Dayanıklılık Antrenmanları

Dayanıklılık

Temel motorik özelliklerden biri olan dayanıklılık, yorgunluğa karşı koyabilme becerisi olarak tanımlanabilir. İnsan aktiviteleri çeşitlidir ve yorgunluğun karakteri ve mekanizması her durumda farklılık göstermektedir .

Dayanıklılığı Etkileyen Faktörler

Merkezi Sinir Sistemi

Dayanıklılık antrenmanlarında merkezi sinir sistemi (MSS), antrenmanın ihtiyaçlarının özelliklerine uyum sağlar .Bunun sonucunda merkezi sinir sistemi, organların ve sistemlerin düzgün ve eşgüdümlü bir işlevi için gerekli sinir bağlantılarını geliştirir, çalışma kapasitesini artırır .

Sporcu İrade Gücü

Dayanıklılık eğitiminin en önemli bileşenlerinden biri de sporcunun iradesidir .Çoğunlukla işin yorgunluk durumunda yapılması gerektiğinde veya uzun süreli aktivitenin sonrasındaki yorgunluk seviyesi arttığında gereklidir .

Aerobik Kapasite

Yüksek aerobik kapasite hem antrenman için hem de antrenman sırasında ve sonrasında hızlı bir toparlanma sürecini kolaylaştırmak için önemlidir . Böylelikle sporcular dinlenme aralığını kısa tutar ve işi daha yüksek yoğunlukta yapabilirler .

Anaerobik Kapasite

Organizmanın anaerobik kapasitesinin, egzersiz yoğunluğuna rağmen devam etmesini sağlayan merkezi sinir sistemi süreçlerinden etkilenmektedir .Ayrıca bir sporcunun aerobik kapasitesi artıyorsa anaerobik kapasitesi de bundan etkilenerek artış gösterecektir .

Dayanıklılığın Organizmaya Etkileri

Dayanıklılık adı altında yapılan çalışmalar organizmada birtakım değişiklikler meydana getirmektedir :

• Vital kapasite artar.
• Kalp güçlendirilir ve hacminde artış meydana gelir.
• Vücut çok kısa sürede toparlanır.
• Aktif kılcal damarlar sayısı artırılır.
• Organizmanın enerji kapasitesi artırılır
• Bunların birbirleriyle karma ilişkilerini geliştirir.

Dayanıklılığın Sınıflandırılması

Dayanıklılık uzun süren strese karşı koyabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır ve uzun süreli fiziksel stresin olduğu herhangi bir spor dayanıklılık sporudur.

Dayanıklılık spor türü açısından Genel Dayanıklılık ve Özel Dayanıklılık olarak 2’ye ayrılır.

Enerji oluşumu açısından Aerobik ve Anaerobik Dayanıklılık olarak 2’ye ayırılır.

Süre açısından Kısa Süreli, Orta Süreli ve Uzun Süreli dayanıklılık olarak 3'e ayırılır.

Dayanıklılık Antrenman Metotları

Sporcular, fizyolojik veperformans tepkileri üreten çeşitli yöntemler kullanarak dayanıklılık geliştirebilirler .Dayanıklılık antrenman metotlarını fizyolojik açıdan 4temel gruba ayırabiliriz :

• Sürekli Koşular Metodu
• İnterval Metodu
• Tekrar Metodu
• Müsabaka Metodu

Sürekli Koşular Metodu

Sürekli koşular metodu, aerobik enerji metabolizmasının aktif olduğu ve aerobik dayanıklılığın geliştirilmesinin amaçlandığı bir metottur. Sürekli koşular metodu temel olarak belirlenen mesafenin tamamlanmasıdır.

İnterval Metodu

Sporcunun tamamen yenilenmediği sırada önceden planlanmış bir dinlenme aralığı ile çeşitli yoğunluklardaki yüklenmeleri tekrarlama yöntemidir.

İnterval yüklenmelerde, yüklenme ve dinlenme aralıklarının değişikliği planlıdır. Dinlenme evresi aktif dinlenmeyi kapsar. Yüklenmenin sıklığı ise her yüklenme arasındaki zaman dilimi, yüklenme ve dinlenme arasındaki ilişkiler yüklenmenin sıklığı ile ifade edilir.

Tekrar Metodu

Tekrar antrenman metodu çalışma mesafesinin tekrarlarla yapılması anlamına gelir. Bu metodun özelliği; kısa, orta ve uzun süreli dayanıklılığın artırıcı nitelikte olmasıdır. Her dinlenmeden sonra mümkün olan maksimal sürat artırılır ve bir yenisine geçilir.

Müsabaka Metodu

Müsabaka metodu sayesinde özel dayanıklılık yetenekleri eğitilir. Bu metodun amacı sporcuya yarışma tecrübesi kazandırmak ve müsabakalara uyumunu sağlamaktır.