Mineraller
Mineraller vücudun temel unsurlarıdır. İnsan vücudundaki önemli biyomoleküllerin oluşumunda ve işlevinde gereklidirler. Mineraller vücutta bir enerji kaynağı olmamakla birlikte vücuttaki normal biyokimyasal işlemlerin sürdürülmesi için gereklidir.
Minerallerin Vücuttaki Temel Görevleri
Hücre içi ve dışı sıvının dengede olmasını sağlar. Asit -Baz dengesi için önemlidir. Enzimlerin yapı ve çalışmalarında görev alırlar. Kemik ve dişlerin yapısında yer alırlar. Kas ve sinir sisteminin uyarılmasında görev alırlar.
Minerallerin Sınıflandırması
Vücutta yüksek miktarlarda ihtiyaç duyulan mineraller makro mineraller, düşük miktarlarda ihtiyaç duyulanlar ise mikro mineraller (iz mineraller) olarak sınıflandırılırlar.
Makro Mineraller
Makro mineraller, sodyum, kalsiyum, fosfor, magnezyum ve potasyum gibi beslenme açısından önemli minerallerdir. Ortalama yetişkin günlük gereksinimi 100 mg/gün'den fazla olduğu için makro olarak sınıflandırılırlar.
- Fosfor (P)
- Kalsiyum (Ca)
- Klor (Cl)
- Kükürt (S)
- Magnezyum (Mg)
- Potasyum (K)
- Sodyum (Na)
Mikro Mineraller
Adından da anlaşılacağı gibi, mikro minerallere (eser elementler) insandaki metabolik süreçlerin sürdürülebilmesi için 100 mg'ın altında bir miktarda ihtiyaç duyulmaktadır. Miktarsal olarak az ihtiyaç duyulmasına rağmen bu mikro minerallerin herhangi birinin eksikliği ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
- Bakır (Cu)
- Bor (B)
- Demir (Fe)
- Flor (Fl)
- İyot (I)
- Kobalt (Co)
- Krom (Cr)
Diğer Mikro Mineraller
İnsan vücudu tarafından ihtiyaç duyulan, besinlerde bulunan ve vücut tarafından kullanılan diğer mikro mineraller, ağırlıklı olarak vücutta; düzenleyici, tamamlayıcı ve onarıcı birçok görev üstlenirler. Mikro minerallerin miktar olarak daha az alınabilmesi bunların insan organizmasındaki görevlerinin de önemsiz olduğu anlamına gelmez. Zira vücutta; kemiklerin, kasların, kalbin ve beynin düzgün çalışmasını sağlamak için makro mineraller ve yukarıda açıklanan mikrominerallerin yanında çinko, silisyum, kurşun, kalay, manganez, nikel, arsenik, brom, molibden, vanadyum, lityum, selenyum gibi mikro mineralller de hayati fonksiyonlarda görev alırlar.
Çoğu insan, ihtiyaç duyduğu mineral miktarını çok çeşitli yiyeceklerden temin edebilir. Bazı hastalık ve muhtelif durumlarda mineral takviyesi doktor kontrolünde gerekebilir.
Egzersiz ve Mineralller
Mineraller, insan vücudundaki çok çeşitli metabolik ve fizyolojik süreçler için gereklidir. Normal yaşamda bulunan ihtiyaçların ötesinde sporcuların vücuttaki fizyolojik faaliyetlerinin önemli bir kısmında da minerallerin rolü ve etkisi oldukça fazladır. Egzersizde birçok metabolik ihtiyaç artar. Özellikle egzersizin yoğunluğu ve süresindeki artışlar birçok minerale olan ihtiyacı da artırır. Kas kasılması, normal kalp ritmi, sinir uyarı iletimi, oksijen taşınması, oksidatif fosforilasyon, enzim aktivasyonu, bağışıklık fonksiyonları, antioksidan aktivite, kemik sağlığı ve kanın asit -baz dengesindeki ihtiyaçların giderilmesinde mineraller büyük rol oynarlar. Bu süreçlerin çoğu egzersiz sırasında hızlandırıldığından, optimal işlev için yeterli miktarda mineral gereklidir. Mineral eksikliği sağlığı bozabileceğinden ve sağlık bozukluğu spor performansını olumsuz etkileyebileceğinden, sporcular diyetlerinde tüm minerallerden yeterli miktarda almalıdır.
Egzersizde Mineral Kullanımına Dair Bazı Tavsiyeler
İhtiyacınız olan mineralleri almak ve bunları doğru kullanmak için yeterli kaloriyi tüketmek gerekir.
Kilo kontrolü sağlamak için ihtiyacınız olan besinlerin yanında mikro besin açığını kapatın.
Tek tip bir mineral takviyesi yerine, mineral takviyelerini çeşitlendiriniz.
Aşırı sıcak ya da nemli havada egzersiz yaparken, uzun süreli dayanıklılık egzersizi sırası ve sonrasında su ve sodyum ihtiyacınızın karşılandığından emin olun.
Ilımlı egzersiz seviyeleri kemik mineralizasyonunu uyarır, ancak çok sert egzersiz, özellikle kadınlarda kalsiyum kaybını artırabilir.