Mali Borçlar

Mali borçlar, kredi kurumlarına olan kısa veya uzun vadeli borçlar ile kısa veya uzun vadeli para ve sermaye piyasası araçları ile sağlanan krediler ve uzun vadeli mali borçların anapara taksit ve faizlerini kapsayan hesap grubudur. Kısa vadeli mali borç almada genel olarak kısa vadeli banka kredisi ve çıkarılmış bonolar ve senetler, uzun vadeli mali borç almada ise uzun vadeli banka kredileri ve tahvil ihracı kullanılmaktadır.

İşletmeler, her iki türden de fon sağladıklarında ilgili mali borç hesabı alacaklandırılmaktadır. Borç taksitleri ödendikçe de hesap borçlandırılmaktadır. Ayrıca alınan borç için katlanılan faizler ise finansman giderleri hesabına borç kaydedilmektedir. Finansman giderinde dikkat edilecek konu, kayıt edilecek tutarın dönemlerinin ayrımına dikkat edilmesidir. Faiz giderinin finansman gideri hesabına yazılabilmesi için muhakkak içinde bulunulan cari döneme ait olması gerekmektedir. Gelecek döneme ait bir faiz gideri cari dönem gider hesabına yazılamayacağı gibi, gelecek dönemde ödenecek olmasına rağmen cari döneme isabet eden tutarlarda cari dönem finansman gideri hesabına aktarılmalıdır.

Dönem sonu itibarı ile uzun vadeli borçlara ait anapara borçları ve faiz ödemelerinden gelecek dönemde ödemesi yapılacak olan (kısa vadeli hâle dönüşen) tutarlar türlerine göre kısa vadeli mali borçlar grubunda yer alan 303 uzun vadeli kredilerin anapara taksitleri ve faizleri veya anapara borç taksit ve faizleri hesaplarına kaydedilir.

Mali borçlar tek düzen hesap planında kısa ve uzun vadeli olmak üzere 30 ve 40 numaralı gruplarda yer almaktadır. Bu ünitede her iki gruptan, banka kredileri, menkul kıymetler ihraç farkları ( -), uzun vadeli kredilerin anapara taksitleri ve faizleri, çıkarılmış tahviller, tahvil anapara borç taksit ve faizleri, çıkarılmış bonolar ve senetler, çıkarılmış diğer menkul kıymetler hesapları ele alınmış ve hesapların işleyişleri hakkında bilgi verilmiştir.

300 Banka Kredileri

Banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarları içeren hesap kalemidir.

Açık kredi: Krediyi alanın imzasından başka hiçbir teminata bağlanmamış bulunan, ticari itibara güvenilerek verilen kredi türüdür.

Kefalet karşılığı kredi: Banka nezdinde güvenilir, ticari itibarı olan bir kişinin kefaleti ile verilen kredi türüdür.

İpotek karşılığı kredi: Taşınmaz malların bankaya ipotek ettirilmesiyle alınan kredi türüdür.

Maddi teminat karşılığı kredi: Mal, alacak senedi, tahvil, hisse senedi gibi maddi değerleri bankaya rehin verilmesi karşılığı alınan kredi türüdür. Teminat mektubu: Yukarıda sayılan kredi türleri yanında, işletmelerin girecekleri ihaleler için yatırmaları gereken teminat bedelini bankanın üstlenmeyi garanti etmesi şeklinde gerçekleşen teminat mektubu söz konusudur.

400 Banka Kredileri

Banka ve diğer finans kuruluşlarından alınan uzun vadeli kredilerin yer aldığı hesaptır. İşletmelerin faaliyetlerini sürdürmek için ihtiyaç duydukları bir yıldan uzun vadeli, banka ve diğer finans kuruluşlarından sağladıkları finansal fonlarını bu hesapta takip etmektedirler.

303 Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri

Vadelerine bir yıldan fazla süre bulunmakla birlikte uzun vadeli kredilerin, bilanço tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenecek anapara taksitleri ile vadesi bir yılın altına düşenleri ve bunların tahakkuk ettiği halde henüz ödenmeyen faizlerini kapsar.

405 Çıkarılmış Tahviller

İşletme tarafından çıkarılmış bulunan tahvillerden vadesi bir yılı aşanlar bu hesapta izlenir.

İşletmelerin yeni duran varlık alımı, kapasitenin artırılması gibi çeşitli sebeplerden dolayı ihtiyaç duyacağı uzun vadeli fonları sağlamada kullanacağı finansman yöntemlerinden birisi de tahvildir.

311 Tahvil Anapara Borç Taksit ve Faizleri

Bilanço tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenecek tahvil anapara borç taksitleri ile tahvillerin tahakkuk edip de henüz ödenmeyen faizlerinin izlendiği hesaptır.

312 Çıkarılmış Bonolar ve Senetler

Tedavüldeki finansman bonoları ve banka bonoları gibi kısa vadeli para ve sermaye piyasası araçları karşılığında sağlanan fonlar bu hesapta izlenir. İşletmelerin faaliyetlerini sürdürmek için ihtiyaç duyacakları kısa vadeli fon sağlamada kullandıkları finansal yöntemlerden birisi finansman bonolarıdır. Finansman bonoları da tahviller gibi borçlanma senetleridir.

309 Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler

Çıkarılmış bonolar ve senetler kapsamına alınamayan diğer menkul kıymetlerin izlendiği hesaptır.

308 Menkul Kıymetler İhraç Farkları ( -)

Nominal değerinin altında ihraç edilen tahvil, senet vs. diğer menkul kıymetlerin nominal değeri ile satış fiyatı arasındaki farkın gelecek döneme ait olan kısmı bu hesapta izlenir.

Sonuç olarak mali borçlar hesapları işletmelerin ticari borçları dışında fon sağlamak üzere başta finansal kurumlar olmak üzere yatırımcılardan faiz karşılığında borçlanmalarını takip ettikleri hesaplardır.