İlk Yardım

Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamaların hepsine ilk yardım denir. Doğada ilk yardım daha zordur ve imkânlar daha kısıtlıdır.

İlk yardım temel uygulamaları; Koruma, Bildirme, Kurtarma (KBK) olarak ifade edilebilir. Buna bazı kaynaklarda ilk yardımın ABC’si de denir.

A: Solunum yolunun açılması.

B: Solunumun düzeltilmesi.

C: Dolaşımın etkinliği.

İlk yardımın tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, yaralıya tıbbi araç ve gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle, sağlık ekibleri gelinceye kadar, ilaçsız uygulamaları yapan kişiye de ilk yardımcı denir. Bir ekipte bütün ekip üyelerinin ilk yardım bilmesi en çok istenendir. İlk yardımın öncelikli amacı; yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak, hasta veya yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek, İyileştirmeyi kolaylaştırmaktır.

Bir doğa sporcusu ya da doğa tutkunu mutlaka suni solunumu ve kalp masajını bilmelidir. İlk yardımın ABC'si bilinen, gerçekten hayat kurtaran bir pratiktir. Hastanın hava yolu açılmalı, solunumu sağlanmalı ve kalp masajı gerekiyorsa yapılmalıdır, ayrıca kalp masajına doktor gelene kadar devam edilmelidir.

Bir kuvvet zoruyla kemik bütünlüğünün bozulmasına kırık denir. Kırıklar 3 çeşittir; kapalı, açık ve parçalı olarak ayrılır. Belirtileri ise; morarma, şekil bozukluğu ve hareket ettirememedir. Sağlık kuruluşuna ulaşıncaya kadar sabitlenmelidir ve mutlaka bir doktora gösterilmelidir.

Çıkık, eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır. Çıkıklar genellikle omuz, kalça, bilekte ve parmaklarda olur.

Burkulma, eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır.

Doğada birçok yabani hayvan savunma amacıyla insanları ısırabilir. Bu hayvanların bazıları zararlı bazıları zararsızdır. Çoğu hayvanın salyasında bakteriler yaşar ve bu bakteriler tetanos veya kuduz gibi çeşitli hastalıklara neden olabilir. Böyle bir durumda 5 dakika buyunca temiz bir su ile yıkayıp daha sonra da steril bir bez ile sarılmalıdır. Yara çok derin ise bir tampon yapılması önerilir.

Şokta dokular oksijensiz kalır ve zehirli atıklar ortaya çıkar. Toksik metabolitler hem oluştukları organda hem de uzak organlarda hasara neden olur. Şok ölümcül bir hastalıktır. Hasta sıcak tutulmalı, moralmen desteklenmelidir. Hastanın hava yolu açık tutulmalıdır. Kanama var ise durdurulmalı ve sağlık kuruluşuna hastanın nakli sağlanmalıdır.

İlk yardım çantası doğadaki en önemli malzemedir. Doğada ilk yardım için mutlaka her ekipte bulundurulmalıdır. İçerisinde yardım amacıyla bir düdük, bandaj, sargı bezi, yara bandı, çengelli igne, vs. olması elzemdir, istenirse yapılan aktiviteye göre de eklemeler yapılabilir.