Eşyanın Gümrüğe Sunulması

Türkiye Gümrük Bölgesi’ne giriş/çıkış yapan kara, deniz, hava ve demiryolu taşıtları gümrük gözetim ve kontrolüne tabidir. Bu kontroller gümrük idaresinin görevlendireceği personel veya mobil kontrol ekipleri tarafından ve günün her saatinde yapılabilmektedir. Türkiye Gümrük Bölgesi’ne giren taşıtların gümrük kontrolü tamamlana kadar ve Türkiye Gümrük Bölgesi’nden çıkan taşıtların ise gümrük kontrolünden sonra söz konusu bölgeyi terk etmelerine kadar, her türlü eşyanın taşıtlara alınmasını ve taşıtlardan çıkarılmasını, yolcu indirilmesini ve bindirilmesini önleyecek tedbirler alınmaktadır. Taşıtın işleteni ve temsilcisi, bu kontrolün yapılmasını temin etmek üzere gerekli önlemleri almak ve sorumluluklarını yerine getirmekle yükümlüdür.

Türkiye Gümrük Bölgesi’ne giren veya çıkan taşıtlar gümrük kontörlüne tabidir. Bu kontroller taşıtların özelliğine göre farklılık göstermektedir. Türkiye Gümrük Bölgesi’ne giren veya çıkan taşıtların kontrol işlemlerinde bazı istisnai durumlar da söz konusudur.

Gelen ve giden kara taşıtları: Türkiye Gümrük Bölgesi’ne gelen ve giden karayolu taşıtlarının kontrolünün giriş ve çıkış gümrük idaresinde bilgisayar sistemiyle yapılmaktadır.

Gelen ve giden deniz taşıtları: Türkiye Gümrük Bölgesi’ne giren ve Türkiye Gümrük Bölgesi’nden ayrılan Türk ve yabancı bayraklı deniz taşıtları bu bölgeyi terk edene kadar gümrük gözetimi ve kontrolüne tabidir.

Gelen ve giden trenler: Türkiye Gümrük Bölgesi’ne gelen trenler gümrük idaresi bulunan ilk istasyonda, Türkiye Gümrük Bölgesi’nden giden trenler sınır istasyonunda kontrole tabi tutulmaktadır.

Gelen ve giden hava taşıtlarının kontrolü: Türkiye Gümrük Bölgesi’ne gelen havayolu taşıtlarının kontrolü indikleri yetkili gümrük idaresi bulunan havalimanlarında, giden hava taşıtının kontrolü ise kalkacağı en son havalimanında yapılmaktadır.

Hava ve deniz yolu ile gelen ve giden yolcular için yolcu bildirim işlemleri ilgili gümrük idaresinde ve veri işleme tekniği yoluyla yapılmaktadır. Bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkabilecek yerel veya merkezi bir arıza durumunda yolcu bildiriminin verilmesiyle ilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenmektedir. Hava ve deniz yolu ile gelen ve giden yolcular için yolcu bildirimi, taşıtın işleticisi veya temsilcisi tarafından verilmektedir. Hava ve deniz yolu ile gelen ve giden yolcular için yolcu bildirimi, Türkiye Gümrük Bölgesi’ndeki ilk varış limanına gelmeden veya taşıt limandan ayrılmadan en az iki saat önce, kısa mesafeli taşımalarda taşıtın hareket ettiği ana kadar verilmelidir.

Gümrük idareleri tarafından, gümrük gözetimine tabi kişi, eşya veya taşıtların gümrük işlemleri tamamlanmadan gümrüklü yer ve sahaları terk etmelerine izin verilmemektedir. Gümrüklü sahalarda gümrük muhafaza hizmetleri 24 saat esasına göre yürütülmektedir.

Özel kanunlar veya taraf olduğumuz anlaşmalar, sözleşmeler veya idari düzenlemelerle Türkiye Gümrük Bölgesi’ne girişi yasak edilmiş ve edilecek olan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesi’ne girmesine izin verilmemektedir. Bununla birlikte Kanun ve uluslararası anlaşmalar ile kararname, tüzük, yönetmelik veya diğer idari düzenlemelerde Türkiye Gümrük Bölgesi’ne belirli gümrük kapılarından getirilmesi öngörülen eşyaların, yalnızca bu gümrük kapılarından ülkeye girmesine izin verilmektedir.

Türkiye Gümrük Bölgesi’ne getirilen eşya, boşaltmaya yetkili deniz, kara ve hava araçlarının sahipleri, sürücüleri veya acentenin yetkili personeli ile geçici depolama yeri işletmelerinin yetkili personeli tarafından eşyanın gümrük memurunun nezaretinde boşaltılması gerekmektedir. Boşaltma işlemini takip eden yirmidört (24) saat içinde boşaltma listesinin düzenlenmesi gerekmektedir.

Gümrüğe sunulan eşyanın, boşaltma işleminden önce ya da boşaltma sırasında zarar görmesi ya da zarar gördüğünün tespit edilmesi durumunda bu durumu içeren tutanak tutulması gerekmektedir.

Türkiye Gümrük Bölgesi’ne getirilen ve gümrüğe sunulan eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin işlemlerinin kanunda belirtilen süreler içinde tamamlanması esastır. Özet beyan kapsamındaki eşyaya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenebileceği süreler;

Denizyolu ile gelen eşya için, özet beyan verildiği tarihten itibaren kırkbeş (45) gün, diğer bir yolla gelen eşya için, özet beyanın verildiği tarihten itibaren yirmi (20) gündür.

Türkiye Gümrük Bölgesi’ne getirilen serbest dolaşımda olmayan eşya, gümrüğe sunulduktan sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya olarak tanımlanmaktadır. Geçici depolanan eşya, sadece gümrük idarelerinin uygun gördüğü yerlerde ve bu idarelerin belirlediği koşullarda depolanabilmektedir. Geçici depolama yerleri, geçici depolanan eşyanın her türlü dış etken ve müdahalelerden korunmasını sağlayacak şekilde yapılmış ve taşıtların durduğu, yanaştığı veya indiği yerlerdeki ambar, depo, ardiye veya hangar gibi yerlerdir.Geçici depolama yerlerine buralarda görevli işletme personelinin sorumluluğu ve gümrük memurlarının gözetimi altında eşya alınmaktadır. Eğer gümrükçe izin verilen diğer yerlere eşya alınması talep edilmişse, talep sahibinin sorumluluğu ve gümrük idaresinin gözetimi altında bu talep kabul edilmektedir.

Geçici depolanan eşya, görünüş ve teknik özelliklerinin değiştirilmemesi koşuluyla aynı durumda muhafazalarını sağlamak üzere, gümrük idaresinin izni ve denetlemesi altında, geçici depolama yerlerinde bulunan diğer eşyaya zarar vermeyecek şekilde kaplarının tamiri veya sağlamlaştırılması, kaplarının yenilenmesi, havalandırılması, kalburlanması gibi elleçleme faaliyetlerine tabi tutulabilmektedir. Gerek görülmesi halinde geçici depolama yerlerinde bu tip işlerin yapılabilmesi için ayrı bir bölüm tahsis edilmektedir.

Gümrüğe sunulan eşyanın, gümrük beyanından önce herhangi bir kaza sonucu veya olağanüstü hal durumlarında tamamen veya kısmen hasara uğraması, harap olması, bozulması gibi istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Bu durumda, gümrük idaresi bu eşyayı sahibine veya gümrük beyanında bulunacak kişiye haber vermeden re’sen imha ettirebilmektedir.

Geçici depolama yerleri ile gümrük antrepolarında bulunan ve henüz gümrük işlemleri tamamlanmamış eşya cebr-i icra yoluyla satılabilmektedir. Bu durumda eşyanın tabi tutulacağı rejime ilişkin gümrük, dış ticaret ve mevzuattan kaynaklanan tüm yükümlülükler eşyayı satın alan kişi tarafından yerine getirilmektedir. Aksi durumda ise eşyanın cebr-i icra kararına istinaden teslim alınmasına izin verilmemektedir.