Drapajda Kullanılan Malzemeler

Giysi üretim sürecinde ürünün oluşturulması için gerekli her türlü doğal, yapay, karma veya somut maddeye “malzeme” denilmektedir.

Drapaj yönteminde tercih edilecek teknikler tasarım ve malzemeye göre temellendirilmektedir. Malzeme, giysi strüktürünün istenilen nitelikte oluşumunda temel faktördür. Drapaj yönteminde başarılı bir sonuç elde edebilmek için en önemli husus doğru malzemelerin kullanılmasıdır. Bu yöntemde en temel ana malzemeler; manken ve yüzey olarak kullanılan numune kumaşıdır. Kumaşın manken üzerinde biçimlendirilmesi ve kalıpların hazırlanmasında yardımcı malzeme olarak; sabitleme, işaretleme, kesim, ölçüm, çizim, destekleme ve biçimlendirme araç-gereçleri kullanılmaktadır.

Ana Malzemeler

Mankenler: Canlı, cansız, ölçekli (1/4, 1/3, 1/2 ya da 1/1 ölçekli) ya da ölçeksiz kullanılabilmektedir.

Yüzeyler: Kumaş olarak; müslin, Amerikan (kaput) bezi, patiska gibi dokuma kumaşlar ile jarse, penye gibi örme kumaşlar sayılabilirken; kumaş yerine kullanılan yüzey malzemelerinde ise; mülaj kağıdı, parşömen, çiçek telası vb. kullanılmaktadır.

Yardımcı Malzemeler

Sabitleme ve İşaretleme Araç-Gereçleri: İğne, İplik, kalemler, sabunlar (terzi tebeşiri, çizgi taşı), bantlar (stil bandı, kağıt bant), rulet, karbon kağıdı vb.

Kesim Araç-Gereçleri: Makas, maket bıçağı, dikiş sökücü vb.

Ölçüm ve Çizim Araç-Gereçleri: Mezura, cetvel, eşel, riga, pistole, kalem, sabun (terzi tebeşiri, çizgi taşı) vb.

Destekleme ve Biçimlendirme Araç-Gereçleri: Pedler (vatka, silikon, elyaf vb. dolgu malzemeleri) ve ütüler en fazla kullanılan malzemelerdir.

Mankenler

Drapaj işleminde mankenler, modelistlere tasarım fikrini üç boyutlu ve (yinelenen ve yenilenen adımlarla) sorgulayarak ürüne dönüştürebilme imkanı sunarlar.

Drapaj işlemlerinde canlı mankenlerin üzerinde tasarım ve prova yapmanın güçlükleri sebebiyle Görsel 2. 1’de görüldüğü gibi cansız, ölçekli (1/4, 1/3, 1/2 minyatür/maket mankenler ya da 1/1 tam ölçekli) ya da ölçeksiz prova mankenleri kullanılmaktadır.

Ülkemizde 1/2 ölçekli minyatür kadın manken modelinde ilk örnek Prof. Dr. Neşe Yaşar Çeğindir tarafından Nc Form olarak eğitim amaçlı geliştirilmiş ve ticarileştirilmiştir..

Ölçekli minyatür manken kullanımının avantaj ve dezavantajları:

1/1 ölçekli manken yerine daha hafif ve rahat taşınabilir,Ölçekli minyatür manken kullanımı büyük ölçekli manken kullanımına kıyasla daha az zaman, malzeme, maliyet ve çaba ile daha fazla tasarım denemelerinin yapılabilmesine olanak sunar.

Küçük ölçekli mankenler üzerinden drapaj yöntemi ile elde edilen kalıplar, bilgisayarlı kalıp yöntemi ile dakikalar içerisinde 1/1 ölçülerde büyültülebilir ve serileme işlemi gerçekleştirilebilir,

Ölçekli minyatür manken kullanımında ölçüler küçüldüğü için milimetrik çalışma hassasiyeti gerektirir ve hatalar daha kolay gözlemlenebilir.

Manken kullanımında dikkat edilmesi gereken en önemli unsur mankenin müşteri beden özelliklerine ve ölçülerine en yakın şekilde seçilmesi veya ayarlanmasıdır.

Yüzeyler

Giyside ana/temel malzeme olan kumaş özellikleri strüktürel yapının belirleyici unsuru ve formun destekleyicisidir.

Kumaşların fiziksel, yapısal ve mekanik özellikleri drapaj da süreci ve sonucu etkileyen önemli unsurlardır. Modelist/tasarımcı tarafından dikkate alınması gereken temel malzeme özellikleri şu şekildedir:

Yapısal özellikler; dokuma, örme ve dokusuz yüzeyler olmak üzere üç ana başlıkta toplanmaktadır.

Mekanik özellikler; elastikiyet, tuşe, dökümlülük, ütü tutma ve buruşmazlık özellikleridir.

Fiziksel özellikler; kumaş kalınlığı ve kumaşlarda iplik yönleri (en-boy), desen yönü gibi özelliklerdir.

Giysi konstrüksiyonunda önemli bir unsur olan iplik yönleri, giysi strüktürünü doğrudan etkileyen bir özelliktir.

Yardımcı Malzemeler

Yardımcı malzemeler, ana malzeme olan kumaşın, manken üzerinde tasarlanabilmesine destek sağlayan araç gereçlerin tümüdür.

İğneleme ilkeleri

Dikey iğneleme: Yaka, kol çevresi gibi yuvarlak hatlar ve omuz uçlarındaki noktaları sabitlemek için kullanılır.

Verev veya yatay iğneleme: Ön, arka ortası, yan dikişler, kuplar ve pensler gibi düz hatların birleştirilmesinde tercih edilir.

Çapraz iğneleme: Meme ucu, kalçanın en yüksek noktası gibi merkez sayılacak temel noktalar içindir.

Ütü kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalar:

Ütülenecek yüzey özellikleri (bitkisel, hayvansal, sentetik vb.) belirlenmelidir.

Kumaşlarda esnetme olmaması için boy iplik yönünde (çözgü yönünde) ütüleme yapılmalıdır.

Sıcaklık ve buhar ayarı ütülenecek yüzey özelliklerine göre yapılmalıdır.

Tüylü (havlı) kumaşlar ile koyu renkli kumaşlarda parlamayı önlemek için ütüleme işlemi kumaşın tersinden veya ütü bezi kullanılarak uygun derecelerde yapılmalıdır.

Cansız manken üzerinde ütüleme işlemi yapılmamalıdır. Buhar ve ısı manken formunda bozulmalara (erime, yanma vb.) sebep olabilir.