Gazeteciliğin Uzmanlık Alanları -1

Haberciliğin en önemli uzmanlık alanları arasında politika haberciliği ile ekonomi haberciliği bulunmaktadır. Politika ile ekonomi birbirlerini etkileyen, birçok yönden birbirleriyle doğrudan ve dolaylı olarak ilişki içerisinde bulunan alanlardır. Sağlıklı gazetecilik faaliyetinin yürütülmesi habercilikte uzmanlaşmayı gerektirmektedir. Politika ve ekonomi alanında uzmanlaşabilmek için habercinin bilmesi gereken çeşitli kavramlar bulunmaktadır.

Politika Haberciliği

Politika haberciliği iç ve dış politika haberciliği olarak ikiye ayrılmaktadır.

İç Politika Haberciliği

Türkiye’de siyasal alanda meydana gelen gelişmeler iç politika haberciliğinin ilgi alanı içerisindedir.

Yerel Politika Haberciliği

Partiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının taşra teşkilatlarındaki her türden gelişmeyle ilgilenen habercilik türüdür.

Ulusal Politika Haberciliği

Özellikle yürütme organları (Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar vb) ile siyasal partileri takip eden habercilik ulusal politika haberciliğidir.

Parlamento Haberciliği

Demokrasinin en önemli ayağı olan tüm yasama faaliyetleri parlamento habercilerinin ilgi alanı içerisindedir.

Yüksek Yargı Haberciği

Yüksek yargı organlarının siyaset alanında verdikleri kararlar politik haberciliğin en önemli ayaklarından birini oluşturmaktadır.

Dış Politika Haberciliği

Dış ülkelerde meydana gelen gelişmeler ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki ilişkiler dış politika haberciliğinin konusudur.

Diplomasi Haberciliği

Diplomasi haberciliğinde Türkiye’de ya da yabancı ülkelerde gerçekleştirilen her türlü uluslararası temaslar takip edilerek haberleştirilir.

İyi bir politika habercisi olmak için temel siyaset kavramlarının yanında özellikle siyasal düşünceler tarihi, Türk siyasi hayatı ve demokrasi konularına hâkim olmak gerekmektedir. Siyaset arenasında etkin olmaya çalışan ideolojiler, akımlar, yaklaşımlar siyaset habercilerinin mutlaka bilmesi gereken konular arasındadır. Politika habercilerinin kaynaklarıyla arasındaki ilişkiyi yönetebilmesi önemlidir.

Siyaset muhabiri “kayıt dışı bilgi” alabilecek kadar kaynağına yakın ancak kaynak tarafından yönlendirilmeyecek kadar uzak bir mesafeyi koruyabilmelidir.

Politika muhabirleri bürokratik işleyişe hâkim olmalıdır. Devlet mekanizmasını, kamu kurum ve kuruluşlarının işleyiş mantığını bilmelidir. Siyasetçi ve bürokratların yanı sıra vatandaşlarla da kolay iletişim kurma becerisi politika habercileri için önemli bir artı özelliktir. Küresel siyasi gelişmeler, uluslararası politik kuruluşlar, dünyada etkin siyasi figürler politika muhabirleri tarafından mutlaka takip edilmelidir.

Ekonomi Haberciliği

Ekonomi alanı ise tıpkı politikada olduğu gibi oldukça geniş coğrafyaları ve insanları etkilemektedir. Türkiye’de serbest piyasa ekonomisine geçilmeye başlanmasıyla birlikte habercilikte ekonomi alanının hacmi ve önemi armaya başlamış, bunun sonucu ekonomi haberciliği önemli bir uzmanlık alanı olarak değer kazanmıştır. Ekonomi alanındaki haberciler makroekonomi, mikroekonomi ve finans konusunda uzmanlaşmaktadırlar.

Makroekonomi Habercilik

Ekonomiyi bütüncül gelişmeler ve veriler üzerinden ele alır.

Mikroekonomik Habercilik

Ekonomi alanını en küçük birimleri (insanlar, şirketler) üzerinden inceler.

Finans Haberciliği

Para/sermaye hareketleriyle ilgili insanları bilgilendiren uzman gazetecilik alanıdır.

Ekonomi habercisi temelde gazetecidir. Ekonomist ya da iktisatçıdan farklı olarak haber yeteneği, sezgisi ve tecrübesinin üst seviyede olması beklenir.

Ekonomi gazetecilerinin ekonomi yorumcularıyla karşılaştırılmaması gerekmektedir. Ekonomi yorumcusu ekonomi alanında ya da ekonomi alanındaki belli sektörlerdeki uzmanlardır. Ekonomi gazetecisi elde ettiği verileri, bilgileri tıpkı diğer uzman gazetecilik alanlarında olduğu gibi konunun uzmanına danışarak ve yorumlatarak haberleştirir. Ancak ekonomi habercilerinin mümkün olduğu kadar genel ekonomik sistemi bilmeleri, ekonomiyle ilgili kavramlara aşina olmaları beklenir.

Çok geniş bir ölçeğe sahip ekonomi alanında gazeteciler daha özel konularda daha derin uzmanlaşabilirler. Örneğin bir ekonomi habercisi hem ekonomiyle ilgili genel gelişmeleri takip ederken öte yandan kendini emlak sektörü konusunda geliştirebilir. Her uzman gazetecilik alanında olduğu gibi ekonomi habercileri de kaynaklarıyla aralarındaki mesafeyi korumayı bilmelidir.

Ekonomi habercileri ekonomik aktörlerin, şirketlerin, grupların yönlendirmelerine ve haberi bir reklam unsuru olarak kullanmalarına engel olması gerekmektedir. Diğer yandan haberciler veriyi, bilgiyi, yorumu kolayca elde edebileceği kadar haber kaynağına yakın olmak zorundadır.