Gazeteciliğin Uzmanlık Alanları II

Gazetecilik Mesleğinde Uzmanlık Alanının Önemi

İçinde yaşanılan çağda çeşitli meslek grupları için uzmanlık alanları geliştirmek ve bu doğrultuda üretim yapmak elzem hâle gelmiştir. Gazetecilik mesleği haber verme işidir ve bu mesleğin başarılı bir biçimde icra edilebilmesi için objektif olarak hazırlanan gerçek haberi, hızlı bir biçimde okuyucuya iletmek gerekir. Kısacası gazetecilik açısından uzmanlaşma; hızlı ve doğru haber yapma noktasında ön plana çıkar.

Spor Gazeteciliği

Spor gazeteciliği, spora dair konuların işlendiği, organizasyonların, sporsal faaliyetlerin okuyucuya yazılı ya da görsel olarak ulaştırıldığı gazeteciliğin uzmanlık alanlarından biridir. Dünyada bugünkü anlamda yayımlanan İlk spor gazetesi Sporting Life’dır. Gazete İngiltere’de 1838 yılında basılmıştır. 1842 yılında Almanya’nın Erlangen kentinde ilk spor dergisi yayımlandı. Bu gazeteyi 1854 yılında Fransa’nın başkenti Paris’te yayımlanan Le Sport dergisi takip eder. Le Sport dergisinin alt kısmında “Kibarların Gazetesidir.” İfadesi yer alır. Bu ifade o dönem için spor faaliyetlerinin sadece asil insanlar tarafından yapılabileceği düşüncesini destekler. İtalya’da 1885 yılında La Gazetta dello Sport yayımlanır. İlerleyen yıllarda Kıta Avrupası ve ABD’de spor gazeteciliğinin kitleselleşmesiyle birlikte spor gazeteciliği bugünkü işlevini kazanmıştır.

Türkiye’de yayımlanan ilk spor haberi Ali Ferruh Bey’in Paris’ten gönderdiği, eskrim ile ilgili kaleme aldığı yazıdır. Bu yazı Servet-i Fünun Dergisi’nde 14 Mart 1891 tarihinde yayımlanmıştır. İlk spor yazsısını yayımlayan günlük gazete ise Selanik’te basılan Asır’dır. Gazete 1895 yılında bisiklet yarışlarına, at koşularına ilişkin haberler derlemiş; 1896 yılına gelindiğinde de Atina’da gerçekleşen ilk modern oyunların hazırlıklarına dair yazıların gazetede yer aldığı görülmektedir. Günümüzdeki spor haberlerinin öncüleri ve spor gazeteciliğinde uzmanlaşma 1950'li yıllara denk düşer. 1990'lı yıllardan itibaren gazetelerde yayımlanan spor haberleri bugünkü hâlini alır.

Spor gazeteciliği son derece emek isteyen zahmetli bir meslektir. Sabit çalışma saatleri yoktur ve çalışma alanı çoğu zaman açık havadır. Spor gazetecileri birçok spor dalı hakkında bilgi sahibi olmalı, haberlerini açık ,net ve anlaşılır bir biçimde kaleme almalıdır.

Kültür Sanat Gazeteciliği

Kültür sanat gazeteciliği insanları kültürel ve sanatsal alanlarda gerçekleşen olaylar konusunda bilgilendirmeyi amaç edinir. Bir toplumun edebiyat, sinema, felsefe, tiyatro, güzel sanatlar, resim, heykeltıraşlık, mimarlık, plastik sanatlar, müzik, felsefe, tarih gibi alanlara olan ilgisiyle doğrudan ilgili bir uzmanlık alanıdır. Bu alanlarda gerçekleşen olayları kendi gözlemlerini de kullanarak okuyucuya ulaştıran kültür sanat gazetecileri, toplumu sanatsal faaliyetler konusunda haberdar ederek, kültürel donanım sağlar. Toplumun kültürel ve sanatsal faaliyetlere yüksek oranda duyarlılık göstermesi kültür sanat gazeteciliğinin işlevi ve önemini arttırır.

Kültür sanat gazetecileri edebiyat, sinema, güzel sanatlar, plastik sanatlar, fotoğraf, opera, bale, tiyatro, resim vs. alanlarının birçoğuna ilişkin detaylı bilgi sahibi olmalıdır. Hatta sadece bunları bilmekle yetinmemeli; bu sanat dalları ile doğrudan ilgi olan sosyoloji, iletişim gibi akademik dallara da ilgi duymalıdır.

Kültür sanat gazeteciliğinde uzmanlaşma diğer gazetecilik türlerinden birtakım özellikleri bakımından ayrılır. Gazeteciler haber yaptıkları kişi, olay, kurum ve kuruluşlara karşı nesnel davranmalıdır fakat bu durum kültür sanat gazeteciliğinde geçerli olmaz. Çünkü kültür sanat gazetecileri katıldıkları bir etkinliğe dair görüşlerini de habere dâhil etmektedir. Kültür sanat gazeteciliğinde muhabir yaptığı işe gönül vermeli, sanatın çeşitli alanlarına ilişkin bilgi sahibi olmalıdır.