Haber Fotoğrafçılığı

Haber fotoğrafçılığı, haber metinlerinde kullanılan ve haberdeki olaya ilişkin görüntüleri içeren fotoğrafçılık türüdür. Diğer türlerden farklı olarak haber fotoğrafçılığı, habercilik mesleği içinde doğup gelişen profesyonel bir fotoğrafçılık türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Sanatsal ve estetik kaygıların dışında kalan, kişisel uygulamaların son derece sınırlı olduğu haber fotoğrafçılığını farklı yapan konulardan biri de bir kitle iletişim ortamı oluşturmasıdır. Habere etiketlenen fotoğraflar milyonlarca insanın enformasyon ihtiyacını karşılamaktadır. Bu nedenle haber fotoğrafçılığı yasal düzenlemelerin, etik kuralların ve haber pratiklerinin sonucunda değerlendirilmesi gereken bir türdür.

Haber Fotoğraflarının Genel Özellikleri

Haber fotoğrafı bir fikri üretimin karşılığıdır. Dolayısıyla fotoğraf öncelikle bu boyutuyla ele alınmalı ve değerlendirilmelidir. "Ne haberdir, ne haber değildir?" tartışması, fotoğraf için de geçerlidir. Yazılı basın ürünü olarak fotoğraf da haberle birlikte değerlendirilmesi ve düşünülmesi gereken bir ögedir. Haberin kokusunu almak bir gazeteci için neyse, fotoğrafın kokusu da odur. Art arda çekilmiş sayısız fotoğrafta habercilik duyarlılığı, anlayışı, felsefesi yoksa gerçekleştirilen eylem başka boyutuyla sorgulanmalıdır. Bir an’la anlatılan öyküdür fotoğraf. Öykünün haber değerinin tanımlanması, haber ölçütlerinin fotoğrafla bütünleşmesiyle olasıdır. Haber nasıl ki "gerçek" bir olaya ilişkinse haber fotoğrafçılığı da haberin gerçekliğine dayalı olarak olaya ilişkin "gerçek görüntüleri" içermelidir.

Haber Fotoğraflarının İşlevi

Bir haber fotoğrafı aynı zamanda haber gibi tarihe tanıklık eden bir belge niteliğini taşımaktadır. Olaylar fotoğraflarla birlikte çok daha kolay algılanmakta ve hatırlanmaktadır. Bu nedenle haber fotoğraflarının toplumsal belleğin oluşumunda da önemli katkıları bulunmaktadır. Günümüz küresel dünyasında ise haber fotoğrafları, olayların ulusal sınırları aşarak küresel bir boyut kazanmasında önemli işlevlere sahiptir.

Haber Fotoğraflarının Gücü

Gerçekle kurduğu ilişki bağlamında haber, görselliğin gücünü de kullanarak çok daha etkili bir forma dönüşebilmektedir. Haberle fotoğraf arasındaki ilişkinin çok yönlü olduğunu söylemek mümkündür. Bu çok yönlü ilişkide fotoğraf; haberleri tamamlamakta, saklamakta, kanıtlamakta, evrensel kılmakta ve fark edilir olmasını sağlayabilmektedir. Bunları sağlayabildiği ölçüde de haberi daha da etkili kılabilmektedir. Kavram olarak basın fotoğrafçılığı gazete, dergi gibi süreli yayınlarda gündeme gelen genel fotoğraf uygulamalarını içermektedir. Fotoğraf basında başta haber odaklı olmak üzere kavramsallaştırma, renklendirme, sayfalardaki boşlukları tamamlama gibi çok çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır.

Haber Fotoğrafçılığı ile Muhabirlik Arasındaki Farklar

Haber fotoğrafçılığı, haber metinlerinde kullanılan ve haberdeki olaya ilişkin görüntüleri içeren fotoğrafçılık türüdür. Foto muhabirlik, gündemdeki haberlere ilişkin fotoğrafları çekmeye ve hazırlamaya yönelik bir meslektir. İşi haber toplamak ve yazmak olan muhabirlikten farklı olarak foto muhabirler deyim yerindeyse fotoğraflarla haberi toplayan ve yazan kişilerdir. Habere ya da herhangi bir basın metnine uygun fotoğrafı seçen kişi ise fotoğraf editörü olarak tanımlanmaktadır.

Haberi Anlatmak

Fotoğrafın haberin görsel kimliği olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle ideal bir haber fotoğrafı her şeyden önce haberi en iyi şekilde anlatan bir çerçeveye sahip olmalıdır. Bir haberi en iyi şekilde anlatan veya temsil eden görüntüler o olayın niteliğine göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Anı Yakalamak

Bir foto muhabir haberi en iyi şekilde anlatacak fotoğraf karesine karar verdikten sonra "anı yakalamaya" odaklanmalıdır. Haber günceldir ve çoğu durumda "sıcak gelişmelere" ilişkindir. Bu gerçeklik ideal bir haber fotoğrafının olayı en iyi gösteren an’a ait olmasını gerektirmektedir. Devinimin temel ilkelerden biri olduğu evrende fotoğraf gücünü, tam da "anı yakalama", "anı dondurma" özelliğinden almaktadır. Olayın en önemli anını yakalamayı başaran bir fotoğraf doğal olarak beklentileri en iyi karşılayan bir kareye dönüşebilecektir.

Sıradışı Olamak

İde al bir haber fotoğrafının taşıması gereken özelliklerden biri de sıra dışı olmaktır. Sıra dışılık, kişisel tarzı yansıtması ve okurun dikkatini çekip ona farklı hazlar sunabilmesi bakımından önemli bir ölçüttür. Günümüzdeki enformasyon yoğunluğu hesaba katıldığında ise sıra dışılığın çok daha öncelikli bir hâle geldiği görülecektir. Birbirine benzeyen binlerce fotoğraf arasından fark edilmek ancak sıra dışı olmakla mümkün olabilmektedir. Olayları sıradan bir insanın görebileceği açılardan görüntülemek okura her gün gördüklerini yeniden sunmanın ötesinde bir anlam ifade etmeyecektir.

Yasal ve Etik Kurallara Uygunluk

Yasalar ve etik kurallar kullandığımız kitle iletişim aracının hepimizi yok eden bir kitle imha aracına dönüşmemesi için gerekli ilkelerdir. Bir foto muhabir yaptığı işin toplum için ve toplum adına gerçekleştirilen bir iş olduğunu ve başkalarına ait olan bir hakkı kullandığını her zaman hatırlamalıdır. Yasalar ve etik kurallar bir zorunluluk değil, ilkeli ve sorumlu bir insan olabilmek için içselleştirilmiş ortak paydalara dönüştürülmelidir.