Vücut Tipleri ve Şekilleri
Görsel Algı
İnsan, sosyo -kültürel bir varlık olarak çevresindeki uyarıcıları duyumla beyne ulaştırmakta, anlamlandırmayla algılamaktadır. Anlamlandırma süreci, uyarıcı, duyum ve algı ile gerçekleşmektedir.
Uyarıcı, duyu organlarını harekete geçiren her türlü iç ve dış etkenlerdir.
Duyum, uyarıcıların, göz, kulak, dil, burun, deri gibi duyu organları aracılığıyla elektrik akımına dönüştürülüp beyne ulaştırılması sürecidir.
Algı, çevreden alınan duyu uyarılarının zihinde anlamlı bir deneyime çevrilme sürecidir.
Halo Etkisi
Halo etkisi; bir kişinin karakteri hakkındaki genel izlenimimize ilişkin bir tür bilişsel önyargıdır.
Algıda Seçiciliği Etkileyen Faktörler
Algıda seçiciliği etkileyen faktörler, uyarılana dayalı iç etkenler, uyarana dayalı dış etkenler ve diğer etkenler olmak üzere üç grupta toplanabilir.
Fizksel Çekicilik
Fiziksel çekicilik, karşı cinsle temasa karar verme, ilişki kurmak için harekete geçmede aranılan fiziksel özellikleri ifade etmektedir. Genel olarak her iki cinste aranan ortak fiziksel çekicilik unsurları: Yüz özellikleri ve dengeli saç dağılımı, yüz ve beden simetrisi, cinse özgü biyolojik özellikler, bacak ve boy oranı, boy ve dik postur, gençlik ve zindelik, cilt rengi olarak sınıflandırılabilir.
İdeal Beden
İdeal beden/figür ise topluluğun ortalama standart beden ölçülerine yakın ancak “o günün koşullarında” estetik açıdan çekici ve güzel kabul edilerek moda olan belirli kişilerin vücut/figür tipi ve şeklini belirtir.
İdeal beden, standart bedenden ayrı kavramdır ve toplumların yapısına ve zamana bağlı olarak değişmektedir. İdeal bedenden kastedilen tamamen “fiziksel çekiciliğe” yöneliktir . Standart beden, fiziksel çekiciliğin tanımlanmasından ziyade giysi gibi insan vücudunun boyutlarına göre hazırlanacak ürünlerin üretiminde gerekli sınıflandırmalar için kullanılan kavramdır.
İdeal Beden Ölçütleri
Beden Kitle İndeksi (BKİ)
Dünya Sağlık Örgütüne göre ağırlığın boyun karesine bölünmesiyle bulunan değerdir.
Simetri
Vücuttaki organların ve yüzün sağ ve sol tarafının birbirine eşit ve düzgün görünümde olmasıdır.
Vücut Orantısı ve Hatlarının Düzgünlüğü
Boy ile vücut kısımlarının uzunluğunun birbiri arasındaki dengeli dağılımıdır. Vücut oranı; çene ile göğüs, göğüs ile bel, bel ile kalça, kalça ile diz, diz ile bilek arasındaki mesafelerin birbirine orantısıdır. Vücut hatlarının düzgünlüğü ise vücudu oluşturan, baş, omuz, sırt, bel, kalça, göğüs açısının, üst ve alt beden kıvrımlarının, dış hatlarının cinsiyete uygun olarak ortalama insan vücudu şeklinden beklenen ölçütler içerisinde olmasıdır.
Düzgün Postür
Postür, bedenin genel duruşu, görüntüsü ya da şekli anlamına gelmektedir. Oturma, ayakta durma, yatma pozisyonlarındaki vücudun duruş şekline statik/sabit postür, hareket esnasındaki vücudun duruş şekline ise dinamik postür adı verilmektedir.
Postür Analizi
Göğüs, bel, kalça çevresi gibi yatay ana hatlar, ön ve yan pozisyondaki belirli referanslardan geçecek dikey hatlar ve bunların birbiri ile ilişkisi vücut analizinde farklılıkları ortaya koyan önemli ölçütlerdir.
Vücudun normal eğriliklerinin korunduğu, eklemlere uygulanan kuvvetlerin dengeli dağıldığı beden duruşuna “Doğal dengelenmiş/iyi postür” denilmektedir.
Başlıca postür problemleri; lordoz, kifoz, düz sırt, kamburumsu postür ve skolyoz’dur.
Önden Postür Analizi
Ön postürdeki standart diziliminde baş nötr ’dür. Omuzlar her iki tarafta eşit seviyededir. Bedenin tümünde sağa veya sola kayma yoktur. Kollar; eşit uzunluktadır. Bel kavisi normal (içbükey) eğimindedir. Kalça omuzlarla aynı hizadadır, sağ ve solda yükseklikleri eşittir. Omuz ve kalça birleştirildiğinde beden kum saati görünümündedir. Dizler içe ve dışa kayma göstermez.
Yandan Postür Analizi
Standart yan postürde birleşmesi beklenen referans noktaları;
- Kulak memesi,
- Omuz çıkıntısının orta noktası,
- Uyluk kemiğinin kalçadaki çıkıntısı,
- Diz kapağı,
- Ayak bileğinin aşık kemiğidir.
Vücut Tipleri (Somatotip)
Somatotip, insan vücudunun kas düzeyi ve özellikleri ile tanımlanması, bu özelliklerin bilimsel yöntemlerle belirlenmesidir.
- Ektomorfik Tipler
- Mezomorfik Tipler
- Endomorfik Tipler
Vücut Şekilleri
Vücut Şekli Çalışmalarında Dikkate Alınan Ölçütler
Yaş, boy, kilo, beden kitle indeksi, bel ve kalça oranı, beden -bel-kalça oranı, kol boyu ve şekli, bacak boyu ve şekli, postür, simetri ve gövde kıvrımlarını ortaya çıkaran bölümlerdir.
Gövdenin kıvrımlarını ortaya çıkaran bölümler: Boyun, omuzlar, göğüs, göğüs altı, karın, bel, üst kalça, kalça, pazı, uyluk, baldır çevreleridir.
Kadın Vücut Şekilleri
- Oval Vücut Şekli
- Elmas Vücut Şekli
- Üçgen Vücut Şekli
- Ters Üçgen Vücut Şekli
- Dikdörtgen Vücut Şekli
- Kum Saati Vücut Şekli
Erkek Vücut Şekilleri
- Oval Vücut Şekli
- Dikdörtgen Vücut Şekli
- Üçgen Vücut Şekli
- Gövdesi Kaslı Vücut Şekli
- Ters Üçgen Vücut Şekli
Vücut Şekline Etki Eden Faktörler
Vücut şekli, iskelet yapısı, kas ve yağ dağılımının toplamıdır ve bu şeklin oluşumu üzerinde pek çok değişken etkilidir. Bunların başında; fiziksel çekicilik, beden algısı, genetik, etnik köken, coğrafya, kültür, beslenme, yaş, boy, kilo, diyet, egzersiz, sosyal medya, moda estetik ve cerrahi uygulamalar, sağlık, yaşam ve çalışma koşulları sayılabilir.