Sosyal Medyada Mahremiyet ve Paylaşım Kültürü

Mahremiyet Nedir?

İnsani ve doğal bir hak olan mahremiyet, kişinin bireysel, mekânsal ve enformasyonel alanlarda sınırlarını başkalarına zarar vermeyecek şekilde kendisinin belirlemesi anlamına gelmektedir. Gizli, özel gibi anlamlara sahip olan mahremiyet kavramı ilk toplumlardan günümüze değin insan için önemli bir unsurdur.

Özel alan ile kamusal alan arasındaki ayrımı gerektiren mahremiyet hakkı, kişinin kendini, bedenini, düşünce ve duygularını, kısacası kendi ile ilgili her şeyi toplumun diğer fertleriyle ne oranda paylaştığı ya da paylaşmak istediği çerçevesinde değerlendirildiğinde, kişiden kişiye, toplumdan topluma, kültürden kültüre ya da zamandan zamana değişen bir kavram olduğu ortaya çıkmaktadır.

Bireysel Mahremiyet, kişinin duygu ve düşüncelerini içeren kişisel konularla ilgilidir.

Mekansal Mahremiyet, kişinin evi, bedeni gibi fiziksel alanını korumasını ifade etmektedir.

Enformasyon mahremiyeti, kişi ile ilgili verilerin, bilgilerin saklanmasını ve ikinci şahıslarla paylaşma konusu üzerinde kendi hak sahibi olmasını işaret etmektedir.

Medya ve Gösteri Toplumunda Mahremiyet Olgusu

Guy Debord tarafından yazılan “Gösteri Toplumu” isimli kitaba adını veren gösteri toplumu kavramı, yaşam pratiklerinin gösteriye dönüştüğü bir toplum yapısını ifade etmektedir.

Kitle iletişim araçlarıyla söz konusu bu gösteri toplumu yaygınlaşmış, bu noktada mahremiyetin ihlali önemli bir sorun olarak baş göstermiştir. Gösterinin hayatı odak noktası haline geldiği göster toplumunda mahremiyet, bizzat kişiler tarafından alenileştirilen bir değer haline gelmiştir.

Mahremiyetin Değişen Yüzü: Sosyal Medya

Sanayi devrimi sonrası yaşanan teknik gelişmelerin en çok etkilediği alan iletişim olmuştur. Telefon, telgraf, radyo televizyon gibi teknik altyapıya sahip iletişim araçlarının geldiği son nokta olan bilgisayar ve internet aracılı yeni medya ortamlarıdır. Bireysel ve kitlesel iletişim açısından büyük kolaylıklara sahip bu araçlar toplumu dönüştürme noktasında önemli bir güç olarak belirmiştir. Teknolojinin insanı ve toplum ile ilgili büyük bir faktör haline gelmesi, toplumsal değerlerin de dönüşümüne sahne olmuştur. Teknoloji ve insan etkileşimi ile ilgili tartışılan en önemli konulardan biri olan mahremiyet sosyal medya olarak adlandırılan yeni iletişim teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla içi boşaltılan bir değer olarak nitelendirilmektedir.

Sosyal medya : Kullanıcının içerik üretmesine ve üretilen içeriğe yorum yapabilmesine ya da müdahale edebilmesine imkân veren, interaktif, kullanımı hızlı ve kolay olan internet tabanlı uygulamalardır.

Sosyal Medyada Paylaşım Kültürü

Teknolojik dönüşümlerin zaman içerisinde hayatın diğer alanlarına da yansıması kaçınılmaz bir gelişmedir. Özellikle iletişim ve internet teknolojilerinde yaşanan dönüşümler kültürün geri döndürülemez bir şekilde değişmesine, bu teknolojiler çerçevesinde şekillenmesine neden olmuştur.

Sosyal medya sonrasında hayatımıza giren bir kavram olan “paylaşım kültürü”, içeriği üretme şansına sahip olan kullanıcının paylaşım yapmayı hayat amacı haline getirmesi ve hayatının her anını sosyal medyada paylaşarak varlık göstermeye çalışmasını ifade etmektedir.

Sosyal Medyanın Yarattığı Yeni Kullanıcı Tipi

Geleneksel medyada yalnızca okuyucu, dinleyici ya da izleyici olan birey, yeni iletişim ortamlarıyla birlikte üretici konuma geçmiştir. Bu yeni yapı içerisinde aktif hale gelen kullanıcı içeriği kendi belirleyebildiği ve diğerleriyle paylaşabildiği alanlara sahip olmuş, kullanıcının sahip olduğu bu özgürlük, onun düşüncesini de şekillendirmiştir.

Sosyal Medyada mahremiyet: Sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla kullanıcılar içeriğin baş aktörü haline gelmiş, bizzat içerik üreten kullanıcılar bu üretimi bir hayat tarzı olarak benimsemiştir. İçeriğin, mesajın anlamının önemsiz bir hal aldığı bu ortamlarda hayatlarının her ayrıntısını paylaşmayı ilke olarak kabul eden kullanıcılar gittikçe artmaktadır. Paylaşım yapmanın ana amaç olduğu sosyal medyanın anlamsızlaştırdığı bir değer haline gelen mahremiyet, kişinin kendi mahremiyetini alenileştirdiği ortamlar olarak yaygınlaşmaktadır.