Işık ve Renk

Sinemada Işık ve Görüntü

Işık görmenin belirleyicisidir. Sinemada ışık ise hem teknik hem de estetik bir unsurdur. Teknik aydınlatmada ışık kaynakları, ışığın şiddeti, kontrast, parlaklık, ışığın kalitesi ve ışık yönü dikkat edilmesi gereken unsurlardır. Işık anlam ve duygu yaratımında gölgeyle birlikte düşünülmelidir. Gölge ve ışık arasındaki denge tüm anlamı ve duyguyu değiştirir. Bu anlamda sinemada bahsettiğimiz dengeyi düzenlemek adına en çok tercih edilen sistem ışık kaynaklarını çıkış yönlerine göre düzenleyen üç noktalı sistemdir. Üç noktalı sistem özellikle Hollywood sinemasında sıkça tercih edilmektedir. Sinemada kullanılan ışık sanatçının ruh hâlini iletir ve izleyicinin sahne içindeki unsurları anlamalarına yardımcı olur. Sinemada bir ışık ortaya çıkar çıkmaz, sonuçta bir gölge de ortaya çıkar. Bu gölgelerden bazıları sahneye uygun ve yardımcı olurken, bazen de gölgelerin oluşması istenmeyen bir durumdur. Gölgenin düştüğü yönlere göre ışığı tek tek incelemek mümkündür. Bunlar: Cehpe ışığı, ters ışık, yan ışık, arka ve üst ışıklardır. Işığın yoğunluğu ve yayılma şekli de duygu ve anlamı etkilemektedir. Dİğer taraftan gölgelerin kontrolü için üç noktalı sistem sinemada yaygın olarak kullanılır. Gölgenin düştüğü yönlere göre ışığı tek tek incelemek mümkündür. Cephe aydınlatması (ön aydınlatma), arka ışık ters ışık, yan ışık, üstten ve alttan aydınlatma şeklinde sınıflandırılır. Işığın yönü anlam ve duygu oluşumunda farklı etkilere sahiptir. Işığın yönü gibi yoğunluğu da anlam ve duygu yaratımı açısından önemlidir. Sanat tarihinde ışık pek çok farklı disiplin tarafından kullanılmıştır. Resim sanatı bu anlamda ışığın yoğun olarak kullanıldığı ve kompoze edildiği bir alandır. Günümüzde sinema yine resim sanatından aldığı aydınlatma yöntemlerini kendi anlatısını desteklemek üzere sıklıkla kullanmaktadır. Sinemada resim sanatından esinlenerek kullanılan temel aydınlatma türleri; Chiaroscuro (ışık ve gölge) veya Caravagio ışığı, Boyasal ışık veya Rembrandt ışığı, yumuşak ışık veya Raffaello ışığı, gün ışığı ve Cameo aydınlatmasıdır. Renk, ışık ile ilgilidir ve ışığın değişik dalga boylarının gözümüzün retinasına ulaşmasıyla ortaya çıkan bir algılama olarak tanımlanır. Renk, nesnelerin materyallerinde bulunmaz. Bunun yerine, renk, yansıma veya aktarım yoluyla izleyiciye ulaşan belirli ışık dalga boylarının bir sonucudur. Kırmızı, mavi ve yeşil toplamsal ana renkler olarak bilinmektedir. Çıkarımsal ana renkler kırmızı -sarı-mavidir. Sıcak renkler; sarı, kırmızı ve turuncudur. Renk çemberinde bu renklerin karşılarında olan mavi, mor ve yeşil ise soğuk renklerdir. Renkler, ekran görüntüsünün genel biçimine büyük ölçüde katkıda bulunur. Sinemada da diğer sanatlarda olduğu gibi rengi yapılandırmak, rengi belirli bir amaç için kullanmak anlamına gelir.Sinemada renk ile estetik etki oluşturma noktasında bir diğer önemli kavram renk sıcaklığıdır. Renk sıcaklığı, birçok nedenden dolayı sinematograf için önemlidir. Teknik olarak, sahnenin son sunumunda nötr görünecek herhangi bir ışık kaynağının, film için tasarlanan ile aynı renk dengesinden ışık yayması hayatidir. Sanatsal olarak, görüntü yönetmeninin bir sahnede ışığın renginin psikolojik ve duygusal etkilerini anlama ve bu renk üzerinde tam kontrol sahibi olması önemlidir. Renkler, ekran görüntüsünün genel biçimine büyük ölçüde katkıda bulunur. Sinemada da diğer sanatlarda olduğu gibi rengi yapılandırmak, rengi belirli bir amaç için kullanmak anlamına gelir. Rengin bir sinema filminde üç temel işlevi vardır: Bilgilendirme, kompozisyon ve ifade. Rengin bilgi işlevi bize bir nesne veya olay hakkında daha fazla bilgi vermek ve ona sembolik bir anlam yüklemektir.