Bulaşıcı Kastalıklar Epidemiyolojisi

Bulaşıcı Hastalıklar Epidemiyolojisinin Önemi

Enfeksiyona neden olan ajanlar ve sonucunda oluşan bulaşıcı ya da enfeksiyon hastalıkları olarak adlandırılan sağlık problemleri hem bireysel hem de toplumsal açıdan yarattığı sorunlar nedeniyle oldukça önemli bir yere sahip halk sağlığı sorunudur. Bulaşıcı hastalıklar toplumun fiziksel, biyolojik, sosyokültürel ve ekonomik özellikleri açısından farklılıklar göstereceğinden hastalıkların görülme durumları, türleri ve şiddet boyutları da farklılıklar göstermektedir.

Enfeksiyon Zinciri

Bir enfeksiyon kaynağının hastalık oluşturma sürecinde geçtiği aşamalara enfeksiyon zinciri denilmektedir. Bu zincirin ana ögeleri; Enfeksiyon ajanı -Hastalık etkeni, Bulaşma yolları ve Enfeksiyon kaynağıdır (Rezervuar) -Konakçı (Host). Enfeksiyon zincirinin temel ögelerinin içeriğini bulaşıcı hastalıkları tanılayabilme koruyucu önlemler alabilme açısından büyük önem taşımaktadır. Etkenler doğrudan ya da taşıyıcı araçlarla, vektörlerle, hava yoluyla ve su, besinlerle dolaylı yollardan bulaşarak hastalıklara neden olabilir.

Bulaşıcı Hastalıklara Yönelik Alınacak Önlemler

Etkenlere yönelik alınacak topluma ve kişiye yönelik önlemler, çevreye yönelik önlemler, besinlere yönelik önlemler, atıklara yönelik önlemler ve vektörlere yönelik önlemler bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde öenemli rol oynamaktadır.Bulaşıcı hastalıklar gelişmemiş ve gelişmiş ülkelerde bulaşıcı hastalıkların etkenleri farklılıklar göstersede ciddiyet boyutu ve toplumsal yarattığı sorun toplumun tamamını ilgilendirmektedir. Bulaşıcı hastalıkların uygun bulaşma yolları ile kısa sürede geniş kitleleri etkileyerek epidemiye ve pandemiye neden olabilme özellikleri, hastalık oluşmadan gerekli önlemlerin alınmasını zorunlu kılmaktadır. Bu da koruyucu sağlık hizmetleri ile mümkündür.

Bulaşıcı Hastalıklarda Sürveyans

Bulaşıcı hastalıklara yönelik sürveyans sistemlerinin kullanılması, bildirimi zorunlu hastalıkların uygun şekilde bildiriminin sağlanması bulaşıcı hastalıkların önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Rutin ya da pasif sürveyans, aktif sürveyans, nöbetçi (sentinel) sürveyans, acil sürveyans, zorunlu (sendromik) bildirim, serolojik ve virolojik sürveyans, laboratuvara dayalı sürveyans olmak üzere farklı sürveyans yöntemleri bulunmaktadır.

Bildirimi Zorunlu Hastalıkların Sınıflandırılması

Bildirimi zorunlu hastalıklar A, B, C, D şeklinde olmak üzere dört grupta toplanmıştır.

A Grubu Hastalıklar: Aıds, HIV enfeksiyonu, meningokoksik menenjit, akut kanlı ishal, kabakulak, neonatal tetanoz, boğmaca, kızamık, poliomiyelit, bruselloz, kızamıkçık, sifiliz, Difteri, kolera, sıtma, gonore, kuduz ve kuduz riskli temas, Şarbon, şark çıbanı, Tifo, Akut Viral Hepatitler, tetanoz, tüberküloz.

B Grubu Hastalılar: Sarı Humma, Çiçek, Veba, epidemik tifüs.

C Grubu Hastalılar: Akut hemorajik ateş, lejyoner hastalığı creutzfeldt -Jakob hastalığı, lepra, ekinokokkoz, leptospiroz, H. Influenza (Hib) Tip B, subakut sklerozan panensefalit (SSPE), influenza şistozomiyaz, kala- azar, trahom, konjenital rubella, toksoplazmoz, tularemi.

D Grubu Hastalıklar: Campylobacter jejuni, giardia intestinalis, chlamydia trachomatis, salmonella Sp. , cryptosporidium Sp. , shigella Sp. entamoeba histolytica, listeria monocytogenes, enterohemorajik E.Coli.

A grubu hastalıkların önemli bir kısmı için ilk başvuru noktası birinci basamaktır. B grubu hastalıkların bildirimi sağlık bakanlığı tarafından DSÖ’ye yapılmaktadır. C grubu hastalıkların ortak özelliği birinci basamaktan bildirim istenmemesidir. Çünkü; bu hastalıkların bir kısmı ancak ikinci basamaktan itibaren ya da daha üst uzman kurum veya laboratuvarlarca tanımlanabilirler. D grubundakiler diğerlerinden farklı olarak bildirimi zorunlu olan hastalık değil enfeksiyon etkenidir