Belgesel Film Yapım ve Proje Geliştirme I

Belli bir konuda gerçek olaylara dayanan yapımlara belgesel film denir ve temelde gerçekliğin kayıt altına alınmasıdır. Belgesel film, hem bilimsel hem de sanatsal bir bir edimdir.

Belgesel Film Yapımı

Belgesel film yapımları, belgesel filmin konusu, içinde yaşanılan toplumdan çıkmaktadır. Tanık olunmuş olaylar ya da tanıklığı bilinen kişiler, belgesel filmler için önemli malzemelerdir.Belgesel film yapımcıları, belirli bir hikâye anlatma ve mesaj verme amacını taşıyan kendine özgü bir grup olarak tanımlanabilir. Belgesel yapımlarda, konu ve tema her zaman önde gelmelidir.

Belgesel Film Ekibi

Belgesel film ekibi, filmin yapım sürecine katılan tüm kişileri ifade etmektedir. Belgesel film çekmek, kalabalık bir ekip ve çok uzun titiz bir süreç gerektirebilir ancak yapımın dinamikleri, bütçe ve günümüz şartları dolayısıyla sayıca daha az ekip üyesiyle çalışma eğilimi yaygındır.

Belgesel Film Ekip Listesi

• Yapım Amiri/Başyapımcı
• Sorumlu Yapımcı/Aracı Editör
• Yapımcı
• Yönetmen
• Ortak Yapımcılar ve Yardımcı Yapımcılar
• Prodüksiyon Menajeri
• Araştırmacı
• Ayakçı (Runner)
• Fixer
• Kameraman ve Ses Kayıtçısı
• Kurgucu
• Elinden Her İş Gelen (Jack -Of-All-Trades)

Belgesel Film Yapımının Yönetilmesi

Belgesel film yapımında; kurallar, formaliteler, bütçeler ve evrak işleri belgesel filmin vazgeçilmez bileşenleridir. İyi bir prodüksiyon yönetimi, yapılacak olan belgesel film hakkında daha ayrıntılı düşünülmesine yardımcı olacak ve birçok önemli sorunun cevabını verecektir.

Belgesel Film Yapım Unsurları

Belgesel film yapımcısı/ yönetmeni, her zaman için katılımcıların/doğal oyuncuların bakış açılarından düşünürler. Heykeltraşlar ve ressamlar gibi içten dışa dönük olarak düşünmek zorundadırlar.

Belgesel Film Yaklaşım ve Biçemleri

Belgesel yapımlarında, çeşitli geleneklere bağlı olarak özdeğer ve konuya birkaç yaklaşım türü bulunmaktadır. Bunların her biri, filmin amacına göre belirlenmektedir. Bu, yapımcının ya da yönetmenin bireysel bakış açısıyla ilgili olabilmektedir.

Belgesel Filmde Yapım Aşamaları

• Yapım Öncesi (Ön Yapım -Pre Prodüksiyon)
• Yapım (Prodüksiyon)
• Yapım Sonrası (Yapım Sonrası -Post Prodüksiyon)

Belgesel Film Proje Geliştirmenin Temelleri ve Geliştirme Sürecinin Aşamaları

Bir belgesel film yapmanın ilk aşaması, orijinal bir fikir bulup geliştirmektir. Buna “geliştirme aşaması” denir ve bu süreçte bu fikir araştırılır ve ilgi çekici bir öneriye dönüştürülür.

Araştırma

Araştırma yapmak, filmin niteliğine uygun olarak devam eden açık bir ifadeyle sonu olmayan bir süreçtir.

Proje Önerisi

Belgesel film önerisi (proposal) finansal destek sağlamak için hazırlanan yazılı bir tekliftir. Belgeselin konusu açıklanarak projenin amacı ve özellikleri, gerçekleştirilmek istenilenler ve hedeflenen izleyici kitlesi kısaca belirtilir.

Sinopsis

Yapılması planlanan belgesel filmin öyküsünün üç ya da beş sayfalık özeti olarak yazılan belgeselde “neyin anlatılacağını” dile getiren metindir.

Treatman (Geliştirim Senaryosu/Yaklaşım Metni)

Belgesel filmin duygusuna dair bir fikir verirken hikâyesini özetleyen ve katılımcıları da belirten bir tanımı kapsar.

Kaynak Bulma ve Sunum Yapma (Pitching)

Belgesel film projesinin kısa ve ilgi çekici bir özetidir.

Senaryo

Bütün film yapımlarında olduğu gibi, belgesel film çalışması da bir senaryo ile başlar. Belgesel film senaryosu bazen, bir sinema filminin taşıdığı biçimsel özellikleri taşıdığı gibi, bazen de tamamen filmin içeriğinin gerektirdiği özgün senaryo özellikleriyle oluşur.

Çekim Senaryosu

Çekim senaryosu bütün planları listeleyen bir belgedir. Kamera talimatlarının yazdığı özgün senaryodur. Yönetmenin filmin nasıl çekilmesini istediğini belirtir.

Çekim Planı

Çekim planı (çekim programı ya da iş planı), çekimi günlük plana dökerek hangi sahnelerin ne zaman çekileceğini ve filmi tamamlamak için ne kadar süre gerektiğini gösterir.

Günlük Çekim Planı

Genel çekim planına bakarak, günlük çekim planı (call sheet) hazırlanır.

Storyboard

Storyboard (taslak ya da storibord) , yönetmenin senaryoyu görselleştirirken kullandığı önemli bir araçtır.

Filmin Katılımcıları

Bir belgesel filme katılım gösterecek her kişiyle yapımcı, ayrı ayrı iletişimde bulunmaktadır.

Mekân

Çekimler genellikle hem gerçek mekânlarda hem de stüdyoda inşa edilmiş setlerde gerçekleşir.

Ekipman

Bir film yapmak için çok sayıda farklı ekipmana ihtiyaç vardır.

Bütçe

Bütçe, yapım giderlerini belirtecektir. Projenin ne kadar sürede tamamlanacağını belirten bir takvim hazırlamak bütçeyi oluşturmakta yardımcı olacaktır.