İhracat İşlemleri

İhracat

İhracat Yönetmeliğine göre bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılması veyahut Müsteşarlıkça ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemler ihracat olarak tanımlanmaktadır

İhracatın Firmalara Sağladığı Avantajlar

• Satış ve kârları artırmak,
• Dünya pazarlarından pay almak,
• İç pazara olan bağımlılığı azaltmak,
• Pazar dalgalanmalarını dengede tutmak,
• Fazla üretim kapasitesini satmak,
• Rekabet gücünü artırmak,
• İstihdam yaratmak,
• Dış ticaret açığının azalmasına yardımcı olmak,
• İhracatla ilgili uzmanlara ulaşabilmektir.

İhracat Süreci

İhracatın türüne, ihraç yapılan ürüne ve ihraç edilen ülkeye göre bu işlemler değişse de genel olarak bir ihracat süreci üç aşamadan oluşur. Bunlar: Fizibilite analizi, dış pazara girişin planlanması ve uygulama aşamasıdır.

İhracat Türleri

• İhracatı ön izne bağlı malların ihracı
• Kayda bağlı ihracat
• Yurtdışı fuar ve segilere katılım kapsamında gerçekleştirilen ihracat
• Konsinye ihracat
• İthal edilmiş malların ihracı
• Serbest bölgelere yapılacak ihracat
• Bedelsiz ihracat
• Alıcı tarafından kabul edilmeyen malların ihracı
• Alıcısına teslim edilmeyen mallar ve malların terk edilmesi
• İhracatı yasak olan mallar

Ön İzne Bağlı İhracat: Ülkemizde kural olarak ihracat serbestisi geçerlidir. Yine bir kısım ürünlerin ihracatı yasak olmamakla birlikte bu ürünlerin ihracatı belirli kurum ve kuruluşların iznine tabidir.

Kayda Bağlı İhracat: İhracat mevzuatı çerçevesinde ülkemizde bir kısım ürünlerin ihracatı kayıt altına alınmaktadır. Kayda bağlı mallar listesi kapsamındaki malların ihracından önce gümrük beyannamelerinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınması gerekir.

Konsinye İhracat: Konsinye ihracat, kesin satışı daha sonra yapılmak üzere dış alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurtdışındaki şube ve temsilciliklere mal gönderilmesi şeklinde yapılan bir ihracat türüdür.

Transit Ticaret: Yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmadan ya da antrepodan satın alınan malın, ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan doğruya yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmaya ya da antrepoya satılmasını ifade eder .

Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat: Bilindiği gibi serbest bölgeler ülkenin siyasî sınırları içinde kalmakla birlikte gümrük sınırları dışında kalan bölgelerdir. Sanayi mallarının üretimini artırmak, bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarını azaltmak, yabancı sermayeyi ülkeye çekmek ve istihdama katkıda bulunmak amacıyla, özellikle gelişmekte olan ülkelerde serbest bölge uygulamaları geliştirilmiştir.

Yurtdışı Fuar ve Sergilere Katılım Kapsamında Yapılan İhracat: Uluslararası ticari fuarlara ve sergilere, gerek ülkemizi temsilen ulusal düzeyde gerekse bireysel olarak katılacak firma ve kuruluşlarca yurt dışına gönderilecek bedelli veya bedelsiz mallar ile yurt dışında düzenlenecek bilim, sanat, kültür veya tanıtım amaçlı fuar/sergi, konferans, seminer gibi etkinliklere kişi veya kuruluşlarca gönderilecek bedelli veya bedelsiz malların yurt dışına çıkışıyla ilgili başvurular doğrudan ilgili gümrük idarelerine yapılır.

İthal Edilmiş Malın İhracatı: Daha önce kesin ithalâtı yapılmış bir malın kullanılıp kullanılmadığına bakılmaksızın tekrar ihracatının yapılabilmesi mümkündür. Bu kapsamda yapılan ihracat, ithal edilmiş malların ihracı olarak adlandırılır.

Bedelsiz İhracat: İhracatçı firmaların yurt dışına mal göndermeleri hâlinde karşılığında her hangi bir ödeme yapılmaksızın yaptıkları ihracata bedelsiz ihracat denilmektedir. İhracat öncesi ticari teamüllere uygun olarak yurt dışına gönderilen numuneler, garanti kapsamında yurtdışına yapılan satışlar bedelsiz ihracat kapsamında değerlendirilir.

Ticarî Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat: İhracat mevzuatı açısından malların kesin ihracatı yapılmaksızın kira bedeli karşılığı belirli bir süre kullanılmak üzere geçici olarak Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasına ticarî kiralama denilmektedir. Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat gümrük mevzuatı hükümlerine tabidir.

Alıcısı Tarafından Kabul Edilmeyen Mallar: Bazı durumlarda mallar yurtdışına ihraç edildikten sonra alıcı bu malları satın almaktan imtina edebilir.

Alıcısına Teslim Edilemeyen Mallar ve Malların Terk Edilmesi: Uluslararası ticarette karşılaşılması muhtemel risklerden biri de taşıma sırasında yangın ve hırsızlık nedeniyle malların zarar görmesidir. İhracat Yönetmeliğine göre yanma, çalınma gibi haklı ve zorunlu nedenlerle alıcısına teslim edilemeyen mallara ilişkin ihracat talepleri, durumu gösteren belgelere dayanılarak Bakanlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.

İhracatı Yasak Olan Mallar

Kural olarak ülkemizde ihracat serbestisi ilkesi geçerlidir. Ancak kamu ahlakı, kamu düzeni kamu güvenliği, insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması, sanatsal, tarihi veya arkeolojik değeri olan ulusal hazinelerin korunması, fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması gerekçeleri ile eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına yasaklama veya kısıtlamalar konabilir.