Kurmaca Film Yapım ve Proje Geliştirme I

Bir Senaryo Dosyası Nasıl Hazırlanır

Bir senaryo dosyasında film öyküsü hakkında sırasıyla bilgi veren aşamalar sırasıyla film fikri, sinopsis, öyküleme ve öykülemenin karakter analizidir. Bu aşamaların her biri gerek teknik gerek dramatik sınırlılık bağlamında farklı yazım kurallarına tabiidir .

Film Fikri

Film fikri; film öyküsünün karakter, karakterin temel eylem motivasyonu ve konu gözetilerek mümkünse tek bir cümle ile özetlenmiş hâlidir. Bu cümle, hem film öyküsünü genel anlamda betimlemeli; hem de okuyucu/izleyici için merak edilir, ilgi çekici bir nitelik taşımalıdır. İyi bir film fikri, her şeyden önce öyküyü en iyi aktaracak kelimelerin seçilmesi ile ilgilidir. Bu kelimeler mutlaka öykünün ana çatışmasını aktarmalıdır.

Sinopsis

Senaryo yazım aşamalarının en önemlilerinden biri olan sinopsis, sıklıkla filmin kısa özeti gibi anlaşılsa da aslında film öyküsünün özünün anlatıldığı aşama olarak görülmelidir. Etkili bir sinopsisin sahip olması gereken en önemli özellik olabildiğince kısa ve net bir biçimde film öyküsünün özünün aktarımıdır.

Bir kısa film sinopsisi ortalama birkaç cümlelik bir hacim tutarken; uzun metraj film sinopsislerinin 1 -2 sayfa tutacak hacme vardıkları da görülebilir. Bunun nedeni yapısı gereği kısa metraj filmin süre olarak çok daha kısa ve genelde bir olay ve çevresinde gelişen bir örgüye sahip iken uzun metraj filmin olay örgüleri esasına dayanmasıdır. Ancak bir sinopsis metninin her koşulda çok uzun yazılmamasına özen gösterilmelidir.

Öyküleme

Öyküleme, kaba zaman akışı ile öykünün başından sonuna kadar geçen olay örgülerinin giriş -gelişme -sonuç örgüsü gözetilerek aktarıldığı yazım aşamasıdır. Bu örgü, bazı kaynaklarda serim -düğüm (gelişim) -çözüm olarak da geçebilmektedir. Ana karakter, karşıt karakter, yan karakterler ve işlevleri, ana olay örgüsü, ana mekân ve yan mekânların bir öyküleme metninde mutlaka yer alması gerekir.

Öyküleme metni teknik bir bilgi içermez. Yani kullanacağınız kamera, açı, ışık, mekânın nasıl dekore edileceği ya da yapılacak efektler öyküleme metninde yer almaz.

Öykülemenin Karakter Analizi

Bir senaryo ve film yapım dosyasında öykülemenin ardından yer alması gereken bir diğer diğer önemli aşama da öykülemenin karakter analizi olarak bilinen, karakterlerin ana hatlarıyla öyküdeki konum ve işlevlerinin anlatıldığı aşamadır.

Bir film öyküsü için karakter yaratılırken 3 boyut göz önünde bulundurulur:

Karakterin fiziksel özellikleri: Bir karakter yaratılırken ilk boyut olan fiziksel özellikler, seyircinin karakter ile kurduğu ilişkide ilk göze çarpan hususlardan oluşur. Yaş, boy, kilo, giyim ve karaktere özel jest ve mimikler ilk akla gelenlerdir.

Karakterin psikolojik özellikleri: Karakterin temel duygu ve düşünce durumlarını, psikoloji biliminden yararlanarak betimleme aşamasıdır.

Karakterin sosyolojik özellikleri: Karakterin sosyolojik özelliklerini yazmak, en küçük ölçekte ailesi ile başlayan, yakın akraba çevresi, yaşadığı mahalle, gittiği okul, çalışma ortamı ve yaşadığı il, hatta ülkeyi bile kapsayan bir analiz sürecidir. Bunlar en genel tanımı ile karakterin sosyal çevresinin betimlenmesidir.