler: sorgulama, özetleme, analiz, raporlama ve sunmadır.