Öğrenme ve Öğrenme Kuramları

Öğrenme Kavramı ve Anlamı

Öğrenme tekrar ve yaşantı sonucu davranışta meydana gelen değişimidr. Öğrenmenin özellikleri şunlardır: Yaşantı ürünü olması, kalıcı olması, davranış değişikliğinin meydana gelmesi, bir süreci içermesidir. Öğrenme şu aşamaları kapsar: Anlama aşaması, yorumlama aşaması, öğrenmenin imlerini yakalama, yorumlamada kararsızlık, öğrenmeyi sınama aşaması, öğrenme sisteminin çıktısı.

Öğrenmenin Özellikleri

Öğrenme ilkeleri şunlardır: Öğrenme aktif bir eylemdir, öğrenme kavramsal bir değişmeyi içerir, öğrenme özneldir, öğrenme durumsaldır, öğrenme duygusaldır, öğrenme sosyaldir, öğrenmenin niteliği, öğrenme sürecinde önemlidir.

Öğrenme Şekilleri

Öğrenme şekillerini şunlardır: Algılama yoluyla öğrenme. gözlem ve taklit yoluyla öğrenme. model alma yoluyla öğrenme.

Öğrenme Kuramları

Kimi öğrenmeyi sadece davranışsal süreçlerle açıklarken kimi bilişsel olarak, kimi öğrenmeyi bilgi işlem eylemi olarak görürken kimi de nörofizyolojik olarak ele almaktadır. Davranışçı Kuramlar: Davranışçı kuramlardan biri Ivan Pavlov’a (1849 -1936) ait klasik koşullamadır. Diğeri de Edimsel (Operant) koşullanma kuramıdır. Klâsik koşullama kuramı (Pavlov): Eğer insana ihtiyaçlarını karşılayan doğal uyarıcıyla birlikte doğal olmayan bir uyarıcı verilirse, bu uyarıcıya yapılan tepki ile insanın ihtiyacı karşılanırsa ve bu deney birçok kez yenilenirse, doğal uyarıcı verilmeksizin, doğal olmayan uyarıcı verildiğinde insan buna doğal uyarıcıymış gibi tepkide bulunur. Edimsel (Operant) koşullama kuramı (Skinner): Edimsel (Operant) şartlanmada olumlu sonuç veren bir edimin tekrarlanma olasılığını artırmak mümkündür. Bunun için edimin ödüllendirilmesi gerekir. Bitişik (bağlantı) kuramı (Watson -Guthrie): Bağlantı kuramı, insanın bir sorunu çözerken, sınamalara giriştiğini, sınamaların sonunda sorunun çözümüne yarayan tepkileri alıp, yaramayanları ayıkladığını, böylece sorunun çözümüne yarayan tepkilerin birbirine bağlanmasıyla öğrenmenin gerçekleştiğini savunur. Bağlaşımcılık Kuramı (Thorndike):Thorndike’ a göre öğrenmenin en temel ilkesi deneme -yanılma yoluyla yapılan öğrenmedir. Bu kuram daha sonra seçme ve bağlama yoluyla öğrenme olarak da ifade edilmiştir. Sistematik davranışçı kuram (Hull): Hull, öğrenmeyi matematiksel bir modelle açıklamaya çalışmıştır. Hull, kuram oluşturma anlayışında, varsayımsal veya mantıksal tümdengelim yöntemlerini benimser. Bilişsel Kuramlar Bilişsel öğrenme, öğrenme olgusunu aşağıdaki gibi açıklamaktadır: Yer öğrenme. Bireyin çevreyle ilgili mekânsal harita, ya da bilişsel harita oluşturmasıdır.Taklit ve örnek alma. Bireyin başka birini taklit etme ya da davranışlarını örnek almasıdır.Kavrama yoluyla öğrenme. Tipik bir kavrama deneyinde bir problem sorulur. İşaretsel öğrenme kuramı (Tolman): Bilişsel kuramlar, temelde davranışçı kuramlardan ayrıldığı için bilişsel kuram teorisyenleri davranışçılar gibi davranışları bölerek veya parçalayarak değil bir bütün olarak değerlendirir. Davranışçıların uyarıcı -tepki tarzındaki davranış formülü, bilişsel kuramcıların elinde uyarıcı -organizma -tepki şekline dönüşür. Gestalt kuramı (Wertheimer, Köhler, Koffka): “Gestalt” kelimesi Almanca “hep, bütün” anlamına gelmektedir. Kuramın temelini oluşturan düşünce; bir organizma, kendini oluşturan parçaların örgütlenmiş bir bütünüdür anlayışıdır. Sosyal bilişsel öğrenme (Bandura): Sosyal öğrenme kuramı, insanın pek çok davranışını çevresinde bulunan insanların yaptığı davranışları öykünerek öğrendiğini savunur. Öykünme, örnek alınan bir insanın davranışlarının benzerlerinin yapılmasıdır. Bilgiyi İşleme (Duyuşsal) Kuramı: Duyuşsal kuram, öğrenmenin nasıl gerçekleştiği ve doğasının nasıl olduğundan çok onun sonuçlarıyla ilgilidir. Kurama göre kişi çevresinden sürekli olarak kendisine ulaşan duyu uyaranlarını değerlendirip düşünsel, duyuşsal veya davranışsal tepkide bulunur. Nörofizyolojik Kuram (HEBB): Nörofizyolojik kurama göre, öğrenme beyinde limbik sistem adı verilen bölgede gerçekleşir. Beyin temelli öğrenme beyinde meydana gelir; dolayısıyla beynin genel yapısını ve öğrenme tarzını kavramak gerekir.