Beceri (Koordinasyon)

Beceri; organizmanın yaptığı tüm istemli motorik hareketlerin birbiri ile uyum içerisinde gerçekleştirilmesine yardımcı olan bir fiziksel özelliktir.

Beceri sportif veya günlük yaşamımızda birçok işi yaparken farkında olarak ya da olmadan uyguladığımız tüm hareketlerde gerekli olan önemli bir fiziksel özelliktir.

Bilimsel çalışmaların bir çoğu tüm motorik özelliklerin üst seviyede geliştirilmiş olmasının performansı beraberinde getireceğini belirtmektedirler. Beceri; kuvvet, dayanıklılık, sürat ve esneklik kadar performansa katkısı olan bir motorik özelliktir. Beceri, diğer temel motorik özellikler ile elde edilen verimliliğin optimum enerji sarfiyatı ile kullanılmasına yardımcı olur. Beceri gelişimi sayesinde hem sportif hem de günlük hayatımızda yapılan kassal hareketlerin yüksek performans ve düşük enerji kullanımı ile gerçekleştirilmesine yardımcı olmaktadır. Özellikle küçük yaşlarda oyunlar ve diğer etkinlikler ile bireyin çok yönlü gelişimi sağlanarak ileriki yaşlardaki sportif ve günlük yaşamı doğrudan etkilenmektedir. Beceri özelliği planlanırken doğru sistem içerisinde ve gelişim gözlenerek yapılmalıdır. Aksi halde beceri gelişimi daha fazla vakit almakta ya da tam olarak gerçekleştirilmemektedir. Beceri; merkezi sinir sistemi ve kas -iskelet sisteminin kusursuz olarak birbirleriyle uyumlu çalışması ile mümkün olmaktadır. Eğer bireyin merkezi sinir sistemi ve kas sistemi uyum içerisinde çalışmıyorsa becerinin oluşması zorlaşmakta motorik hareketler kontrolsüz olmaktadır. Beceri gelişimi ile bu sistemler arasındaki koordinasyon gelişmekte ve hareketler daha mükemmel hale gelmektedir. Beceri; genel, özel, kaba ve ince olmak üzeri sınıflandırılmaktadır. Beceri antrenmanları planlanırken birçok açıdan düşünülmeli ve her kriter göz önünde bulundurularak planlama yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki yapılan çalışmalar fiziksel, zihinsel ve psikolojik olarak bireylere katkı sağlayacak şekilde olmalıdır. Bu anlamda beceri antrenman planlaması yapılırken aşağıdaki etmenlerin göz önünde bulundurulması önemlidir. Beceri antrenmanları yüksek dikkat ve koordinasyon gerektiren antrenmanlardır. Bu yüzden beceri antrenmanları birim antrenmanların ana evresinin ilk bölümünde yer almak zorundadır. Beceri antrenmanlarının süreleri sınırlı olmalıdır. Beceri antrenmanlarında yüksek hız ve çabukluk kullanılmalıdır. Beceri antrenmanları sporcuların yeteneklerine göre çeşitlendirilmelidir. Yapılan çalışmalarda yorgunluk belirtileri ortaya çıktığında beceri antrenmanlarına son verilmelidir. Beceri antrenmanları genel ve özel olarak sınıflandırılmalı ve geliştirilmelidir. Genel beceri çalışmalarında temel hareketler üzerine yoğunlaşılmalı, özel beceri çalışmalarında ise sportif hareketlerin uyumuna odaklanılmalıdır. Antrenmanlarda tüm vücut bölümleri ele alınmalı ve ayırt edilmeksizin her bölüm geliştirilmelidir. Mükemmel beceri ve uyum için eksik yönlerin tamamlanması önemlidir. Beceri antrenmanlarında temel amaç hareketleri doğru form ve işleyiş ile en kısa sürede yapmaktır. Çalışmalar antrenman ilkelerine bağlı kalınarak yapılmalıdır. Beceri geliştirmek için farklı çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Bunlar; alışılmamış pozisyon çalışmaları, hareketleri zıt yönlü olarak yapma çalışmaları, tempo, ritim ve sürat çalışmaları, dış koşulların düzenlenmesi çalışmaları, sportif araç- gereç ve materyalleri değiştirme çalışmaları, ek materyal ve hareket ile zorlaştırma çalışmaları, eski ve yeni hareketleri kombinleme, rakip baskısı oluşturma, alışılmamış çevre koşulları oluşturma ve çok yönlü gelişim gibi etkinliklerdir.