Üriner Sistem Hastalıkları

Üriner Sistemin Anatomi ve Fizyolojisi

Üriner sistem; böbrekler, üreterler, mesane ve üretradan oluşmaktadır. Üriner sistemin başlıca organı olan böbreklerin; idrar oluşumunu sağlama, sıvı-elektrolit ve asitbaz dengesini sağlama, renin salgılama, kan basıncı kontrolünü sağlama, eritropoetin yapımı, D vitamini aktivasyonu gibi önemli işlevleri vardır. Böbreklerde en küçük fonksiyonel ünite, nefrondur. Her iki böbrekte toplam yaklaşık olarak 2.000.000 nefron bulunmaktadır ve her bir nefron kendi başına idrar oluşturma yeteneğindedir. Her bir nefron üç kısımdan oluşur: bowman kapsülü, glomeruller ve tubüller. İnsan vücudunda normalde iki böbrek bulunur, ancak sağlıklı olan ve yeterli çalışan tek bir böbrek de vücudun tüm gereksinimini rahatlıkla karşılayabilir. Üreterler (İdrar Yolu) böbreğin süzdüğü idrarı mesaneye taşıyan sistemidir. Her böbrekten bir tane üreter çıkar. Üreterlerin görevi, oluşan idrarı her iki böbrek pelvisinden alarak mesaneye götürmektir. Mesane, böbreklerde oluşan idrarın, üreterler aracılığıyla boşaltıldığı ve depolandığı organdır. Üretra, idrarı vücut dışına taşıyan ve işeme arasında idrar kaçışını önleyen mukoz membranla kaplı ve kas yapısında bir kanaldır.

Üriner Sistemin Fonksiyonları

Üriner sistem, sıvı -elektrolit ve asit -baz dengesinin sürdürülmesinde ve idrar oluşumunu sağlamakta çok önemli bir yere sahiptir. İdrar oluşumu üç aşamada gerçekleşir. Bunlar; filtrasyon (süzülme), reabsorpsiyon (geri emilim), sekresyon (salınım)dur. İdrar; su, tuz, üre, ürik asit ve kreatinin gibi protein atıklarından oluşmuştur. İdrarın rengi sabahın ilk saatlerinde koyu sarı olmakla birlikte ilerleyen saatlerde açık sarıya döner. Ayrıca alınan diyet ve ilaçlara bağlı olarak da idrarın rengi değişir. Normal idrarda glikoz ve plazma proteinleri bulunmaz. İdrar böbreklerde oluşur, üreterler ile mesaneye taşınır ve üretra ile dışarı atılır. Böbreklerin ayrıca hormon yapmakla ilgili görevleri vardır. Salgıladıkları değişik sayıda hormonlar, kan yapımı, kemik gelişmesi ve tansiyonun belirli düzeyde tutulmasına yardımcı olur.

Üriner Sistemin Değerlendirilmesi

Üriner sistem problemi olan hastaların değerlendirilmesi, öykü ve fizik muayene ile yapılır. İdrar analizi, üriner sistemin değerlendirilmesinde ilk yapılan çalışmalardan biridir. Üriner sistem hastalıklarının tanısı için idrar, kan muayeneleri, böbrek fonksiyon testleri, radyolojik çalışmalar ve biyopsi gibi çeşitli incelemeler yapılmaktadır.

Üriner Sistem Hastalıkları ve Tedavisi

Üriner sistem hastalıkları arasında yer alan en önemli sağlık sorunu kronik böbrek yetmezliği (KBY) dir. KBY, değişik etiyolojilere bağlı olarak böbrek parankiminde kronik, inflamatuar ve dejeneratif değişikliklerin ortaya çıktığı, böbrek işlevlerinde ilerleyici bozulmaların meydana geldiği, dünyada ve ülkemizde çok yaygın görülen bir sağlık sorunudur. Kronik Böbrek Yetmezliğinde hastanın yaşamını sürdürebilmesi için böbrek işlevlerini yerine getirecek yerine koyma tedavilerinin uygulanması gerekir. Bu tedavi şekilleri diyaliz ve böbrek transplantasyonudur. Transplantasyon, son dönem böbrek yetersizliğinin en seçkin tedavi şeklidir.