Dış Ticarette Ödeme Yöntemleri

Dış Ticarette En Az Risk ve Maliyetle İşlem Yapılması İhtiyacı

Dış ticaret sonrası mallar ihracatçıdan ithalâtçı ülkeye taşınmakta ve ithalâtçıdan da ihracatçıya bir para akışı olmaktadır. Bu mal ve para akışı, ne kadar güvenilir, risksiz, sorunsuz, hızlı ve kolay bir şekilde ve az maliyetle gerçekleşirse her iki taraf için (ihracatçı- ithalâtçı) dış ticaret adına o kadar cezbedici olacaktır.

Dış Ticarette Tarafların Üstlendiği Risk ve Maliyetleri Belirleyen Faktörler

Dış ticaret her zaman riskler, sorumluluklar ve maliyetler taşımaktadır. Bu risk, sorumluluk ve maliyetlerin tarafların arasında hangi oranda dağıtılacağı pek çok kritere göre belirlenir. Bu noktada iki taraf arasındaki süregelen ticari ilişki düzeyi, karşılıklı güven derecesi, her iki ülkedeki mevcut piyasa şartları, gelenek ve kültürler, ekonomik ve hukuki koşullar, dış ticaret mevzuatı, gümrük mevzuatı, döviz kuru, maliyetler, nakit ödeme gücü, coğrafi uzaklık derecesi, bankacılık hizmetleri kalitesi, tarafların pazarlık gücü, ticarete konu olan malın kalitesi ve mala olan ihtiyaç derecesi, ihracatçının malın tek satıcısı olması…vb bir çok faktör ödeme yöntemini belirlerken göz önünde bulundurulmaktadır.

Dış TicaretteTarafların Karşılaşabileceği Riskler

İhracatçı, malını gönderdiği halde ödemesinin yapılmaması, çok geç veya eksik yapılması; ithalâtçı ise ödeme yaptığı halde satın aldığı malın gönderilmemesi, çok geç, eksik, yanlış veya hasarlı gönderilmesi gibi risklerle karşı karşıya kalabilmektedir. Dış ticarette mevcut ödeme yöntemlerinde risk bir taraf için ne kadar artıyorsa diğer taraf için o derece azalmaktadır. Tüm bu şartlar ve çıkarlar çerçevesinde kararlaştırılan en uygun ödeme yöntemi belirlenip uygulanmakta ve dış ticaret gerçekleştirilmektedir. .

Dış Ticarette Kullanılan Ödeme Yöntemleri

Dış ticarette eş zamanlı bir takas işlemi yapılamadığından Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından geliştirilmiş ve dış ticarette kullanılması kural haline gelmiş çeşitli ödeme yöntemleri mevcuttur. Bu ödeme yöntemlerinden en yaygın olarak kullanılan beş ödeme yöntemi; Peşin Ödeme, Mal Mukabili Ödeme, Vesaik Mukabili Ödeme, Kabul Kredili Ödeme ve Akreditifli Ödemedir.

Peşin Ödeme, ithalâtçının malı teslim almadan mal bedelini ödemesi yöntemidir.Tanımdan da anlaşılacağı üzere; ithalâtçı için en riskli, ihracatçı için en tercih edilir yöntemdir.

Mal Mukabili Ödeme, ithalâtçının malı teslim aldıktan sonra mal bedelini ödemesi yöntemidir. İhracatçı için en riskli, ithalâtçı için en tercih edilir yöntemdir.

Vesaik Mukabili Ödeme yönteminin bir diğer adı da ‘Belge Karşılığı Ödeme’dir. Bu ödeme yönteminde ithalâtçı, ihracatçı tarafından gönderilmiş ve gümrükte bekleyen ihraç mallarının çıkışını ancak malların bedelini ödeyerek elde ettiği belgelerle yapabilmektedir.

Kabul Kredili Ödeme, İhracatçıya ihraç malı bedelinin, ithalâtçı tarafından vadeli bir poliçe aracılığıyla belirlenen aralıklarda ödeneceğini taahhüt eden ödeme şeklidir.

Akreditifli ödeme ise bankanın şarta bağlı olarak ihracatçıya ödeme garantisi vermesidir. İthalatçının verdiği talimatla, ithalâtçının bankasının ihracatçının ülkesindeki muhabiri olan bankaya verdiği yazılı bir taahhüttür (küşad mektubu).