Eğitsel Oyunların Sınıflandırılması

Eğitsel oyun, bireye problem çözme ve strateji oluşumunda yardımcı olur. Çünkü oyunlarda her zaman yeni görevler vardır. Bu görevler belirli sorunlar ve sorunlar içerir, bazen bu sorunlar karmaşık veya geçici olabilir. Birey bu sorunların üstesinden gelmek için yeni yollar, stratejiler ve çözümler üretir . Bu çözümleri sürekli tekrarladığında bir süre sonra problem çözme uzmanı olur. Bundan sonra oyundan edindiği bilgi ve tecrübeyi kullanarak hayatında karşılaşabileceği sorunları daha kolay çözebilme becerisine sahip olacaktır .

Eğitsel oyunun kullanılmasının zaman ve yöntem aşamaları oyunun kazanımı açısından oldukça önem arzetmektedir. Çünkü eğitsel oyun öğretimin hedefine ulaşabilmesini sağlayabildiği gibi eksik öğrenmenin tamamlanması ve öğrenilenlerin pekiştirilmesi içinde kullanılabilmektedir. Bu nedenlerden dolayı eğitsel oyunların uygulanma aşamaları ve niteliği ile ilgili koşullar doğru ayarlanıp uygulanmalıdır.

Günümüz teknolojisinde insanları hareketsizliğe iten ve yaratıcı olmaya imkan vermeyen gelişmeler yaşanmaktadır. Betonlaşmış çevre, yürüyen merdivenler, uzaktan kumandalı sistemler, her yere taşıtla gitme alışkanlığı gibi durumlar insanlığı pasif ve hareketsiz yaşama sürüklemiştir. Bundan kuşkusuz en çok gençler ve çocuklar etkilenmektedir. Bugün çok katlı apartmanlarda oturan, bahçesi dahi olmayan kalabalık ve hareket etme imkanı bulunmayan okullarda, kreşlerde öğrenim gören çocuklar oyun için yeterli alan bulamamaktadır. Çocukların oyun alanı diye nitelendirdiği mevcut alanlar, yapay ve atıl alanlardır. Aşırı kentleşme ve gelişen teknolojinin olumsuz etkilerinden ötürü hareket etme imkanı daralan bireylerde fiziksel ve psikomotor gelişimin olumsuz etkilendiği ayrıca buna bağlı olarak obezite ve kardiyovasküler hastalıklarda artış meydana geldiği görülmüştür. Tüm bunlar karşısında bireylerin çok yönlü gelişimine destek olan eğitsel oyunlar, daha da önemli hale gelmiştir (MEB, 2018).

Eğitsel oyunların temelde iki amacı vardır: ilki oyuncunun amacıdır. Oyuncu, oyunun doğasında olan haz duygusunu alırken aynı zamanda kazanmayı amaçlar. İkincisi öğretenin amacıdır. Öğreten, oyuncuların üstün gelme arzularından faydalanarak onlara bazı yetenekleri ve bilgileri kazandırmayı amaçlar. Aslında oyuncunun amacı, öğretenin amacı yani esas hedef için bir araç halini almış olur (Aracı, 2006).

Eğitsel oyunlar; oyun alanı, oyuncu sayısı, oyuncu seviyesi, oyun süresi, tekrar sayısı ve belirlenen amaçlar doğrultusunda kullanılacak ekipmanlar açısından önceden planlanmış oyunlardır. Eğitsel oyun, bireysel yetenekleri ortaya çıkaran ve geliştiren, kurallara uymayı, rekabet hırsı kazanırken neşe ve üzüntüyü paylaşmayı öğreten, oynarken antrenman yapmayı amaçlayan bir araçtır. Bu bakımdan eğitsel oyunların öğelerini oyuncu seviyesi, tekrar sayısı, oyuncu sayısı, oyun süresi, oyun alanı, araç- gereç ve plan kavramlarıyla açıklamak mümkündür (bkz.Şekil 3.1).

Temelde oyunlar içerisinde kazanım temeli var ise eğitsel oyun kavramı oluşmuş anlamı taşımaktadır. Kazanım açısından bilgi farklı dsiplinlerde olabileceği gibi bireyin temel gelişim ödevlerinin karşılanması olarak da sergilenebilir. Eğitsel oyunlar temelde dramatik oyun türündeki gibi çatışma ve gerilim üzerine kurulmaktadır. Çatışma ve gerilim aslında kazanma ve kaybetme olarak belirlenmiştir. Grup oyun türleri, kelime oyun türleri ve yarış- mücadele oyun türleri kazanımları sayesinde eğitsel oyunlar ana başlığı altında değerlendirilmektedir.

Eğitsel oyunlar çeşitli şekillerde sınıflandırılmaktadır. Farklı sınıflandırmalarının olması eğitsel oyunların çok yönlü gelişim özelliklerini içerisinde barındırmasından kaynaklanmaktadır.