Grupla Çalışmanın Felsefi ve Teorik Temelleri

Sosyal hizmet uzmanları, genellikle geçmişinde zorluklar yaşamış ya da hâlen yaşamakta olan bireyler ve gruplarla çalışmaktadırlar. Grup çalışması kişilerin birbirleriyle paylaşımda bulunmaları ve birbirlerinden yaşam deneyimi öğrenebilmeleri için bir araya gelmelerini sağlayan faydalı bir yöntemdir. Grup çalışması temel olarak bir kişinin ihtiyaçlarını başkalarıyla etkileşim yoluyla karşılayabilmesine dayanmaktadır. Benzer yaşam deneyimleri, durumları ve sorunları olan insanlar birbirlerine destek kaynağı olabilirler.

Grup Çalışmasının Faydaları

Grupların faydaları benzer yaşam deneyimleri, durumları ve sorunları olan insanların birbirlerine destek kaynağı olabilmesi; grupların yardım etmek, yardım almak, öğrenme fırsatları ve sosyal karşılaştırma için fırsatlar sunması son olarak umut ve iyimserlik sağlaması şeklindedir.

Değer Temelli Uygulama

Sosyal hizmette grup çalışması değer temeli ile ön plana çıkmaktadır. Her bireyin eşsiz bir değere ve onura sahip olduğu inancı, sosyal hizmetin temel bir ilkesidir. Ek olarak müracaatçıların kendi kaderlerini tayin edebilmesi, gizlilik ilkesi ve farklılıklara saygı da önemli başlıklar olarak ön plana çıkmaktadır. Mesleki yeterlik grup sürecinde kullanılan yaklaşımın, muhtemel üyelerin kültürüne, karakteristiğine, sorunlarına ve güçlü yönlerine uygun olmasını ve sosyal hizmet uzmanının nitelikli bir grup çalışması yürütecek gerekli bilgi beceriye sahip olabilmesini ifade eder.

Sosyal Etkileşim-İletişim

İnsanlar sözel ve sözel olmayan sembollerle birbirlerine tepki gösterirler. Sosyal etkileşim, grup üyeleri arasındaki temasın, üyelerin tutum ve davranışlarının değişmesiyle sonuçlandığı dinamik bir süreçtir. Sosyal etkileşim içerisinde herhangi bir eylemin anlamı, başka insanların bu eyleme verdiği tepki ile oluşur. İletişim süreçleri ve etkileşim kalıpları grup dinamiklerinin temel ögeleridir. Grup üyelerinin davranışlarını ve tutumlarını etkileyen sosyal etkileşimlerin bileşenleridir. Bir işlem olarak iletişim, bir göndericiden bir alıcıya bir mesajın iletilmesini içerir. Grup üyeleri, iletişim kurduklarında bir anlamı olan mesajlar göndermektedir. Yüz yüze gruplar hâlinde, üyeler her zaman iletişim hâlindedir çünkü sözlü olarak iletişim kurmamış olsalar bile sözel olmayan davranışları gözlemlenebilir ve bir şeyleri iletir.

Grup Dinamikleri

Grup dinamikleri, dört alan içerisinde düşünüldüğünde kavramsallaştırılabilir: (1) iletişim süreçleri ve etkileşim modelleri, (2) grupta bütünleşme -ayrılma ve kişiler arası etkileşim, (3) sosyal entegrasyon ve etkileşim, (4) kültür. Her grup belirli bir amaç için kurulur ve faaliyetlerini bu amacı gerçekleştirecek şekilde düzenler. Grup amaçları sosyal dışlanmayı azaltmak, bireyleri yeni deneyimlere hazırlamak, sosyal gelişim sürecinde karşılaşılan engellerle mücadele etmek, problemleri çözmek ve önleyici çalışmalar yapmak şeklinde başlıklandırılabilir. Sosyal hizmette grup çalışması doğası gereği ekosistem ve güçlendirme temelli bir arka planı barındırır.

Ekosistem Yaklaşımı ve Güçlendirme Temelli Uygulama

Ekosistem yaklaşımı bireyin çevresi ile ilişkilerine gönderme yaparken güçlendirme yaklaşımı ise bireylerin güçsüz yanlarından ziyade güçlü yanlarına ve geçmişteki başarısızlıklarından ziyade başarılarına odaklanmayı ifade eder.