Uygulama Aşaması
Grup çalışmasına olan ihtiyacı doğru saptayıp, kurum ve müracaatçıların amaçlarını buluşturup, grubun amacını açık ve anlaşılır şekilde tanımlayıp, grup sürecini planladıktansonra uygulama aşmasına geçebiliriz. Uygulama aşaması, başlanğıç, orta ve sonlandırma aşamalarından oluşur.
Başlangıç Aşaması
Başlangıç aşamasında, grubun türü ve konusu ne olursa olsun, sosyal çalışmacı için iki önemli durum ve bunlara bağla olarak iki grup sürecine dair iki ana amaç vardır:
Durum 1: Grup üyeleri nasıl davranacakları, grubun nasıl hareket edeceği konusunda yönlendirilmeye ihtiyaç duyarlar. Bu aşamada grubun içinde Hem üye-sosyal çalışmacı bazında hem de üye-üye bazında güven gelişmesi gereklidir.
Durum 2: Üyeler hem gruba uyum sağlamak isterler hem de kendi bağımsızlıklarını korumak isterler. Başlangıç aşamasında katılma meselesi hem uyumu hem bağımsızlığı birlikte yakalanması gereken sınırlar ve normlar öğrenme sürecidir.
Amaç 1: Üyelerin birlikte iş birliği içinde çalışmasını sağlamak,
Amaç 2: Her bireyin var oluşunu güçlendiren bir kollektivite oluşturmak. Bunlara erişmek için, aşağıdaki süreç amaçlarına ulaşmak isteriz.
Başlangıç Aşamasında Grup Sürecinin Amaçları
- Üyelerin düşünsel olarak ‘şimdi ve burada’ya odaklanmaları,
- Birbirlerinin fikirlerinin üzerine yeni fikirler geliştirebilmeleri,
- Sağlıklı ve makul riskler alabilmeleri
- Geri bildirim almaları ve vermeleri
- Aktif dinleme yapmaları
- Dürüst ve spesifik cevaplar vermeleri Karmaşık durumlar/sorunları düşünmeye istekli olmaları
- Grupta ortaya çıkacak duygulanımları çalışmaya açık olmaları
- Grubun odağının ne olduğu konusunda hemfikir olmaları
- Sunulan yeni bakış açılarını düşünmeleri
- Grubun içinde ve dışında yeni bir davranışı deneyebilmeleri
Orta Aşama
Grup çalışmasında orta aşama grubun ve üyelerin kendi amaçlarına ulaştıkları süreçtir. Orta aşama ikiye ayrılır: geçiş süreci ve çalışma süreci.
Bu aşamada sosyal çalışmacı, "Amaca ve alt amaçlara ulaşılıyor mu?" sorusunu değerlendirir. Bu değerlendirmelere göre üyelere amaçlarını gerçekleştirmeleri yönünde neler yapabilecekleri ya da yaptıkları neleri değiştirebilecekleri konusunda geri bildirim verir.
Değerlendirme şunlara odaklanır:
- Grubun gelişimi (dinamikleri)
- Üyelerin değişen ihtiyaçları (üyelerin birey bazında, birbirleriyle olan etkileşimler bazında ve her üyenin sosyal çevresi içinde değişen ihtiyaçları)
- Grubun içinde bulunduğu çevrenin değişen ihtiyaç ve talepleri
Orta Aşama İçin Gereken Görev ve Beceriler
1.Görev: Gruba kolektif ve bireysel hedeflerine ulaşması için destek olmak.
- Grubun amacı ve bireysel hedef ve amaçlar arasında bağlantıları güçlendirmek
- Grup ve üye amaçlarına erişmek için program önerileri ve aktivite önerileri getirmek
- Grup ve üye amaçlarına ulaşılması konusunda sürekli değerlendirme yapmak
- Grup ve üyeler açısından amaçlara ulaşmadaki zorlukları ve engelleri tespit etmek
- Üyelerin özel ihtiyaçlarına (fiziksel, bilişsel, dil ya da kültürel ihtiyaçlarına) grubun duyarlı olmasını sağlamak
- Üyelerin, sorun çözme süreçlerine, karar verme ve kararlarının sonuçlarını değerlendirme süreçlerine destek olmak
- Grupla birlikte oturumları özetlemek
- Grupla birlikte gelecek yeni aktiviteleri planlamak
2. Görev: Grup dinamiklerine /sürecine katılmak
Birbirlerine yardım edebilmeleri için grup üyelerini desteklemek
Üyeler arasındaki, her üye ve sosyal çalışmacı arasındaki her üyenin grubun geneliyle ve grubun çevresi ile olan iletişim kanallarını izlemek ve değerlendirmek
Üyeler arasında ve üyeler ve sosyal çalışmacı arasında dürüst iletişim ve geri bildirim verilmesini sağlamak desteklemek ve özendirme
Grubun norm ve değerlerini hatırlatmak
Duygularını anlamalarında ve ifade etmelerinde üyelere destek olmak
Üyelerin sözlü ve sözsüz iletişimi anlamalarına yardımcı olmak
Grupta oluşan çalışmalarla baş etmek konusunda üyelere destek olmak
Üyelerin güçlenerek grubu sahiplenmelerini sağlamak
3.Görev: Grupta oluşan iyi uygulamaları kullanarak içeriden ve dışarıdan gruba kaynak aktarılması
Üyelere grubun içindeki ve dışındaki kaynakları fark etmeleri ve öğrenmeleri için destek olmak
Grubun dışındaki kaynakların, üyelerdeki ve sosyal çalışmacıdaki kaynakların grup sürecine dâhil edilmesini sağlamak
Grup sürecini ve liderlik sürecini çeşitli tekniklerle kayda geçirmek
Süpervizyon kullanmak
Sonlandırma Aşaması
Sonlandırma aşamasında sosyal çalışmacının sergilediği beceriler, grup çalışmasının başarılı olmasının bir parçasıdır. Bu aşamda şunlar yapılır:
- Üyelerin grubun sonlamasına hazırlanması
- Kazanımlarını ortaya çıkartmak.
- Grubun, grup dışındaki sosyal sistemlere olan etkisini tartışmak
- Grubun zaman içinde nasıl değiştiğini konuşmak
- Grubun sonlanmasına her üyenin doğrudan ya da dolaylı olarak verdiği tepkileri konuşmak
- Grubun ve üyelerin amaçlarına ulaşmaları süreçlerini sistematik olarak değerlendirmek
- Üyelerin kendileri için uygun olarak kurumlar ve programlar ile bağlantılanmalarına yardımcı olmak
- Üyelerin yeni edindikleri bilgi ve becerileri gündelik hayatlarında kullanmalarında onlara destek olmak
- Üyelerin sosyal çalışmacıya grup içinde rolü ve grup çalışması hakkında geri bildirimde bulunmasına yardımcı olmak
- Kurumun, üyelerin ve referans kuruluşların kullanımı için grup çalışmasından uygun materyaller hazırlamak