Etkili Liderlik ve Yönetim Becerileri
GÜVENLİK YÖNETİMİNDE YÖNETİCİLİK VE LİDERLİK
Yönetimsel işlere dair planları tasarlamak, etkili organizasyon yapıları oluşturmak ve günlük işleri takip etmek yöneticilerin görevidir. Diğer taraftan bulunduğu yerde kendine bağlı olan takipçiler ya da grupların amaçlarını belirleyen ve bu amaçlar doğrultusunda onları etkileyen ve istenilen davranışa yönelten kişi ise liderdir. Yönetici başkalarının belirlediği amaçlara hizmet ederken lider kendi amaçlarını kendisi belirler. Bu anlamda yönetici genellikle başkaları tarafından o göreve atanırken, lider içinde bulunduğu gruptan doğar ve aynı grubu istediği davranış ve amaçlara yöneltir. Diğer taraftan bulunduğu yerde kendine bağlı olan takipçiler ya da grupların amaçlarını belirleyen ve bu amaçlar doğrultusunda onları etkileyen ve istenilen davranışa yönelten kişi ise liderdir. Yönetici başkalarının belirlediği amaçlara hizmet ederken lider kendi amaçlarını kendi belirler. Bu anlamda yönetici genellikle başkaları tarafından o göreve atanırken, lider içinde bulunduğu gruptan doğar ve aynı grubu istediği davranış ve amaçlara yöneltir.
Liderlik tanımlanması kolay bir olgu değildir. Genel bir tanıma göre liderlik, “belirli şartlar altında bireysel ya da grup amaçlarını gerçekleştirmek üzere, bir kimsenin başkalarının faaliyetlerini etkilemesi ve yönlendirmesi süreci”dir (Sabuncuoğlu ve Tüz, 2003: 216). Lider ise “amaçlara ulaştıracak yolları ve belirlediği yolların anlamının ne olduğunu takipçilerine açık ve net bir şekilde gösteren kişidir.”
Liderlik Kuramları
Lider olan kişilerden, zorlama şekillerinden ziyade ikna etme ve ilham verme gibi davranışlar beklenir. Ayrıca liderlerin eşgüdümsel çabayı ortaya çıkarmalarını ve dar kişisel çıkarları aşan amaçların peşinde koşmaları da beklenir. Yönetici eğilimleri olan bir asker, lidere daha fazla benzeyen halefi ile ilgili olarak şöyle destek ifadelerinde bulunmuştur: “Ben kitaba uygun yönetirim. O ise kitabı yazar.”
Liderliğin karmaşık düzlemini daha açıklayıcı hâle dönüştürmenin yolu liderlik kuramlarını dikkatli bir şekilde incelemekten geçer. Güncel kanıtlara dayanan ve akla en uygun açıklamalar yoluyla, yani kuramlarla liderlik daha net bir hâle dönüşme şansı bulur. Liderlik kuramları çok çeşitli kanıtlar yardımıyla liderlikle ilgili üst düzey açıklamaları ortaya koymaktadır. Bu kuramları dört grupta değerlendirerek açıklayabiliriz: özellikler kuramı, davranışsal kuram, durumsallık kuramı, modern kuramlar.
Etkin Liderliğin Temel Prensipleri
Pek çok işletme iyi oluşturulmuş ilke ve prensiplere, sistemlere, yönetim için şablonlara ve performans değerlendirmelerine sahiptir. Ancak bu prensipler ve oluşturulan ilkeler yalnızca yönetimsel araçları ortaya koyar, bunlar liderlik araçları değildir. Etkin liderliğin kurallarının ne olduğu literatürde ve internette pek çok kaynakta verilmiştir zaman ayırarak bu ilkelere de bakmak gerekir. Ancak biz burada genel olan etkin bir liderlik için temel kurallarını sıralayacağız. Bunlar; bir vizyon inşa etmek, güvenilir olmak ve bilgi birikimine sahip olmak, personel güçlendirme, takipçileri tanımaktır.
Güvenlik Yöneticisinin Sahip Olması Gereken İşletme Yetenekleri
Güvenlik yöneticisinin sahip olması gereken yeteneklere bakıldığında temel güvenlik yetenekleri ve becerileri, bütünleşme ve bağlılık, esneklik ve yeni yetenekleri kazanma kabiliyetin yanı sıra belirli işletme yeteneklerine de sahip olması gerekir. Bunlar; kurum kültürünü anlama, ticari zekâ, yönetim becerileri ile iletişim ve temsil becerileridir.
Güvenlik Yönetim Süreçlerinde Anahtar Başarı Faktörleri
Bir güvenlik departmanında, görevlerin öncelik sırasına uygun olacak şekilde sınıflandırılması gerekir. Bu ayırım güvenlik yöneticisine yönetme, tasarlama ve stratejiler oluşturma imkânı tanır.
Güvenlik en temel ihtiyaçtır, bu nedenle bir güvenlik yöneticisinin bulunduğu pozisyon diğer pozisyonlardan ötededir. Güvenlik hizmetlerinin kendine özgü yapısı gereği güvenlik yöneticisinin anahtar başarı faktörlerine ihtiyacı vardır. Bu faktörler; tüm güvenlik sistem elemanlarını birleştirilmesi, ölçme ve değerlendirme, verimliliği maliyet verimliliği ile eşit hâle getirme, karmaşık konuların çözümünde mantık ve sadeliği kullanmak, sürdürülebilirliğe çabalamak, proaktif ve duyarlı modeller oluşturmak.
21. Yüzyılda Güvenlik Hizmetlerinde Liderlik ve Yöneticilik
21. yy’da bir lider organizasyondaki doğru güç alanının neresi olduğunu bilmeli, organizasyondaki asıl konuların neler olduğunu anlamalı ve organizasyonun endüstri, bölge ve ulusal ekonominin oluşturduğu büyük resimde nerede yer aldığının farkında olmalıdır. Politik ve yasal arenada yeni eğilimlerin hangi yönde olduğunu takip ederek kurumun misyonu ve vizyonu için ne anlama geldiğini sürekli değerlendirmelidir.