Hastane Muhasebe Bilgi Sistemi

Muhasebe; parayla ifade edilebilen bütün işlemlerin belgelere dayanarak kaydedilmesi, sınıflandırılması, özetlenerek raporlanması ve bu raporların analiz edilerek yorumlanmasını içeren bir bilimdir.

Hastanelerdeki kıymet hareketlerini izleyen Muhasebe Bilgi Sistemi (MBS), verilerin bilgilere dönüştürülmesi sürecinde kayıt, sınıflandırma, hesaplama, özetleme, saklama, canlandırma, çoğaltma ve iletme işlemleri yapar. Söz konusu işlemler için sistem personel, belgeler, raporlar ve donanım ögelerinden faydalanır.

Muhasebe Bilgi Sistemi (MBS) yönetim bilgi sistemleri içerisinde en eski ve gelişmiş olanıdır. Muhasebe bilgi sisteminin temel alanı işletmenin kıymet hareketlerini izlemektir. İşletmenin varlık ve kaynaklarında değişme meydana getiren mali nitelikteki işlemlere ilişkin verilerin toplanıp, sınıflandırılıp, rapor edilerek analiz edilmesi ve ilgili kişi ya da gruplara sunulması gerekir. Muhasebe bilgi sistemi bu yönüyle işletme yöneticilerine işletme varlık ve kaynaklarının oluşumu, kullanılış biçimi, tüketilen varlık ve kaynaklar sonucunda meydana gelen ve işletmelerin mali açıdan durumunu açıklayan bilgileri üreten ve bu bilgileri ilgili kişi ve kuruluşlara kullanılabilir bir biçimde ileten sistem olarak ifade edilebilir.

Finansal muhasebe, hastane ve sağlık kurumlarının yapısal farklılıklarına göre değişkenlik göstermektedir. Genel anlamda muhasebe kayıtları benzer biçimde yapılmakla beraber hastaneye özel şartlar nedeniyle farklı kanun ve yönetmeliklere de uyulması gerekebilir. Mesela, kamu hastanelerinde uygulanan döner sermaye muhasebesi özel hastanelerde kullanılmaz.

Hizmet üretim yerleri olan hastanelerde üretimin maliyetinin bilinmesi finansal ve idari planlamalar ile kararlar için oldukça önemlidir. Maliyet muhasebesi ile gider yerlerinde ortaya çıkan ve maliyete etki eden unsurlar ayrıntılarıyla izlenir. Fiyat tespitinden planlamaya yardımcı olmaya kadar birçok farklı alanda maliyet muhasebesinden faydalanılmaktadır.

Gelişen rekabet şartlarında daha rekabetçi ve dünya standartlarında sağlık hizmeti sunulabilmesi için hastanede iyi bir maliyet muhasebesi sisteminin oluşturulması gerekir. Maliyet bilgi sistemi ile hizmetlerin maliyetlerini belirlemek ve kontrol etmek mümkündür.

Hastane bilgi sistemi; hastane işletmeleri için finansal sonuçlar doğuran ekonomik olaylara ilişkin verileri toplayan, belli yasalar uyarınca bu verileri kaydederek sınıflayan, analiz yoluyla değerlendiren ve elde ettiği sonuçları belli yasalar uyarınca belirli biçim ve usullerle ilgililere sunan, sistematik bir bilgi sağlama düzenidir.

Hastane maliyet muhasebesi, finansal muhasebe sisteminden aldığı finansal bilgileri, hastane işletmesinin hizmet üretim maliyetlerinin belirlenmesi için kendine özgü teknikler ile kaydeden, sınıflayan ve raporlayan finansal bilgi sistemidir. Temel amacı; finansal ve idari planlamalara yardımcı olmak ve hastane maliyet analistlerine kolay işleyebilecekleri düzenli ve sistemli maliyet bilgileri sunmaktır.

Türkiye’de muhasebe kayıtlarında birlik sağlanması amacıyla yapılan çalışmalar sonucunda 1992 yılında Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği yürürlüğe girmiş ve 1994 yılından itibaren özel ve kamu sektörü kurumlarının büyük kısmında tekdüzen hesap sistemi kullanılmaya başlanmıştır. Tekdüzen Hesap Sistemi ile uygulamaya konan Tekdüzen Hesap Planı alfanümerik bir yapıda olup kodlar ve isimler kullanılarak hesap sınıfları, hesap grupları ve büyük defter hesapları oluşturulmuştur.