İthalat işlemleri

Ülkeler bir taraftan ürettikleri mal ya da hizmetleri başka ülkelere satarken diğer taraftan ihtiyaç duydukları mal ya da hizmetleri de dış ülkelerden satın almaktadırlar. Dış ticaretin bu kısmına yani, başka ülkelerden mal ya da hizmet satın alma kısmına “ithalat ” denir. İthalat dış ülkelerden yapıldığına göre süreçte biz dizi işlemlerin yapılması kaçınılmazdır. Bu işlemler hem mevzuatın zorunlu kılması nedeniyle hem de dış ticareti gerçekleştiren tarafların riskleri en aza indirmesi için gerekli olmaktadır.

İthalat tüm ülkeler için kaçınılmaz bir ticaret olayıdır. Bir ülke bilim, fen, teknoloji yönlerinden son derece gelişmiş olsa bile, tarımsal ürünlere ihtiyaç duyacak ve onları ithal etme yoluna gidecektir. Kaldı ki ithalat her zaman ürün ya da hizmete duyulan ihtiyaç nedeniyle yapılmaz. Bazen iç piyadaki dengeyi sağlama adına veya dış siyaset hedefleri gereği ithalat yapılabilir. İthalatta ödeme döviz ya da milli para ödemesi şeklinde olabileceği gibi alınan mal ya da hizmet karşılığında mal ya da hizmet verilmesi şeklinde de olabilir. Türkiye ’deki ithalat işlemleri, Gümrük Kanunu’ nda, bu kanuna istinaden çıkarılmış olan Gümrük Yönetmeliği ’nde ve 31.12.1995 tarih ve 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren İthalat Rejimi Kararına istinaden çıkarılmış olan İthalat Yönetmeliği ’nde ve çeşitli tebliğlerde düzenlenmiştir. “İthalat Rejimi Kararları ” sürekli güncellenmektedir.

İthalat kısaca “dışalım ”dır. Yani bir başka ülkeden mal ya da hizmet satın alınmasıdır. Daha açık ifadeyle; dışalımı serbest olan bir mal ya da hizmetin mevzuata uygun olarak başka ülkelerden satın alınması, bedelinin ise kambiyo mevzuatına uygun olarak transfer edilmesi işlemine denir.

Kambiyo mevzuatı hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ithalat yapmak isteyenler, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde almaları gereken belgelerle birlikte gümrük idarelerine başvururlar.

Kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği, insan hayvan ve bitki sağlığının korunması amacıyla düzenlenen mevzuat çerçevesinde sakıncası olmayan ürünlerin ithali serbesttir.

Dahilde İşleme Rejimi : İhraç ürünün elde edilmesinde kullanılan girdilerin ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın gümrük muafiyetli olarak ithal edilmesidir. Dahilde İşleme Rejimi kapsamında gümrük muafiyetli ithalat dan ayrı olarak vergi, resim ve harç istisnası da uygulanmaktadır.

Şartlı muafiyet sistemi: Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan (belge/izin sahibi firma ve/veya yan sanayici firma tarafından) ve serbest dolaşımda bulunmayan hammadde, yardımcı madde (katalizör olarak kullanılanlar dahil), yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşya, ambalaj ve işletme malzemesinin, Türkiye Gümrük Bölgesinde (serbest bölgeler hariç) yerleşik firmalarca, ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, vergisi teminata bağlanmak suretiyle bedelli ve/veya bedelsiz ithal edilmesi ve ihracat taahhüdünün gerçekleşmesini müteakip, alınan teminatın iade edilmesidir.

Türkiye, ihtiyaç duyduğu çeşitli mal ve hizmetleri birçok ülkeden ithal etmektedir. Ancak bir taraftan da dengesiz bir ithalatın meydana getirebileceği sorunları asgariye indirmek adına korunma önlemleri almaya çalışmaktadır.