Deniz Yolu Taşıma Belgeleri

Taşıma belgeleri ihraç edilecek malı yükleten firma ile malı taşıyacak olan taşıma firması arasında düzenlenen ve taşıma sözleşmesine dayalı belgelerdir. Her iki tarafın hak ve yükümlülüklerini gösteren bu belgeler, nakliyeci ile gönderici yani ihracatçı arasında imzalanan bir tür sözleşme niteliğindedir. Herhangi bir anlaşmazlık durumunda tanzim edilen bu belgeler, yapılan anlaşma koşullarını ispat edici nitelik taşımaktadır. Taşıma belgelerinde yer alan üç temel özellik şunlardır: Malların teslim alındığına dair bir makbuz, malı taşıyan ile malı taşıtan arasında gerçekleştirilen sözleşme ve belirli şartlar dâhilinde hazırlanmış kıymetli bir evrak niteliğinin olmasıdır. Öte yandan kara, deniz, hava ve demir yolu taşımalığında kullanılan çeşitli taşıma belgeleri mevcuttur. Deniz yolu taşımacılığında kullanılan belgeler; deniz (okyanus) konşimentosu, kaptan makbuzu, teslim emri, manifesto, navlun mukavelesi, dok makbuzu, ordino, gemi ölçüm raporu, nakliyeci taşıma belgesi ve sigorta belgeleridir

Deniz Konşimentosu

Malın yükleme limanından boşaltma limanına kadar taşınacağını gösteren bir taşıma sözleşmesidir. Konşimentolar farklı kategorilere ayrılmaktadır.

Deniz Konşimentosu Türleri

1.Devir Yönünden Konşimentolar:

Emre Yazılı Konşimento
Nama Yazılı Konşimento,
Hamiline Yazılı Konşimento

2.Yükleme Durumuna Göre Konşimentolar:

Tesellüm Konşimentosu,
Yükleme Konşimentosu,

3.Özelliklerine Göre Konşimentolar:

Temiz Konşimento,
Kirli Konşimento,
Bayat Konşimento,
Baştan Başa Konşimento
Birleşik Taşıma Konşimentosu,
Konteyner Konşimentosu
Düzgün Hat Konşimentosu,
Kısa Konşimento,
Tanker Konşimentosu,
Ciro Edilemez Konşimento ve Navlun Sözleşmesine Dayalı Konşimento

Kaptan Makbuzu

Malın gemiye yüklenmek üzere teslim alındığını gösteren belgedir.

Teslim Emri

Tek konşimentoyla taşınan fakat birden çok alıcısı olan malların

teslim edileceği alıcıları gösteren belgedir.

Manifesto

Gemideki yükün tüm özelliklerinin yazıldığı belgedir.

Navlun Mukavelesi

Bir malın iki liman arasında taşınması için düzenlenmiş belgedir.

Dok Makbuzu

Taşınacak malın teslim alınarak ilgili rıhtımdaki ambara alındığını gösteren belgedir.

Ordino

Nakliyeci tarafından düzenlenen ve ithalatçıya malı gümrükten çekme hakkı veren belgedir. Ordino, konşimentoların arkasındaki ufak yazıların olduğu kısımdır. Burada anlaşmayla ilgili, firma ve pul kaşesi vurulduktan sonar yetkiliye imzalatılır sonar taşıyıcı tarafından para ödenmişse striker yapıştırılır. Para sonradan alıcı tarafından ödenecekse taşıyıcı da strikerı o zaman yapıştırır.

Gemi Ölçümü Raporu

Sıvı olarak gemiye yüklenen maddelerin gemi tankını ne kadar doldurduğunu gösteren belgedir.

Nakliyeci Taşıma Belgesi

Uluslararası nakliyeciler federasyonu (FIATA) tarafından düzenlenen ve taşınmak üzere teslim alınan mallar karşılığında verilen bir belgedir

Sigorta Belgeleri

Malların istenilen riskler kapsamında sigorta edildiğini gösteren belgelerdir. Sigorta mektubu, sigorta poliçesi ve sigorta sertifikası olmak üzere üçe ayrılır. Sigorta belgeleri, CIF ve CIP şekline göre yapılan ihracatta kullanılmaktadır. İthalatçının verdiği bilgiler ve talimat doğrultusunda ve ithalatçı hesabına ihracatçı tarafından yaptırılmaktadır. Bu belgeler malın satıcı tarafından alıcıya sevk edilmesi sürecindeki taşıma risklerini kapsamaktadır. En sık kullanılan sigorta belgeleri, sigorta poliçesidir. Sigorta poliçeleri veya sertifikaları arasında en çok kullanılanı ise deniz sigorta poliçeleridir.