Genel Sanat Tarihi Terminolojisi

Genel Sanat Tarihi Terminolojisi başlığında hazırlanan ünitede, Sanat Tarihi Biliminde kullanılan genel terminolojik terimlerin açıklamaları verilmiştir. Özellikle yaşadığımız coğrafya ve şehirler içerisinde yer alan mimari yapılardaki birimlerin, teknik yapıların özellikleri değerlendirilmiştir. İnsanlığın ilk ortaya çıktığı Paleolitik Dönemden itibaren başlayıp günümüze kadar gelen tarihsel süreç içersinde insanoğlunun ortaya koyduğu mimari ve sanatsal ürünlerin genel terminolojik terimleri verilmiştir. Ağırlıklı olarak Türk İslam Mimarisinde görülen yapı tipleri, bu yapı tiplerinin mimari elemanları ve ögeleri belirtilmiştir. Mimari eserlerde kullanılan bitkisel, geometrik ve figüratif süslemelerin detaylı açıklamaları yapılmıştır. El Sanatlarında kullanılan teknik, malzeme ve süsleme terminolojisi üzerinde durulmuştur. Avrupa Mimarisinden örnekler verilerek Batı ve Çağdaş Sanat olarak katagorize edilen dönemin mimari ve süsleme özelliklerine ait terminolojik terimler de değerlendirilmiştir.

Sanat; bir duygunun, bir tasarının ya da güzelliğin anlatımında kullanılan yöntemlerin tümü ve bu anlatım sonucu ortaya çıkan üstün yaratıcılıktır. Kişideki duygu ve beceri birleşip ortaya bir eser çıkar. Sanatla ilgilenen kişiye sanatçı denir. Sanat Tarihi; sanat objelerinin tarihsel gelişimleri ve üslup bağlamlarında incelenmesidir; tür, tasarım, biçim ve stil olarak başlıklara ayrılmasıdır. Resim çalışmaları, heykel, mimari, seramik ve diğer dekoratif objeler Sanat Tarihinin materyalleri olarak adlandırılır. Mimari, resim, heykel ve süsleme sanatlarının doğuşundan günümüze değin, birçok farklı ülke ve toplumda ne şekilde, ne tür yapıtlar vererek oluştuğunu inceler. Aynı zamanda sanat yapıtlarının ve onları yapan sanatçıların tarzlarını, sanat anlayışlarını belirleyip değerlendirmeyi, bir yapıdan başka bir yapıya geçerken yitip gideni ve kazanılanı bütün özellikleriyle görüp anlamayı ve değerlendirmeyi amaçlar. Sanat Tarihçisi belirli şartların getirdiği durumların madde üzerindeki etkisini anlamak ister, bunu ifade ederken de özel bir terminoloji kullanır. 18. yüzyılda Avrupa’da Sanat Tarihi anlayışı gelişmiş ve ilk kez Sanat Tarihinin temel kavramlarını üslup gelişmelerini mukayeseli olarak inceleyen Alman Winckelmann’ın çalışmalarıyla 1764 yılında Sanat Tarihi Bilimi kurulmuştur. Sanat Tarihi 19. yüzyılda bir uzmanlık alanı hâline gelmiş, bu dönemde belge ve malzemelerin araştırılmasına, kaynakların eleştirilmesine, biçim ve üslup karşılaştırmalarının nasıl yapılması gerektiğine ilişkin metotlar ortaya konulmuştur. Sanat Tarihi, bilim olarak bazı bilim dalları ile doğrudan ilişki içerisindedir. Buna, bilimler arasında bir tür alışveriş ya da etkileşim denebilir. Sanat Tarihinin ilişki içinde olduğu başlıca bilim dalları arasında arkeoloji, tarih, kitabe bilimi, coğrafya, felsefe ve sosyoloji sayılabilir.

Sanat Tarihi programının amacı, Türkiye’de ve Dünya'da üretilmiş sanat eserlerini kronolojik gelişme ve yöresel boyutlarında incelemek ve bu alanda eğitim yapmaktır. Sanat Tarihi, yakından bakma, tanımlama ve tarihsel kaynakların mantıklı kullanımı becerilerini geliştirerek, bizi çevreleyen görsel kültür zenginliğini yorumlamanın yanı sıra, çeşitli sosyal ve kültürel alanlarda tarihsel olarak temellendirilmiş bir sanatsal üretim anlayışı oluşturmak için araçlar ve kelimeler sunar.