E-Ticarette Ödeme Sistemleri

Elektronik ödeme, elektronik ticaretin ayrılmaz parçalarından biridir. Genel bir şekilde tanımlanırsa elektronik ödeme alıcılar ve satıcılar arasında meydana gelen finansal değiş tokuşa verilen addır.

Mevcut şekliyle, geleneksel ödeme yöntemleri yani kâğıt ya da madenî para gerçek zamanlı etkileşim için yeterli değildir.

Geleneksel araçlar maliyetli ve hantaldır. Kâğıt ve madenî para kolayca kaybedilebilir, çaldırılabilir, miktar büyük olduğunda taşınması zordur ve ticari işlemlerde kullanmada fazla zaman alıcıdır.

Kâğıt paralar aynı zamanda sahtekârlığa konu olmaktadır. Kopyalama tekniklerinin gelişmesi sahtekârlığı kolaylaştırmaktadır.

Bankaların sunduğu çek hizmeti ağır işleyen hantal bir yapıya sahiptir ve kullanımları zaman alıcıdır. Ayrıca çeklerin işleme tabi tutulması hatırı sayılır bir maliyet ortaya çıkarmaktadır.

Kredi kartları, uygun bir yöntem olması nedeniyle elektronik alışverişte kullanılan en popüler ödeme yöntemidir. Kredi kartı ile ödeme aslında satın alma işleminde kullanılmak üzere kartı veren kurumdan ödünç para alma işlemidir.

Kredi kartları günümüzde elektronik ödeme için kullanılan en yaygın araç konumundadır ve klasik, gold, platinum, affinity, business, co-branded, purchasing ve loyalty kartlar gibi pek çok türü bulunmaktadır.

Debit kartları, elektronik ticaret işlemlerindeki ödemelerde elektronik fon transferine imkân veren kartlardır. Kredi kartıyla yapılan alışverişin karşılığı sonradan ödenirken, debit kartla yapılan alışverişin karşılığı anında ödenir. Debit kart kullanılırken alışveriş tutarı karta bağlı hesaptan derhal düşülür.

Üzerinde ya da içinde özel bir entegre devre yongası bulunan kredi kartı büyüklüğünde plastik kartlara akıllı kartlar (smart cards) denir. Bütünleşik devre yongası bilgiyi elektronik bir biçimde depolar. Karta yerleştirilen yongada, 1 ile 64 KB arası bellek ve EPROM üzerinde kayıtlı bir işletim sistemine sahip olan mikro-işlemci bulunur.

Elektronik çekler bir onay kurumu tarafından sayısal olarak imzalanmış ve ödeme aracı olarak kullanılan özel yazılımlardır. Söz konusu onay kurumlarına “Güvenilir Üçüncü Taraf” (Trusted Third Party, TTP) adı verilir.

Klasik alışverişlerde kullandığımız POS (Point of sale- ödeme noktası) cihaz ve sistemlerinin, web siteleri üzerinden alışveriş yapmaya olanak sağlayan şekline sanal POS -VPOS (Virtual point of sale) denmektedir.

Havale ve EFT arasındaki temel fark EFT işleminin bir banka hesabından başka bir bankadaki hesaba para transferini ifade etmesidir. EFT bankalar arası bir işlemdir.

PayPal, e-posta adresi olan herkesin güvenli bir şekilde para gönderip alabilmesine olanak sağlayan alternatif bir ödeme sistemidir. PayPal 193 ülkeden 26 para birimini desteklemektedir.

Mobil ödeme; GSM operatörleri aracılığıyla ödeme yapılan bir sistemdir.

Kripto para, güvenlik açısından kriptoloji bilimini kullanan, dijital ve sanal bir para birimidir ve matematik temelli şifrelenmişlerdir.Kripto para üretim işlemi madencilik şeklinde gerçekleşmektedir. Yani kripto para bulmak için matematik problemleri, yazılımlar tarafından çözülmeye çalışılır. Herkesin çözebilme ve üretebilme hakkı olduğu için de en çok çalışan, daha çok üretir.

Kripto paraların güvenliğinin temeli "blockchain-blok zinciri" adı verilen bir teknolojiye dayanmaktadır.

Kripto paraların en çok bilinenine verilen addır. En küçük birime Satoshi denir.