Dijital Görüntü ve Renk Yönetimi

Tekstil Ve Moda Tasarımında Dijital Görüntüleme

Dijital Görüntü ve Görüntüleme: Günümüzde hızla gelişen teknoloji ile her alanda olduğu gibi tasarım ve mühendislik alanlarına yönelik gelişmiş yazılımlarda ortaya çıkmıştır. Bu yazılımlar giysi tasarımı ve üretim süreçlerini daha verimli, hızlı hale getirmiştir. Özellikle tekstil ve moda tasarımı alanında üretimin her aşamasında kullanıcıların işini kolaylaştırmak için geliştirilen ve tekstil endüstrisi tarafından yaygın şekilde kullanılmaya başlanan bilgisayar destekli tasarım ve üretim teknolojileri (CAD/CAM) bu yazılımların başında yer alır.

Dijital görüntüler, sonsuz ve sınırsız sayıda görselin göze geliş biçimi ile etkilemesi sonucu oluşur. Görüntü ise çeşitli yollarla elde edilmiş bilgilerin f(x,y) şekillinde iki boyutlu bir fonksiyondur. Bir görüntüde ki en küçük birim ise piksel olarak ifade edilir. Her bir piksel bir renk ile ifade edilir. Piksellerden oluşan bu görüntüler farklı yöntemlerle hazırlanır ve tasarımcının tasarlamak istediği üründe kullanılacak renklere göre belirlenir.

Dijital ortam kullanmanın 3 temel yöntemi olduğu düşünülür. Bunlar; kâğıttan dijital ortama aktarım, maketten dijital ortama aktraım ve doğrudan dijital ortamda çalışma yöntemleridir. Tekstil ve moda tasarımında kullanılan dijital ortamlar ve bu ortamlarda elde edilen görüntüleme yöntemleri ise kâğıttan dijital ortama aktarım ve doğrudan dijital ortamda çalışmadır.

Renk Yönetimi Ve Renk Uzayları

Renk fiziksel bir gerçeklik olmasının yanı sıra gözlemcinin algılamasını da etkiler. Bir ışık kaynağından doğrudan, bir yüzeyden yansıyarak veya bir nesneden geçerek göze gelebilir. Burada önemli olan, ışığın taşıdığı renksel özelliklerin algılanması, algılanma süreci ve meydana getirdiği renk duyulanmalarıdır.

Rengi tanımlamak, bileşenlerini bulmak, benzer özellik gösteren renklerin bir araya gelerek, renk değişimlerinin düzenli bir biçimde sıralandığı renk sistemlerini oluşturmak amacıyla birçok sanatçı, bilim insanı ve kuruluş çeşitli çalışmalar yapmıştır. Yapılan bu çalışmalarda özellikle renk, kroma ve parlaklık bileşenleri ortak olarak gözlemlenmiştir.

Renk, farklı yaklaşımlar sonucunda, renkli yüzeylere yönelik renk sıralama sistemleri (color order systems) ve yüzey renklerine yönelik renk uzayları (color spaces) olarak iki ana gruba ayrılmıştır. Zamanla bu sistemler gelişerek RGB (additive renk karışımı) ve CMYK (subractive renk karışımı) uzayları olmak üzere iki ana renk karışım sistemini ortaya çıkarmıştır.

Renk uzayları cihaz bağımlı renk uzayları ve cihaz bağımsız renk uzayları olmak üzere iki gruba ayrılır.

Standart ICC Profili

Bu dosya formatı ile cihazların renk evrenlerini belirlemeye yönelik testlerin kolorimetrik sonuçları tanımlanır. Bir standart haline getirilir. Bütün makine ve programların bu profilleri tanıması sağlanır.

RGB Renk Uzayı

Cihaz bağımlı renk uzayı sınıfında yer allır. Ana renk olan “Red” (Kırmızı), “Green” (Yeşil) ve “Blue” (Mavi) renklerinden oluşan ışık tabanlı bir renk uzayıdır. CMYK renk uzayının bu ana renklerden ekleme yolu ile elde edilmesinden dolayı RGB renk uzayına additive (eklemeli) renk uzayı da denir. Red, Green ve Blue renklerinin aynı oranda 255 değerinde (%100 oranında ) karıştırılması ile beyaz görüntü; % 0 oranında karıştırılması ile siyah görüntü elde edilir.

CMYK Renk Uzayı

Çıkarımsal renk sistemi de denilen CMYK renk uzayı Cyan, Magenta, Yellow ve Kontrast (Black) renk bileşenlerinden oluşur. Cyan, Magenta, Yellow renklerinin aynı oranda % 100 karışımlarından siyah; % 0 oranında yani tüm değerler sıfır olduğunda ise beyaz görüntü elde edilir. CMYK renk uzayında baskı materyalinin zemini beyaz kabul edildiğinden çalışmalarda üç boyut ve derinlik Kontrast (Black) kullanılarak kazandırılır.

Photoshop programında yapılan tasarımlarda insan gözünün rengi algılama biçimiyle yakın ve ışık tabanlı olduğu, seçilen renkleri dijital görüntüde daha net yansıtacağı için RGB; vektörel bir program olan Illustrator programında ise CMYK renk uzayı tercih edilir.

RGB Renk Uzayının CMYK Renk Uzayına Dönüşümü

Dijital ortamda RGB renk uzayı ile yapılan tasarım basılacaksa ve istenirse renk uzayı tercihi CMYK ile değiştirilebilir. RGB renk uzayının CMYK renk uzayına dönüşümü sırasında matematiksel hesaplamalar kullanılır. Matematiksel ifadeler bazı görüntü işleme programlarında değişiklik gösterir.

CIE Lab Renk Uzayı

Albert Henry Munsell tarafından geliştirildi. R enk tonu, açıklık ve kroma gibi ölçülebilir özelliklere göre renkleri üç boyutlu olarak düzenleyen bir renk sistemi dir. En belirgin özelliği renk uzayının algılama yönünden düzgün değişim göstermesidir. Sandart renk uzayı olarak seçilmiştir ve Cie lab renk uzayı renk yönetimi uygulamalarında kullanılır. CIELab renk uzayı, bazı koşullarda, tek tip bir ölçektir ve cihazdan bağımsızdır. Bu renk uzayında algılanabilen her renk, {L*, a*, b*} koordinatlarına sahip renk noktası ile tanımlanır. Objektif değerlendirmede “Cielab -Renk” olarak adlandırılan bu sistemde renklerin sayısal ifadesinde kullanılan x, y ve z değerlerinden hesaplanan L*, a*,b* değerleri kullanılır.

Pantone

Standart renk dili olarak da adlandırılır. Belirli bir bölgeyi temsil eden renk kodlarını oluşturan bir renk ifadesidir. Pantone tarafından geliştirilen formül spot renktir. Pantone renkler parlak veya mat yüzeye basılan özelliğine göre coated veya uncoated olarak adlandırılır. C ya da U harfleri kısaltmaları ile tanımlanan sayısal renk numaraları ardından ifade edilerek renk belirtilir. Dijital olarak renk standardı verileri, renk uzmanları tarafından kolorimetreden geliştirilmiş spektrofotometre ile saptanabilir.

Dijital Baskı Makinelerinde Renk Kalibrasyonu Ve RIP Yazılımları

Gerekli koşullar altında bir ölçüm cihazı veya sisteminin ölçtüğü değerlerin, referans bir cihaz veya malzemenin verdiği değerler ile birlikte ölçüm standartlarını gerçekleştiren ve bunlara karşılık gelen değerlerin arasındaki ilişkiyi kuran sistem dir. Renk kalibrasyonu temelinde renk ölçümünü de içeren bir işlemdir.

RIP kelime anlamıyla “ Raster Görüntü İşlemcisi” , baskı verilerini çıktı formatına dönüştüren bir yazılım ya da donanım bileşenidir. Temel görevi görüntü açıklamalarına bağlı baskı sistemlerinin gerçek baskı çözünürlüğüne ve tarama formatına dönüştürmektir.