Roma Tarihi IV

Principatus Dönemi

Iulius -Claudius Hanedanı (MÖ 27 –MS 68)

Augustus (MÖ 27 -MS14)

Caesar’ın, MÖ 15 Mart 44’te öldürülmesinden sonra, onun vârisi ve evlatlık oğlu Octavianus, rakiplerine karşı giriştiği iktidar mücadelesini, MÖ 31 yılında Actium Savaşı’nda kazandığı utkuyla sonlandırdı.

MÖ 31’den 23’e kadar consul’lük yaptı. MÖ 30’da kendisine tribunus’luk yetkisi verildi.

MÖ 29’da ordu reformlarına başladı. Lejyonların sayısını azaltırken kendi koruması için Praetoriani’yi (muhafız alayı) yarattı.

MÖ 16 Ocak 27’de Augustus unvanını aldı. Aynı yıl kendisine Imperator unvanı bahşedildi.

MÖ 12 yılında, Pontifex Maximus oldu.

MÖ 8’de, Sextilis ayının adı Augustus (ağustos) olarak değiştirildi. MÖ 2’de ise Pater Patriae (Vatanın Babası) adıyla onurlandırıldı.

Augustus, Senatus’u önemli işlevleri olan bir organ olarak gördü. Senatus’un kararnameleri, aynı derecede bağlayıcıydı ve kısa süre sonra kararları temyiz edilemeyen bir yüksek mahkemeye dönüştü.

Augustus, saltanatının ilk on yılında, bir imparatorluk konseyi (Consilium Principis) kurdu.

MÖ 27’de eyaletleri, İmparatorluk ve Senatus eyaletleri olmak üzere ikiye ayırarak yönetti. Bu ayrımda, imparatorluk eyaletleri lejyon kuvvetlerine sahipken Senatus eyaletleri bundan yoksundu.

Augustus, sınırların kesin olarak saptanması, korunması ve mümkün olduğunda da genişletilmesi ile ilgilendi. Hâkimiyet altına alınması ve Romalılaştırılması zor görünen yerleri bağımlı krallara bıraktı. MÖ 25’te, Kızıldeniz’e kadar ulaşırken Arabistan Çölü’nü de bir sınır olarak belirledi. MÖ 12- 9 yılları arasında Dalmatia ve Pannonia eyaletlerini kurdu.

Tiberius (MS 14 -37)

Augustus’un MS 14’teki ölümünden sonra tahta çıktı. Yönetimi sırasında, Pannonia ve Germania’daki lejyonların isyanı, Drusus ve Germanicus tarafından bastırıldı.

Germanicus’un MS 19’daki ölümünün ardından, Tiberius, saltanatının son yıllarını kuşku ve korku içinde geçirdi. MS 26’da, Capri'deki Villa Iovis’te ikamet etmek üzere Roma’dan ayrıldı. MS 16 Mart 37’de Misenum’da öldü.

Tiberius’un uzun saltanatı, imparatorluğun yönetimde imparator ve seçkinler arasında bir uzlaşmanın tesis edilmesi için ihtiyaç duyulan istikrarlı bir geçiş dönemini sağladı.

Caligula (MS 37 -41)

Tiberius’un ölümünün ardından MS 18 Mart 37’de imparator ilan edildi. Yönetiminin ilk yılları olumlu geçti. Ancak MS 37’de geçirdiği bir hastalıktan sonra acımasız bir kişiliğe büründü. Devasa oyunlar ve eğlencelerle hazineyi boşalttı.

Claudius (MS 41 -54)

Caligula’nın öldürülmesinin ardından MS 25 Ocak 41’de, Claudius, imparator ilan edildi. Yönetimi sırasında, Senatus’un yetkilerini kısıtladı. Fiscus adı altında merkezi bir hazine kasası meydana getirdi. Roma’nın iaşesini güvence altına almak için çok fazla yatırım yaptı.

MS 42’de Mauretania, MS 43’te Lykia, MS 44’te Iudaea ve MS 46’da Trakya’yı ilhak ederek Roma topraklarını önemli ölçüde genişletti.

Nero (MS 54 -68)

Nero, Claudius’un ölümünden sonra imparator ilan edildi. Ancak başlangıçta devlet yönetimi, Burrus ve Seneca’nın denetiminde kaldı.

MS 18 Temmuz 64’te, Circus Maximus’ta çıkan yangının ardından birçok Hristiyan’ı yangını başlatmakla suçlayarak çeşitli işkencelere maruz bıraktı. İstikrarsız ve zorba yönetimi karşısında Batı ve Doğu eyaletlerinde çıkan ayaklanmalar ancak yetenekli komutanları sayesinde bastırılabildi. MS 66’daki Iudaea’da başlayan Yahudi isyanı binlerce kişinin ölümüne neden oldu. Nero, Iulius -Claudius Hanedanı’nın son imparatoruydu.

Dört İmparator Yılı (MS 69)

Nero’nun ölümü, iç çatışmalar ve kanlı olaylara sahne olan Dört İmparator Yılı’nı başlattı. Galba, Otho, Vitellius ve Vespasianus’un aralarında yaşanan iktidar mücadelesinden Vespasianus başarıyla çıktı ve Senatus tarafından imparator ilan edildi.

Flavius Hanedanı (MS 69 -96)

Vespasianus (MS 69- 79)

Flavius Hanedanı’nın kurucusu olan Vespasianus, barış ve istikrarın restorasyonu sağladı. Dış siyasette, Tuna sınırlarında Gallia ve Britannia’da ortaya çıkan tehditlere karşı iktidarını ve imparatorluğu başarıyla savundu. MS 72’de Kommagene ve Armenia Minor’un fethini tamamladı. Roma’daki imar faaliyetleriyle yakından ilgilendi. Colosseum’un inşasına onun zamanında başlandı.

Titus (MS 79- 81)

Titus, Vespasianus’un MS 79’daki ölümünün ardından tahta geçti. Kısa saltanatında meydana gelen afetler karşısında gösterdiği yardımseverlik taraflı tarafsız tüm kesimlerin beğenisini kazanmasını sağladı. MS 80’de Roma’da Amphitheatrum Flavium olarak bilinen Colosseum’u tamamlatarak açılışını yaptı.

Domitianus (MS 81 -96)

Domitianus, Titus’un ölümünün ardından tahta çıktı. Dış politikasını, German ve Dacia’lı kabileleri kontrol altına alacak şekilde oluşturdu. Britannia’da ise Iulius Agricola’nın komutasında Roma egemenliği daha da genişledi. MS 96’daki ölümüyle Flavius Hanedanı sona erdi.