Turist Davranışı

Turist Kavramı

Turizm endüstrisi, gerek yarattığı iş hacmi gerekse ekonomik büyüklüğü bakımından dünyanın önde gelen endüstrilerinden biridir. Turizm endüstrisi bir sistem olarak değerlendirildiğinde turistler bu endüstrinin en önemli bileşenlerinden biridir. Turistler, çeşitli amaçlarla sürekli yaşadığı yerden başka yere giden ve gittiği yerlerde en az bir gece konaklama yapan kişilerdir. Bu kitap bölümünde turist davranışı, psikolojik, pazarlama ve sosyolojik açıdan değerlendirilmiştir.

Turist Tipolojileri

Turist davranışı, psikolojik açıdan değerlendirildiğinde karşımıza ilk olarak turistleri belirli birtakım özeliklerine göre gruplandırmaya yönelik çabalar olan turist tipolojileri çıkmaktadır. Turizm alan yazınında en çok kabul gören turist tipolojileri Cohen, Plog, Dann, Shmith ve Redfoot ‘a aittir. Cohen, turist tipolojsinde, seyahat şekillerine ve seyahat davranışlarına göre dört farklı tip turistten söz etmektedir. Bunlar; “örgütlü kitle turistleri”, “bireysel kitle turistleri”, “gezginler” ve “başıboş gezenler”dir. Örgütlü kitle turistleri, esnek olmayan, daha önceden belirlenmiş bir program dâhilinde grup halinde seyahat eden turistlerdir. Bireysel kitle turistleri, örgütlülere kıyasla biraz esnek seyahat planları olan turistlerdir, ancak yine de risk almayı tercih etmezler ve başkaları tarafından deneyimlenmiş destinasyonlara seyahat ederler. Gezginler, seyahat programlarını kendileri yapan, yoğun turist akışı ve turist gruplarından kaçınan turistlerdir. Başıboş gezenler ise gittiği yerde, yerel halkla bütünleşen gittikleri yerin bir parçası haline gelen turistlerdir. Başıboş gezenler, turizm işletmelerinden genelde uzak dururlar ve neredeyse o bölgenin sakini gibi hareket etmeye çalışırlar.

Turistik Satın Alma Davranışı

Turist davranışı pazarlama açısından irdelendiğinde yoğun olarak turistlerin satın alma karar süreci incelenmektedir. Turistlerin satın alma karar süreçleri beş aşamadan oluşan bir süreçtir. Bu aşamalar; ihtiyaçların farkına varılması, bilgi edinme, seçeneklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi, karar süreci ve satış sonra davranış şeklinde sıralanmaktadır. İlk aşamada turist, seyahat ihtiyacının farkına varmakta, ikinci aşamada, seyahat ihtiyacını karşılama olasılığı bulunan hizmetler hakkında bilgi toplamamaktadır. Sonraki aşamada ise seçenekleri değerlendirmekte, satın alma kararı vermekte ve satın alma sonrası süreci yaşamaktadır. Satın alma sonrası süreçte, turistik deneyim turistin beklentilerini karşılamış ise memnuniyet söz konusu olmakta, karşılama durumu yok ise memnuniyetsizlik söz konusu olmaktadır.

Turist Davranışının Toplumsal (Sosyal) Boyutları

Turizm olayı, toplumsal bir olgudur. Dolayısıyla kitlesel boyuta ulaşmış olan turizm hareketliliğinin de toplumsal sonuçları bulunmaktadır. Turizm olayı sosyolojik açıdan değerlendirildiğinde karşımıza turist-yerel halk, turist-turist ve turist-çalışan etkileşimi çıkmaktadır. Bu üç tip etkileşimin içeriği birbirinden farklıdır ve kendine özgü özellikleri bulunmaktadır. Turist ve çalışan ilişkileri altı başlıkta incelenmektedir. İlk olarak turist ve çalışan ilişkisi ikincil küme ilişkisidir. Turist ve çalışan arasında samimiyetin olmadığı, karşılıklı ekonomik çıkarlara dayanan, içten olmayan toplumsal ilişki biçimidir. İkincisi, turist ve çalışan etkileşimi karşılıklı bağımlılığa dayanan bir ilişkidir.