Döviz Piyasaları ve Döviz Kuru Sistemleri

Döviz Piyasaları

Döviz piyasaları, yabancı paraların ve para birimi cinsinden ifade edilen diğer ödeme araçlarının alınıp satıldığı piyasaları ifade eder.

Döviz piyasasının üç temel fonksiyonu bulunur. Bunlar; ülkeler arasında ödemelerin gerçekleşmesini sağlamak, dış ticaret faaliyetleri için ülke içinde ve ülkeler arasında kredi temin etmek ve kambiyo risklerine karşı önleyici veya maliyet azaltıcı bir tedbir veya düzenleyici alım veya satımı sağlamaktır. Döviz piyasasının fonksiyonlarının en önemli olanı satın alma işlemini sağlayan fonksiyon olan ödemeleri gerçekleştirmedir.

Döviz

Döviz (ya da kambiyo), yabancı bir ülke para birimi cinsinden ifade edilen nakitler ve banka mevduatlarına verilen genel bir kavramsal tanımlamadır.

Döviz denildiğinde akla nakit yabancı paralar gelmektedir. Bankacılık uygulamalarında nakit yabancı paralara Efektif Döviz ya da sadece Efektif denir.

Döviz Kuru

Döviz kuru, bir ülkenin ulusal parasının, yabancı bir ülkenin ulusal parası cinsinden ya da bunun tersi olarak yabancı bir ülkenin ulusal parasının ülkenin kendi ulusal parasının cinsinden fiyatıdır.

Dolaysız Kotasyon

Döviz kuru yabancı para biriminin değiştirilebildiği ulusal para miktarı biçiminde tanımlanmışsa dolaysız kotasyon (Avrupa Usulü) olarak adlandırılır.

Dolaylı Kotasyon

Döviz Kuru bir birim ulusal para ile değiştirilebilen yabancı para miktarı biçiminde tanımlanmış ise dolaylı kotasyon (Amerikan Usulü) olarak adlandırılır.

Spekülasyon

Spekülasyon, karar veren işlemcinin kendi tahminlerine dayanarak, kâr elde etmek amacıyla fiyatının düşeceğini beklediği varlığı satması ve fiyatının yükseleceğini beklediği varlığı ise satın alması şeklinde gerçekleştirdiği işlemdir.

Arbitraj

Arbitraj, bir ekonomik varlığın aynı andaki fiyat farklılığından yararlanarak birbirine bağlı olarak yapıla alım -satım veya satım -alım işlemine denir.

Esnek Döviz Kuru Sistemi

Esnek döviz kuru sistemi, ülke parasının değerinin döviz piyasalarında arz ve talep mekanizması tarafından belirlenen sistemdir.

Sabit Döviz Kuru Sistemi

Sabit döviz kuru sistemi, döviz kurunun kural olarak belirli bir düzeyde tutulduğu sistemdir. Sabit döviz kuru sisteminde döviz kuru merkez bankası ya da maliye bakanlığı tarafından sabit tutulur.

Döviz Kuru Politikaları

Döviz kuru politikası, hükûmetlerin uluslararası ödemeleri belirli bir düzen içinde gerçekleştirmek amacıyla dış ödeme dengesini etkilemek için döviz kuru ile ilgili olarak aldıkları tüm önlemleri kapsar.

Döviz Piyasaları ve Döviz Kuru Sistemleri

Döviz piyasaları ve ülkenin uygulamış olduğu döviz sistemleri ve buna bağlı olarak oluşan döviz kurları, bir ülkenin hangi mal ve hizmetleri ithal edip edemeyeceğini diğer taraftan da üretmiş olduğu hangi mal ve hizmetleri ihraç edebilip edemeyeceğini belirler. Kısacası döviz kurları, ülke ekonomisi ve dünya ekonomisi ile iç denge ile dış denge aralarındaki bağlantıları kuran anahtar değişkendir .

Döviz piyasaları bir ülkenin ulusal parasının başka bir ülkeye ait paraya dönüştürülmesi imkanı sağlayan kurumsal yapılar olarak ifade edilir. Döviz piyasalarında; bankalar, dış ticaret ve dış yatırım işlemleri yapanlar, spekülatörler ve arbitrajcılar, merkez bankaları, döviz brokerleri, enflasyondan korunmaya çalışanlar işlemci olarak yer alırlar. Bu işlemciler arasında en önemli olanı bankalardır.

Döviz piyasalarında yapılan işlemler anında teslim işlemleri, vadeli teslim işlemleri ve swap İşlemleri olarak gerçekleştirilebilirler.