Dış Ticarette Devlet Teşvikleri
Bu doğrultuda uygulamaya konulan devlet teşvikleri Ticaret Bakanlığınca yürütülmektedir. Dış ticarete devlet teşviklerinin hukuksal dayanağı 27/12/1994 tarihli ve 94/6401 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı ’na dayanmaktadır.
Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Teşviki: Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Tebliğ’in amacı Türkiye’nin tarımsal ürünlerinin uluslararası piyasalarda rekabet gücünün ve ihracat potansiyelinin artırılmasına destek sağlamaktır. Uygulanan teşvikler ihraç edilen ürünlere ton başı verilmektedir.
Bu kapsamda aşağıda belirtilen mal ve mal gruplarında ton başı değişik oranlarda destek verilmektedir. Örneğin 2018 yılında sebze ihracatına ton başına 180 TL; kurutulmuş sebzede 800 TL; meyvede 175 TL; makarnada 150 TL; balda 160 TL; kümes hayvanı etlerinde 430 TL doğrudan teşvik verilmiştir.
İstihdam Yardımı Teşviki: İstihdam yardımı teşviki İstihdam Yardımı Hakkında Tebliğ’i ile düzenlenmektedir. Buna göre, Sektörel Dış Ticaret Şirketi statüsünü haiz şirketlerin münhasıran dış ticarete ilişkin işlemlerini yürütmek üzere konusunda tecrübeli ve yükseköğrenimli yönetici ve eleman istihdamının sağlanmasıdır.
Sektörel Dış Ticaret Şirketi, ilk defa istihdam edilecek konusunda tecrübeli ve yükseköğrenimli en fazla bir yönetici ile iki elemanın ücretlerini azami bir yıl süreyle desteklemektedir. Desteklemede, ibraz edilen belgelerdeki giderlerin Türk Lirası cinsinden olması gerekmekte olup, döviz cinsinden düzenlenmiş belgeler değerlendirmeye alınmayacaktır.
Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Teşviki: Çevre maliyetlerinin desteklenmesi teşviki Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ile yürütülmektedir. Buna göre, Türkiye’de ticari ve sınai faaliyette bulunan veya tarım ya da yazılım sektörlerinde iştigal eden şirketler tarafından çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanabilmesini teminen akredite edilmiş kurum ve/veya kuruluşlardan alınacak kalite, çevre belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir işaretler ile tarım ürünlerine ilişkin laboratuvar analizleri ve belgelendirme işlemleriyle ilgili harcamaların belirli bir bölümünün Bakanlıkça desteklenmesi amaçlanmaktadır.
Araştırma Geliştirme (Ar -Ge) Teşviki: Araştırma Geliştirme (AR -GE) teşvikleri Araştırma -Geliştirme Yardımına İlişkin Tebliğ kapsamında yürütülmektedir. Bu kapsamda sanayi kuruluşlarının AR - GE projelerine Ticaret Bakanlığı tarafından sermaye desteği sağlanması öngörülmektedir. AR -GE projelerinde yetkili kuruluş Ticaret Bakanlığıdır. Başvuru mercii ise Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV)’dır. Yukarıdaki amaca uygun projesi olan bir kuruluş, bunun gerektirdiği AR -GE harcamalarının karşılanması için hazırladığı çalışma programı ve bütçe önerisini Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfına sunar.
Sermaye desteği iki şekilde sağlanmaktadır. Bunlardan biri Stratejik Odak Konuları Projelerine Sermaye Desteği ve diğeri ise Ürün Geliştirme Projelerine Sermaye Desteği’dir.
Yurt Dışı Fuarlara Katılımın Teşviki: Dış ticaret erbabının yurt dışı fuarlara katılımının teşvik edilmesi için yapılan destekler Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ kapsamında yürütülmektedir. Tebliğ Ticaret Bakanlığı tarafından katılımcı firmalara sermaye desteği sağlanmasını öngörmektedir. Tebliğin temel amacı, firmaların yurt dışı fuarlara katılımı ve sektörel nitelikteki uluslararası fuarlara bireysel katılımlarının sağlanması ile Türk ihraç ürünlerinin tanıtılması ve pazarlanmasıdır. Yurt dışı fuar organizasyonu gerçekleştiren organizatörler ve söz konusu fuara iştirak eden firma/kuruluşlar ile sektörel nitelikteki uluslararası fuarlara bireysel katılım sağlayan firma/kuruluşlar yaptıkları harcamalar Tebliğde belirtilen miktar ve oranlar çerçevesinde Bakanlıkça desteklenmektedir.
Pazar Araştırması Ve Pazara Giriş Desteği Teşviki: Pazar araştırması ve pazara giriş desteği teşviki Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ kapsamında yürütülmektedir. Bu kapsamda şirket ve kuruluşlara dört farklı alanda pazar desteği öngörmektedir. Bunlar Yurt Dışı Pazar Araştırması Desteği, Pazara Giriş Desteği, Sektörel Ticaret Heyeti Ve Alım Heyeti Programları Desteği ve E -Ticaret Sitelerine Üyelik Desteğidir.
Yurt Dışı Birim, Marka Ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Teşviki: Yurt dışı birim, marka ve tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesi teşviki Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliği kapsamında yürütülmektedir. Bu kapsamda, Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyet gösteren şirketler ile İş birliği Kuruluşları üyelerinin ürünlerinin pazarlama ve tanıtımının yapılmasını sağlamak, bu çerçevede yurt dışında gerçekleştirilen tanıtım, marka tescil giderleri ile yurt dışında mal ticareti yapmak amacıyla açılan birimlerle ilgili giderlerinin bir kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.
Türk ürünlerinin yurt dışında markalaşması, Türk malı imajının yerleştirilmesi ve TURQUALITY®’nin desteklenmesi teşviki Türk Ürünlerinin Yurt dışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi Ve TURQUALITY®’nin Desteklenmesi Hakkında Tebliği kapsamında yürütülmektedir.
Döviz kazandırıcı hizmet ticaretinin desteklenmesi teşviki Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliği kapsamında yürütülmektedir. Bu teşvik Türkiye’nin döviz kazandırıcı hizmet gelirlerinin artırılması ve hizmet sektörlerinin uluslararası rekabet gücünün geliştirilmesi için Türkiye’de yerleşik yararlanıcıların gerçekleştirdikleri faaliyetlere ilişkin giderlerin belirli bir kısmının Bakanlıkça karşılanmasının desteklenmesidir. Bu kapsamda ülkemizin döviz kazandırıcı hizmet gelirlerini artırmak ve hizmet sektörlerinin uluslararası rekabet gücünü geliştirmek amacıyla sağlık turizmi, bilişim, film ve eğitim sektörlerine sermaye desteği verilmektedir.
Teknik müşavirlik hizmetlerinin desteklenmesi teşviki Teknik Müşavirlik Hizmetlerine Sağlanacak Devlet Yardımları Hakkında Tebliğ kapsamında yürütülmektedir. Bu kapsamda, Ekonomi Bakanlığı tarafından hedef pazar olarak belirlenen ülkelerde müteahhitlik sektörüne yönelik mal ve hizmet ihracatının artırılması amacıyla Teknik Müşavirlik Şirketleri, Müteahhitlik Şirketleri ve İş birliği Kuruluşlarınca yurt içi ve yurt dışında gerçekleştirilen bazı faaliyetlere ilişkin harcamaların karşılanmasıdır.
Tasarım desteği teşviki Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ kapsamında yürütülmektedir. Bu tebliğin amacı, Türkiye'de tasarım kültürünün oluşturulması ve yaygınlaştırılmasını teminen tasarımcı şirketleri, tasarım ofisleri ile Birlikler, tasarım dernekleri -birliklerinin gerçekleştireceği tanıtım, reklam, pazarlama, istihdam, danışmanlık harcamaları ile yurt dışında açacakları birimlere ilişkin giderlerinin Bakanlıkça karşılanmasıdır.