Depolama ve Envanter Yönetimine Giriş ve Temel Kavramlar

Depo, ürünlerin ham madde aşamasından üretim ortamına, oradan da tüketim merkezlerine ve dağıtımına kadar olan bütün bir faaliyetler dizisinin gerçekleştirilmesinde stratejik rol oynayan ara noktalardır. Malzeme ve depo yönetimi, işletmede gerçekleştirilen işin sonuçlarını ve müşteri memnuniyetini önemli oranda etkiler. Malzeme ve depo yönetimi süreçleri, işletmenin kritik başarı faktörleri arasındadır.

Depo hizmeti alan iç ve dış müşteriler için depo tam zamanlı ve müşteri odaklı çalışan stratejik destek birimdir. Depo, katma değer üretilen bir merkezdir. Sevk zamanlarının kısaltılması ve müşteri sipariş sürelerinin azaltılmasında yüksek katkı sağlar. Depoda istenilen kalitede, istenilen zamanda ve uygun maliyetle yönetim gereklidir. Geçmişte sadece koli ve paketlerin istiflendikleri yerler olan depolar günümüzde işletmelere ciddi avantajlar sağlayan birimler hâline gelmiştir.

Depo, envanter yönetimine nasıl baktığınız ile doğru orantılıdır. Depo iyi bir stok yönetimidir. Depo, müdüründen, forklift operatörüne, sevkiyat şeflerinden bilgisayar operatörüne kadar nitelikli iş gücü gerektiren bir bölümdür. Depo kuralları olan ve disiplinli çalışma gerektirir. Depoda verimli yönetim gerektirir, depoda performans yönetimi gerektirir, depodaki personel için, sürekli eğitim gerektirir, depo, aynı zamanda bir kâr merkezidir. Bu nedenle kurulumlarından işletimlerine kadar her aşamada önemli kararlar almayı gerektirir.

Depolar; hammadde, yarı mamul ve ürünlerin belirli bir sistem içerisinde planlı ve organize biçimde elleçlendikleri, istiflendikleri ve sevk edildikleri mekânlar olarak tanımlanabilmektedir.

Depo içerisine konulan ürünlerin depo içerisindeki düzeni ve belirli bir sistem çerçevesinde yerleşimi, operasyonların performansı açısından son derece önemlidir. Bu yönüyle depolar sadece materyallerin istiflendikleri yerler olmayıp, sistematik ve organize depoların stratejik ve taktik düzeyde önemli fonksiyonları vardır. Depolar günlük operasyonlar çerçevesinde ham madde ya da ürünlerin depo sahasına kabul edildikleri, belli kriterler çerçevesinde istiflendikleri ve talepler doğrultusunda sevk edildikleri yerler olarak düşünülmesine karşılık, gerçekte depolar, günlük operasyonlara ek olarak orta ve uzun dönemlerde işletmelere ve tedarik zincirlerine stratejik düzeyde manevra olanağı sağlayan bir süreçtir.

Tedarik zinciri içerisinde yer alan işletmelerin gittikçe artan maliyetleri, aktörleri depolama maliyetlerini olabildiğince azaltmaya ve depoları mümkün olduğu kadar etkin ve verimli kullanmaya yönelik çaba sarf etmeye zorlamaktadır. Bunun sonucunda depoların günümüzde dönüşüme uğramaları ve geleneksel faaliyetlerine ek olarak, farklı türde lojistik aktivitelerin gerçekleştirildiği yerler olmaları kaçınılmaz hâle gelmiştir.

Depo operasyonlarında optimum envanter düzeyi ve kaynak kullanımı ile depo yer seçimi, depo operasyonlarının yapılandırılması vb. şekilde birçok karar alma süreci gerektiren problem görülebilmektedir. Depo yönetimi depolama süreçlerinde söz konusu olan problemlerin ortadan kaldırılması ve depo operasyonların yüksek verimlilik ve performans ile gerçekleştirilmesi için gereksinim duyulan sistematik, planlı ve organize bir yapıdır.

Depolama yönetiminde süreçler, talep edilen materyalin depo sahasına gelmesi ile başlamakta, dağıtım noktalarına sevk edilmesi ile sona ermektedir. Depolama yönetimini oluşturan süreçler sırasıyla eşyanın giriş ve boşaltılması, fiziksel depolama, siparişlerin alınması ve depolanması, ambalajlama ve eşyanın çıkışı ve yüklenmesidir.