Dağıtım Kanalları Ve Lojistik Dağıtım Merkezleri

Bir yerden başka bir yere taşınan ürünlerin bekletildikleri noktaya veya ara duraklara depo denir. Literatürde depo yerine aktarma merkezi, antrepo, dağıtım merkezi de denilmektedir.

Tedarik Zincirinde ve Lojistik Süreçlerde Deponun Rolü

Depolar firmalar için bir maliyet öğesidir. Ancak üretim süreçlerinde operasyonlarda etkinliği ve verimliliği artırarak zincirin optimizasyonunun sağlanması açısından vazgeçilmezdir

Depo Yönetiminde Önemli Noktalar

İyi bir depo yönetimi, envanter maliyetlerini düşüreceği gibi, hem ölçek ekonomisinin kullanılmasında hem de müşterilerin isteklerinin zamanında karşılanmasına katkı sağlayacaktır.

İyi bir depo yönetimi dağıtım kanalındaki unsurlara aşağıda verilen faydaları sağlayabilir;

• Stokların azalmasını sağlar.
• Depo yönetim giderlerini ve işçilik maliyetlerini azaltır.
• Sevkiyat esnekliğinin ve kapasitesinin artmasını sağlar.
• Süreçleri sistematik hâle getirir ve belirsizliği azaltır.
• Müşterinin beklentilerinin zamanında karşılanmasını sağlar. Böylece dağıtım kanalının performansının en iyi olmasına katkı gerçekleşmiş olur.
• Envanter miktarını ve bilgisini sistematik hâle getirir.

Depo Yer Seçimi, Depo Tasarımı ve Depo Yönetimi

Depo Yeri Seçimi

Dağıtım kanallarında depo yönetiminin gerçekleştirilmesi için verilmesi gereken kararlardan biri de kurulacak olan deponun büyüklüğünün ve kurulumunun nasıl olacağı kararıdır. Genel olarak bir depo; yönetim bölümü, araç parkı, ürünlerin stoklanacağı yerin tasarlanması ve ürünün niteliğine göre özel depo alanlarını içerir. Bu noktalar belirlendikten sonra deponun kurulumunun yapılacağı yerin belirlenmesi gerekmektedir.

Lojistik Merkez Kavramı

Lojistik merkez, hem ulusal hem de uluslar arası geçişlerde taşımacılık, dağıtım, depolama, elleçleme, konsolidasyon, ayrıştırma, gümrükleme, ihracat, ithalat ve transit işlemler, altyapı hizmetleri, sigorta ve bankacılık, danışmanlık ve üretim gibi birçok bütünleşmiş lojistik faaliyetin ticari temele dayandırılarak belirli bir alanda çeşitli işletmenler tarafından yerine getirildiği özel merkezlerdir.

Lojistik Merkez İçin Yer Seçimi

Lojistik merkez yer seçiminde dikkat edilmesi gereken kritik noktalar:

• Arazinin uygunluğu, kullanım durumu ve altyapının yeterliliği
• Kurulumun yapılacağı bölgenin coğrafi konumu,
• Jeolojik yapı,
• Kurulacak lojistik merkezin taşımacılık kalitesini sağlayabilme yeteneği.

Türkiye’de Lojistik Merkezler

Türkiye’ye de Ulaştırma Bakanlığının öncülüğünde, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları, Türkiye’nin farklı bölgelerinde 19 lojistik merkez kurmayı planlamaktadır.

Dünyadaki Lojistik Merkezler ve Örnekleri

Dünyada farklı bölgelerde küresel çapta lojistik merkezler bulunmaktadır. Avrupa’da 60’dan fazla lojistik merkez bulunmaktadır. Özellikle Almanya’da 33, İtalya’da ise 25’in üzerinde lojistik merkez bulunmaktadır. Bunlarla beraber komşumuz Yunanistan’da henüz faaliyete geçmemiş üs ile beraber 3 adet lojistik üs bulunmaktadır.

Lojistik Köylerin Faydaları

Lojistik köyler;

• Ülkeye maddi açıdan büyük katma değer sağlar.
• İstihdamı artırır.
• Para, ürün, bilgi akışını sağlar ve düzenler.
• Üreticilerin maliyetlerinin düşmesine olanak sağlar.
• Ürünün kalitesinin ve pazar değerinin artmasına yardımcı olur.
• Bulunduğu bölgenin cazibe merkezi hâline gelmesini sağlar.
• İşletmelerin kurumsallaşmasına yardımcı olur.
• Dağıtım kanallarındaki taşıma ve dağıtım maliyetlerini düşürerek işletmelerin kârlılığını ve rekabet gücünü yükseltir.
• Gereksiz fazla araç kullanımı azaltarak çevre kirliliğinin azalmasına destek verir.
• Bölgenin sanayileşmesine olanak sağlar.

Lojistik Köyler İçin Yer Seçimi

Lojistik köylerin değerlendirilmesiyle ilgili olarak gerçek hayatta ve literatürde kullanılan birçok metot bulunmaktadır. Genel olarak kullanılan metotlar matematiksel modellerdir.

• Sezgisel yaklaşımlar
• Bulanık yaklaşımlar
• Çok kriterli karar verme analizleri (Ahp, Electre, Topsis vb.)
• Çok amaçlı programlama
• Delphi Yöntemi
• Yapay zekâ yöntemleri ve dinamik programlama