Animasyon
İnsanoğlu mağara duvarlarına resim yapmaya başlamasından bugüne kadar çizimleri ve resimleri hareketlendirmek istemiştir. Sinemanın kökeninde animasyon yatmaktadır. Nitekim sinemanın icadından hemen sonra animasyon filmleri de hızlıca gelişim göstermiştir. İngilizcede film için kullanılan “movie” kelimesi ve “moving pictures” (hareketli resimler) terimi de bu hareket olgusundan ileri gelmektedir.
Animasyonun Tarihi
İlk ilkel düzeyde animasyon örnekleri, 17. yüzyılda “büyülü fener”, 19. yüzyılda ise thaumatrope, zoetrope ve praxinoscope gibi aletler ve flip book gibi kitapçıklardır.
İlk animasyon film “Komik Suratların Mizahi Aşamaları” adlı filmidir. Stop motion tekniğiyle yapılmıştır.
1908 yılında Emile Cohl “Fantasmagorie” adlı animasyonu çekmiştir. Elle çizilmiş karelerin birleştirilerek hareketlendirilmesiyle oluşan bu film ilk çizgi animasyon olarak kabul edilmektedir.
1914 yılında Earl Hurd, “cel animation” tekniğini icat etmiştir. Yine aynı yıl Winsor McCay , “Dinozor Gertie” adlı filmi çekmiştir. Bu film kendine özgü bir karaktere sahip ilk animasyonlu kısa film olarak kabul edilir.
1917’de ilk uzun metraj animasyon film, "El Apostol" (Havari) olur. Ancak bir yangında yok olur.
1919’de animasyon dünyasının ilk yıldız karakteri “Kedi Feliks” ortaya çıkar. 1920 yılında ise ilk renkli animasyon, "The Debut of Thomas Cat" çekilir.
1928’de Mickey Mouse’un baş karakteri olduğu "Steamboat Willie" (Vapur Willie) adlı yapım, ilk sesli çizgi film olur.
1920’lerin sonları ve 1930’ların sonları arasında animasyon Walt Disney Studio’da bir yenilikten bir sanat formuna doğru gelişmiştir. 1930-1950 arasındaki dönem özellikle Amerikan animasyonunun hızla yükselişe geçtiği bir dönemdir.
Animasyon dünyasının ünlü kadın yıldızı Betty Boop’un ortaya çıkartılışı 1930 yılında olmuştur.
1937 yılı yapımı "Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler" filmi ise el çizimiyle yapılan ilk uzun metraj animasyon filmdir.
1941’de ilk uzun metraj animasyon müzikal film "Bay Böcek Şehre İner" gösterilmiştir.
1984 tarihli "Andre ve Wally B’nin Maceraları" adlı kısa animasyon film tamamıyla bilgisayar ortamında gerçekleştirilir.
İlk uzun metraj bilgisayar animasyonu film ise 1995 tarihli "Oyuncak Hikayesi"dir.
"Kutup Ekspresi" adlı uzun metraj animasyon filmde hareket yakalama animasyon teknolojisi ilk defa bir filmin tamamına uygulanmıştır.
Sovyetler Birliği ve eski Doğu Bloku’nda yer alan Macaristan, Polonya ve Yugoslavya animasyon alanında Batı Avrupa’da Fransa, Belçika ve Büyük Britanya büyük gelişim gösteren ülkelerdir.
Animasyon ile İlgili Terimler
Storyboard: Filmin çizgi roman şeklinde görsel hâle getirilmesidir.
Karakter Animasyonu: Karakteri canlandırmak, ona kişilik kazandırmak, rol yaptırmak.
Karakter Modelleme: Karakterin bilgisayarda 3 boyutlu hâle getirilmesi.
Rigging: Karakterin için iskelet biçimlendirilmesi.
Render: Görüntülerin ve eklenen efektlerin işlenerek çıkışa hazır hâle gelmesi.
Render Farm: Görüntüleri ve efektlerin bütününün işlenmesi için kullanılan yüksek performanslı bilgisayar sistemidir.
Animasyon Çeşitleri
2 Boyutlu (2B) Animasyon: İkiye ayrılmaktadır.
Klasik 2 Boyutlu Animasyon: Saydam kâğıt üzerine kare kare çizilerek yapılır.
Vektör Tabanlı 2 Boyutlu (2B) Animasyon: Klasik 2 boyutlu animasyonun bilgisayarla yapılmasına dayanır.
3 Boyutlu Animasyon: 3 boyutlu animasyon bilgisayarla oluşturulan bir başka animasyon çeşididir.
Stop-Motion Animasyon: Stop-motion animasyonun temeli her anı fotoğraflanmış nesnelerin bu fotoğraflarının birleştirilerek hareket kazandırılmasına dayanır.
Stop Motion Animasyon, Kil Animasyonu (Claymation, Clay Animation), Kukla Animasyon, Cut-Out Animasyon, Siluet Animasyonu, Pikselasyon ve Oyuncaklarla Animasyon şeklinde sınıflandırılabilir.
Rotoskop: Rotoskop, kamerayla çekim yapıldıktan sonra, görüntüler üzerinden çizilerek 2 boyutlu animasyona dönüştürülmesidir.
Hareketli Çizgi Roman (Motion Comics): Seslendirme, müzik ve çizgi roman sayfaları üzerinde kamera hareketleri ile yapılır.
Hareketli Grafikler: Genellikle reklam filmlerinde ve televizyonda yoğun olarak kullanılır.
Hareket Yakalama (Motion Capture): Aktörün oynayarak bilgisayarda modellenen karakterin hareket etmesini ve yüz ifadelerini yaratması için kullanılmaktadır.
Görsel Efekt (VFX): Görsel efekt ile gerçekçi ancak sanal mekânlar oluşturulabilmektedir. Sinema ve televizyonda sık kullanılmaktadır.
Animatik: Storyboard üzerinde yer alan planların hareketlendirilmesiyle yapılır.
Animasyon Film Yapım Süreci
Bir animasyon filmin yapım süreci kendi özgü özelliklerinden dolayı sinemadan biraz farklıdır.
Yapım Öncesi: Sinemadaki gibi önce sinopsis, tretman ve senaryo yazılır. Ardından karakter ve mekân tasarımları yapılır ve storyboard çizilir. Animatik hazırlanır. Geri plan tasarımı dosyası hazır hâle getirilir.
Yapım: Animatörler karakterleri, animatikteki pozlar ve storyboarda göre canlandırırlar.
Yapım Sonrası: Sahneler kurguda dizilir, compositing işlemi yapılır. Ses miksajı yapılır, çıkış alınır.
Animasyon Filmdeki Ana Görevler
Sinemadaki görevlerin yanında animasyon filme özgü animatör/ler, animasyon yönetmeni, karakter tasarımı, karakter modelleme, doku kaplama, mekân modelleme, görsel efekt, ışıklandırma, birleştirme (compositing), simülasyon ve renklendirme gibi görevler bulunmaktadır