Malzeme Yönetiminin Rolü ve Önemi, Talep Tahminleri

Temel Kavramlar

Malzeme: İnsan ihtiyacını karşılayan bütün iktisadi mallardır. Başka bir tanımlamaya göre ise üretim ve imal işlerinde kullanılan fiziksel maddelere malzeme denilmektedir.

Malzeme yönetimi: Malzeme hareketlerinin en uygun yer, zaman, yöntem ve olanaklarla planlanması, uygulanması ve denetlenmesi sürecidir.

Satın alma: Belirli bir bedel karşılığında bir ürün veya hizmetin temin edilmesidir.

Stok: Kullanılma veya satılma amacıyla belirli bir süre atıl durumda bekletilen ve bir ekonomik değere sahip varlıklara denir.

Tedarik: Ürün ve hizmet üretimi için gerekli olan malzeme, teçhizat ve hizmetlerin uygun tedarikçilerden temin edilmesidir.

Malzeme Yönetimi ve Organizasyonu

Malzemelerin planlanıp satın alınması aşamasından kullanım noktasına kadar takibi ve sonrasında muhasebeleştirilerek faturalanması ve ücretin tahsis edilmesine kadar olan sürecin bir bütün hâlinde değerlendirilmesi ve yönetilmesi gerekir. Yoğun rekabet ortamı, işletmelerin mali etkinlik konusundaki kaygılarını giderek arttırmakta ve bu durum da malzeme yönetiminin önem kazanmasına sebep olmaktadır.

Malzeme Yönetiminin Tanım ve Kapsamı

Malzeme yönetimi; bir malzemenin temini sırasında yapılan planlama çalışmalarının, satın alma faaliyetlerinin, depolama, taşıma işlemlerinin ve malzemeleri kontrol edilmesi işlemlerinin bir bütün olarak yerine getirilmesidir.

İşletmeler Açısından Malzeme yönetiminin Önemi

İşletmelerde faaliyetlerin kesintisiz bir şekilde yürütülmesi, ihtiyaç duyulan malzemelerin istenilen zamanda, istenilen yerde, istenilen miktarda ve kalitede hazır bulundurulmasına bağlıdır. Bunu sağlayabilmenin yolu da etkin bir malzeme yönetim sistemini oluşturmaktan geçmektedir. Malzeme yönetiminin her geçen gün biraz daha fazla önem kazanmasının sebebi, malzeme giderlerinin toplam giderler içerisinde büyük bir paya sahip olmasıdır. Bu oran hastaneler ve bankalar gibi hizmet sektörlerine %20’nin üzerinde, imalat işletmelerinde ortalama %56 civarlarında ve uçak sanayi gibi kompleks üretim işletmelerinde ise %34’lerdedir.

Malzeme Yönetiminin Faydaları

Sorumluluğun başkasına yüklenmesini engellemesi, bölümler arası daha iyi işbirliğinin sağlanması, kullanılan malzeme ve aletler için daha düşük fiyat ödenmesi, daha hızlı stok devrinin sağlanması, malzemelerin sürekliliğinin sağlanması, malzeme temin zamanının azaltılması, nakliye giderlerinin düşürülmesi, daha az emek sarf edilmesi, personel azaltılması, daha iyi moral sağlanması, personelin geliştirilmesi, malzeme eskimesinin azaltılması, satıcılarla ilişkilerin geliştirilmesi, daha iyi kayıt ve bilgi sağlanması, daha iyi kalitede kontrolün sağlanması, bilgi işlem sisteminde kolaylıklar sağlanması, satın alma avantajları sağlanması olarak sıralanabilir.

Talep Tahminleri ve Önemi

Tüketicilerin gelecekte ne miktar mal ve hizmet talep edeceklerinin tespitine yönelik yapılan çalışmalara talep tahmini denir.

Tahminde bulunmak veya tahmin etmek herkesin günlük hayatının bir parçasıdır ve gün içerisinde verdiğimiz sayısız kararları da bu tahminlerimizden yola çıkarak veririz. Ulaşım süreleri, alışveriş miktarı, randevu saatleri vb. hep bir tahminden yola çıkarak belirlenir. Gitmek istediğimiz yere tam zamanında gidip gitmediğimiz, alışverişte aldığımız miktarı öngördüğümüz zamanda tüketip tüketmediğimiz, randevularımıza sadık kalıp kalmadığımız aslında tahminlerimizin gerçekleşme düzeyi ile yakından ilişkilidir.